Interview met Jan-Willem Roodbeen

Radio-dj Jan-Willem Roodbeen maakt komende vrijdag zijn duizendste ochtendshow op Radio 2. ‘Het bruist altijd in mijn hoofd.’ 

Dj Jan-Willem Roodbeen is zo gek van radio maken dat hij zelfs zijn jeugdliefde Mieke veroverde via zijn programma. Je moet vanmiddag luisteren want ik ga iets speciaals voor je draaien, luidde zijn versiertekst ergens in 1996. Terwijl zijn date wachtte op een romantisch intermezzo galmde het ontnuchterende ‘Ik zoek een mooie rijke vrouw zonder problemen’ van J.P. van der Meij door de speakers. Deze tactiek werkte: het stel is sindsdien samen en heeft drie kinderen.

Voor foute nummers (‘Ik kan “Passie” van Clouseau woordelijk meezingen’), humor en onzin – dialogen over bijvoorbeeld de thermomok, de gewilde trofee van zijn show – is nog steeds volop plaats in zijn programma’s. Maar wel altijd in combinatie met meer serieuze muziek en geëngageerde onderwerpen. Zoals aandacht vragen en crowdfunding voor de ziekte van Huntington of actie voeren voor gedupeerde Gronin- gers. Roodbeen, sidekick Jeroen Kijk in de Vegte en hun vijf man tellende Jan-Willem start op- team wonnen met deze cocktail de Gouden RadioRing 2020.

Over zijn aparte aanpak om indruk op de vrouw van zijn dromen te maken met ‘een vreselijk nummer’ zegt de Veenendaler
die op zijn dertiende bij de lokale radio begon: ‘Soms is zoiets veel leuker dan geslijm. Maar ‘Secret garden’ van Bruce Springsteen beschouw ik ook als ons liedje. We waren voor het eerst naar de film: Jerry Maguire, ‘You had me at hello.’ Ik onthoud dat bijbehorende nummer, zij vergeet de titel. Mieke heeft niet zoveel met muziek. Zal nooit voorstellen: zullen we dit of dat concert bezoeken. Af en toe jammer, maar ook fijn. Dan denk ik: zo belangrijk is het dus ook weer niet wat ik doe.’ Dat relativerende spreekt hem eveneens aan in het nummer dat hem het meest raakt: ‘God only knows’ van The Beach Boys. ‘I may not always love you, But long as there are stars above you, You never need to doubt, I’ll make you so sure about it, God only knows what I’d be without you.’ Poëtisch mooie zinnen. Ze geven ons het idee dat er iets allesomvattends is en dat maakt het leven minder zinloos. En ze zetten je op je plek: je bent klein. Natuurlijk kan en mag je groot denken, successen vieren, dat is superleuk. Ik heb gaaf, belangrijk werk, denk ik soms. Maar voor een ander kan dat niets betekenen. En ik weet: als ik vertrek, komt er weer iemand met een nieuw programma. Wat ik een eyeopener vind: klein en tegelijkertijd belangrijk zijn, kunnen naast elkaar bestaan. Vroeger dacht ik het is of het een of het ander.’

Heeft jouw keuze voor ‘God only knows’ ook te maken met je achtergrond? Je bent gelovig opgevoed, werkte voor de EO? Jazeker. Maar dan moet geloof niet met religie worden verward. Dat laatste vind ik ingewikkeld, met het instituut kerk heb ik minder binding. Net als met andere instituties waar macht een rol speelt zoals bij politiek en grote bedrijven. Daar komt vaak ellende van. Maar spiritualiteit en geloof staan voor iets groots en onbesmets, het besef ook dat alles met elkaar verbonden is. Het is niet iets waarvan ik anderen wil overtuigen, het is voor mij persoonlijk een drijfveer. Het zegt alles over hoe ik in het leven sta. Ik kreeg van huis dingen mee als: dankbaarheid en genade. Ook: de wetenschap dat je alles hebt gekregen. Je komt op de wereld met niks, alles wat je bent, wordt of hebt, krijg je en dat laat je ook weer achter. Dat geeft je verantwoordelijkheid. En daar probeer ik in mijn dagelijks leven invulling aan te geven.

Hoe doe je dat als radio-dj? Door te luisteren naar mijn gevoel. En een radioprogramma kan het verschil maken. Bij een item in de Roodshow late night ontmoette ik Patricia en haar eerste woorden waren: ik ga dood. Ik dacht wat is dat voor binnenkomer en luisterde naar haar verhaal over het verloop van de mensonterende ziekte van Huntington en het stopzetten van fondsenwerving voor medisch onderzoek. Ze vertelde ook over haar angst dat haar zoontje het zou erven. Na afloop van de uitzending vroeg
ik of ze een ambassadeur hadden en toen begon ze te huilen. Sindsdien zetten we ons actief in om aandacht te vragen en geld
op te halen. Er spelen ethische dilemma’s bij deze hersenaandoening: embryoselectie, euthanasie. Daar kan je een scherpe mening over hebben, maar denk je er nog zo over als deze vloek boven jouw hoofd of dat van een geliefde hangt? Waar sta je dan met je principes? Ik moest hier wat mee doen in de show. Die keuze hangt niet perse aan geloof maar zeker wel aan verantwoordelijkheid en aan mens zijn. Dat betekent niet dat je alles daarnaar terug kan beredeneren. Humor en entertainment zijn eveneens belangrijk, we hebben ook een petitie gestart om Loeki de Leeuw terug op tv te brengen.

Hoe kies je verder je onderwerpen? We – ik spreek graag in meervoud want we maken dit met een team – proberen wat klein is groot te maken en wat groot is klein. Zoomen in op een onderdeel van de bijeenkomst van het WEF in Davos, praten op de finaledag van de Conference League met de man die het gras bijhoudt van Feyenoord. Jan-Willem start op is een draaiboekloos programma. Alles kan ingehaald worden door de actualiteit. Dan bedenken we aan het begin van de week of de middag ervoor wat en dan kan het zo de prullenbak in. Daarnaast is het improviseren: het nieuws dat Bruce Springsteen naar Nederland komt, kwam om zes uur ’s ochtends naar buiten. Daar willen we dan een luisteraar bij betrekken. Verder speelt gevoel een belangrijke rol. Voor mij is het belangrijkste criterium bij het kiezen van muziek of onderwerpen of het me raakt. Soms is dat onverklaarbaar, word ik getriggerd door een nieuwsbericht of een zinnetje uit een liedje. Ik schrijf zoiets gelijk op in het notitieboek van mijn telefoon. Door mijn korte nachten heb ik een geheugen als een gatenkaas.

Lees verder in de VARAgids 25 vanaf bladzijde 8.