Hoe is het om binnen de Marokkaanse cultuur homoseksueel te zijn?

‘We zijn hier. We gaan niet terug de kast in.’ Nassiri zegt het vastberaden. Hij wordt met Souad en Abdellah (en Mohamed) geportretteerd in het drieluik Familie, geloof en hoop, over gay zijn in de Marokkaanse cultuur. De serie komt volgens Nassiri op een belangrijk moment. Hoewel homoseksualiteit nog altijd ‘erg gevoelig’ ligt, is er langzaam iets aan het veranderen. Hij wil daarom graag zijn verhaal vertellen. Ze hebben alledrie hun verhalen. Souad, politievrouw in Amsterdam, had haar coming out jaren geleden. ‘Ik dacht, ik loop met een vuurwapen, moet soms over leven en dood beslissen, ik wil ook beslissen over mijn eigen leven.’ Haar ouders vonden het eerst vreselijk moeilijk, maar zijn er toch aan gewend geraakt. Souad: ‘Ik neem het ze niet kwalijk, ik had zelf ook tijd nodig. Je ouders willen toch het beste voor je.’ Ze komt vaak bij ze in de Achterhoek, met of zonder haar vriendin.
Abdellah uit Gent probeerde wat met meisjes, maar hield toch echt van jongens. Toen hij overal hoorde dat LHBT’er zijn verboden is in de islam, ging hij zelf de Koran bestuderen en vond niets waarom hij niet van een man zou mogen houden. ‘Geloof en geaardheid gaan perfect samen.’ Nu is Abdellah openlijk gay en belijdend moslim, maar ook verbannen door zijn familie. Ze kwamen er via via achter en verbroken via Facebook het contact. ‘Hun laatste woorden tegen mij waren: “Rot op met je eigen leven.” Gelukkig heb ik mijn geloof, mijn kracht, mijn houvast.’

Nassiri deed er 25 jaar over om uit de kast te komen. Tot zijn spijt heeft zijn moeder het contact met hem verbroken. Maar hij is gelukkig. Hij heeft een lieve vriend en is een luisterend oor voor iedereen die in vertrouwen wil praten. In Familie, geloof en hoop neemt een Marokkaans meisje dat op meisjes valt contact met hem op. ‘Ik ben zo bang dat het niet goed met mij afloopt,’ zegt ze, zachtjes huilend. Nassiri maakt het vaak mee, vertelt hij, mishandeling, rare genezingsrituelen, zelfmoordplannen. ‘Ik hoor schrijnende dingen.’

Alle drie kennen ze het maar al te goed, het eenzame gevecht, er niet voor uit durven komen wie je bent. Souad: ‘Ik was nog jong, maar wist dat het een taboe was. Dat je denkt, ga ik naar de hel? Maar ik dacht ook, jeetje dit gaat niet weg. Ik geloofde nooit dat het goed zou komen. Er was ook niemand die ik in vertrouwen kon nemen. Pas later ging ik me afvragen, wat nou als ik er niets aan kan doen?’

‘In de Marokkaanse cultuur wordt vaak net gedaan of homoseksualiteit niet bestaat,’ zegt Abdellah. ‘Alles moet stiekem, liever schijnbaar gelukkig dan de eerlijke zondaar. Maar ik kon niet anders, ik wilde eerlijk leven, niet meer voor een ander, maar voor mezelf. Ik heb er drie jaar over gedaan, maar toen wist ik het zeker, je mag jezelf zijn en gelukkig.’
‘Thuis werd er heftig over gepraat,’ zegt Nassiri. ‘Jos Brink en de anderen waren niets waard en hen werd het allerergste toegewenst. Het was soms zo moeilijk. zo eenzaam.’ Hij mist zijn moeder, maar ‘er is niets ergers dan niet jezelf kunnen zijn. Ik heb vaak geprobeerd het contact te herstellen en wat ben ik boos geweest. Maar nu niet meer. Ik denk dat mijn moeder erg met zichzelf in de knoop zit. Ik voel haar onmacht.’

Souad, Nassiri en Abdellah kozen er moedig voor om uit de schaduw te treden met hun geaardheid. Souad en Nassiri voeren mee op de twee Marokkaanse boten op de Gay Pride, Nassiri is druk met de voorbereiding van een derde boot, Souad is dit jaar ambassadeur van de Gay Pride, Nassiri host een Facebookgroep voor Marokkaanse LHBT’ers, Abdellah stelde zich verkiesbaar als Mr. Gay Belgium. ‘Dapper? Ik weet het niet. Het moest gewoon,’ zegt Souad, ‘zo voelde dat. No guts no glory, de zandloper loopt, soms moet je iets doen in je leven voor het te laat is. De tijd is er rijp voor, we moeten nu de ruimte durven pakken.’
‘Op die eerste boot is echt iets met mij gebeurd,’ zegt Nassiri, ‘Toen ik daar afkwam, voelde ik zo’n geweldige power en wilde ik maar een ding: iets doen voor anderen. Daarna ben ik met Pink Marrakech begonnen, een organisatie waar lotgenoten elkaar kunnen vinden. Zo kwam ik ook in contact met dat meisje dat je in de serie ziet. Ik kan je vertellen dat het inmiddels veel beter met haar gaat. Ze is opgebloeid. Ze weet dat ze niet alleen is. Dat is het allermooiste, we zijn niet meer alleen.’ Wilde hij daarom ook meedoen aan Familie, geloof en hoop? ‘Ik heb geen moment getwijfeld,’ zegt Nassiri. ‘Het is zo belangrijk dat het onderwerp bespreekbaar blijft. Er is verandering, maar de reacties zijn vaak nog steeds niet mals. Nog veel werk aan de winkel.’

‘Ik moest wel even wat schroom overwinnen,’ zegt Soaud, ‘maar ik wilde toch te graag in Marokkaanse huiskamers het gesprek op gang helpen, laten zien: jij bent niet de enige die worstelt. Nu voelt het zwaar, maar later wordt het beter. Nee, ik voel me geen rolmodel, meer een stip aan de horizon, iemand in de frontlinie.‘
‘Ik wil er graag mijn steentje aan bijdragen dat de zichtbaarheid van holebi’s in onze gemeenschap groter wordt,’ zegt Abdellah. ‘Het is nog altijd een groot taboe. We moeten laten zien dat het bestaat en zal blijven bestaan. Alles is al lichtjes aan het veranderen, we mogen nu niet opgeven.’ Bang zijn de drie niet, wel uitgesproken. Abdellah: ‘Vorig jaar, toen ik me verkiesbaar stelde als Mr. Gay Belgium, toen was ik bang ja, toen heb ik echt wat over me heen gekregen op social media. Maar mijn vrienden zeiden streng: “Je kunt een voorbeeld zijn en het verschil maken. Hou je daaraan vast nu.” Toen ik dat had doorstaan, durfde ik deze serie ook wel aan.’

Familie, geloof en hoop 14 mei, NPO 2, 15:00 uur