Eva Crutzen over het winnen van een Gouden Kalf voor Bodem: 'Het is alsof ik bevallen ben'

Het tweede seizoen van Bodem, de BNNVARAkomedie van en met Eva Crutzen, is weer een schot in de roos. ‘Ik heb de randen meer opgezocht.’

Première Bodem, Schouwburg Utrecht, 28 september 2025
Ook al zou Eva Crutzen een paar dagen later zelf zeggen dat er misschien ‘maar vijftig’ vrienden en familieleden zaten tussen het achthonderdkoppige publiek, de première van Bodem 2 voelde als een vertoning in een warm bad met etherische olie. De zaal wist precies waarvoor het kwam: om opnieuw meegenomen te worden in het universum – of eigenlijk in het hoofd – van Crutzen, de regisseur en hoofdrolspeler, die in dit tweede seizoen voortborduurt op de ingrediënten die ze eerder zo zorgvuldig opdiende.

Hoe zou het verder gaan met Cat, de eind-dertiger die in het vorige seizoen letterlijk en figuurlijk op de bodem lag? Zou ze eindelijk kiezen voor de serieuze Ben, of toch weer wakker worden in de armen van willekeurige mannen – na een nacht met te veel drank en drugs of gewoon overdag, tegen het kopieerapparaat bij de uitgeverij? Zou haar opleiding tot uitvaartbegeleider haar verder brengen op het pad van heling, na de niet-doorleefde rouw om haar gestorven broer, vijf jaar eerder? En hoe zou het gaan met haar ouders – haar vader Anthonie met zijn zalvende zelfhulpboek, haar neurotische moeder, haar halfzus Sally die tot haar verdriet bij haar kwam wonen?

Maar de hamvraag was eigenlijk: zou het Crutzen lukken een vervolg te maken dat overeind bleef naast het eerste seizoen? Na zes afleveringen is het antwoord driewerf ‘ja’.

Op de uitnodiging voor de première stond als dresscode: ‘Four funerals and a wedding’. Een knipoog naar de populaire jaren 90-film met Hugh Grant in de hoofdrol, en een vooruitblik op seizoen 2, waarin Cat begrafenissen gaat verzorgen, maar ook een huwelijk meemaakt. Gelukkig had iedereen dat kledingvoorschrift met een korrel zout genomen: voor je het weet ben je de enige met een zwarte flaphoed of een sluier van tule.

Het blijft een wonderlijke gewaarwording om Crutzen ‘in het echt’ te zien, vooral als je haar even daarvoor nog levensgroot op doek zag. Ze is petit, amper 1.60 lang, maar heeft duidelijk de touwtjes in handen. Dat zie je wanneer ze handen schudt, praatjes maakt en de pers te woord staat. Dat zag je ook op het doek – en een jaar eerder, op de set van Bodem 2, waar ze met hyperfocus en een toegewijde crew alles vormgaf wat ze in haar hoofd had.

Een jaar eerder – strandtent in Castricum
Draaidag acht. De crew en een deel van de cast zijn neergestreken in een strandtent in Castricum, waar een 360-gradenshot op het programma staat. Een technisch ingewikkelde opname: een rails ligt om een ronde tafel, de camera draait langs Cat, haar halfzus Sally, Ben en diens broer Olivier, vader Anthonie (Leopold Witte) en Ben en Oliviers moeder Claudia (Lineke Rijxman). Ook hond Spike is van de partij, evenals een levende kreeft – en zoals iedereen in de filmwereld weet, behoren baby’s en beesten tot delastigste elementen op een set. Vandaag wordt een scène opgenomen waarin Anthonie en Claudia aankondigen dat ze gaan trouwen, tot grote schrik van de kinderen.

Crutzen is de spil van de set. Ze wisselt voortdurend van rol: regisseur die overzicht houdt, aanstuurt, beslist en dan weer actrice, aan tafel met de anderen. Steeds wanneer ze van regisseur naar acteur wisselt, spant ze haar kaken, trekt haar gezicht even in een grimas, om het daarna te ontspannen. Misschien onbewust, maar vermoedelijk hoort het bij haar ritueel.

Wanneer ze acteert, neemt haar regieassistent het tijdelijk over, al lijkt Crutzen zelfs dan de controle te houden.

‘Gatver,’ roept degene die de continuïteit in de gaten houdt, ‘nu zit er weer een gat in haar pony!’ De visagiste zet haar bakje yoghurt neer, pakt de kam en doet Crutzens haar terwijl die ondertussen aanwijzingen geeft aan de rest. ‘Hebben jullie de figuranten gezegd dat ze niet moeten drinken?’ vraagt continuïteit. Ze heeft het al druk genoeg met in de gaten houden of de glazen van de vijf acteurs met evenveel vloeistof zijn gevuld.

‘Van wie is die banaan?’ vraagt iemand. Alle ogen gaan naar de banaan die pontificaal op tafel ligt. ‘Ik denk van Eva.’ Hij wordt weggelegd, maar even later, na de take, heeft Crutzen hem alweer in haar hand – als aanwijsstok, of misschien als totem. Ze zwaait ermee, eet hem niet op.

Het is mooi om te zien hoe gemoedelijk het er aan toegaat. Hoe ingewikkeld de scènes ook zijn, iedereen weet wat zijn taak is. Of eigenlijk: haar taak, want opvallend veel vrouwen vullen functies die traditioneel door mannen werden uitgevoerd – gaffer, geluid, productieleiding.

In een smal gangetje achter de eetzaal zitten de regieassistenten achter een monitor. Zodra er een aantal takes zijn opgenomen, komt Crutzen meekijken. Terwijl er rustig wordt overlegd, lopen runners en assistenten af en aan met rails en apparatuur. Het gangetje is amper twee meter breed, vol mensen en spullen, maar iedereen beweegt mee, alsof de hele set één organisme is. ‘We doen take drie,’ beslist Crutzen. ‘Die kunnen we mooi snijden.’ En weg is ze weer, terug naar de tafel. Kaken op elkaar, gezicht strak, klaar voor het volgende shot.

‘We gaan er de vaart in gooien, mensen,’ roept de opnameleider. Het loopt tegen twaalven; voor de lunch moet ook de scène met Spike en de kreeft nog worden gedraaid. De sfeer aan tafel wordt steeds joliger, alsof er in plaats van water wijn in de glazen zit. Behalve bij Crutzen. Vriendelijk maar beslist vraagt ze om ‘iets minder improvisatie’. Even later: ‘Nog één variatie, dan zijn we echt klaar. Voor nu.’

‘Stilte, alsjeblieft.’

‘Geluid.’

‘Geluid loopt.’

‘En actie.’

De laatste take voor de pauze: Spike moet op tafel springen. ‘Zal ik hem een beetje gooien?’ vraagt Witte, die hem al die tijd op schoot heeft. Spike’s baasje kijkt trots toe. Twee takes later staat het erop. ‘We hebben hem,’ zegt Crutzen. Ze giechelt even, het lijkt haar manier van ontladen. Draaidag acht is halverwege. Nog eenentwintig-en-een-halve dag te gaan. Dan moet Bodem 2 erop staan.

Lees verder in VARAgids 44. Vanaf dinsdag 28 oktober 2025 op de mat, in de winkel en in de app. Nog geen abonnee?