Incantation: ijzingwekkende found-footage-film

Het found-footage-genre is eigenlijk al jaren uitgeblust, nadat pioniers als The Blair Witch Project (1999) en Paranormal Activity (2007) de weg plaveiden voor films die je moesten doen geloven dat je echt keek naar homevideo’s van vervloekte mensen. De Taiwanese filmmaker Kevin Ko maakt het genre – dat vooral leed onder inspiratieloze klonen van de bovengenoemde twee films – in een ruk springlevend en relevant met zijn meesterlijke Incantation : een horrorfilm waarin Ko alle registers opentrekt. De film wordt net als het kwaad dat het zesjarige meisje uit de film terroriseert een soort demon die je gedurende een kleine twee uur niet met rust laat.

Incantation draait simpelweg om Ruo-nan (Tsai Hsuan-yen), die op een dag een religieus taboe doorbreekt waarna haar zesjarige dochter Dodo (Huang Sin-ting) wordt vervloekt. In het begin van de film zien we Dodo al met zweren en wild groeiende tanden in haar mond – Incantation zit vol met misselijkmakende beelden. Dan schakelt Ko terug en toont hij de aanloop naar de nachtmerrie – en die aanloop is an sich al een aaneenschakeling van omineuze, unheimische scènes. In elk shot wordt de suggestie gewekt dat er zich iets bovennatuurlijks kan aandienen. Ko pretendeert dat sleutelpersonages – het is found footage, immers – zichzelf filmen maar kiest ook slimme camerahoeken.

Zo maakt hij veelal gebruik van zogeheten Dutch angles : schuine camerahoeken waarin de actie zich bijvoorbeeld linksvoor afspeelt terwijl rechtsboven in beeld het duistere, gapende gat van een deuringang te zien is: een plek waar je als kijker niet naartoe geleid wil worden – Incantation draait in die zin, voor de kijkers met een zwakke maag, ook om de kunst van het wegkijken. En hoewel Ko gebruikmaakt van clichés – wat schuilt er achter de koelkastdeur als je deze weer sluit? – doet hij dat op overdonderende wijze. Onder meer door het sound design; alles klinkt wat blikkerig, wat onmenselijk, en dat ondersteunt deze algehele naargeestige sfeer.

Incantation is in die zin als een moeras, waarin je samen met Ruo-nan steeds verder wegzakt. Uit wanhoop zoekt ze naar oplossingen – ligt het misschien aan de school van haar dochter? Bieden spokenjagers soelaas? – maar Ko is genadeloos, en in die zin ook schatplichtig aan het found-footage-genre. Als het beeldmateriaal eenmaal is gevonden, dan kan je het lot van diegenen die hebben gefilmd bevroeden.