Jason Bourne: actiescènes verhogen de hartslag

De vierde film over Jason Bourne is nu te zien op Netflix. Acteur Matt Damon en de sublieme actie-regisseur Paul Greengrass laten hem knokken en scheuren als vanouds. Groots, meeslepend, prachtig. En een beetje als alwéér een dagje Efteling: leuk, vertrouwd en op het randje van overbodig.

Dit is de vierde keer dat Damon de losgeslagen CIA-agent Jason Bourne speelt. Hij werd opgeleid tot moordmachine, kreeg vervolgens geheugenverlies, leerde langzamerhand wie hij was en begon zijn daden, zichzelf en vooral zijn meedogenloze bazen te haten. In de drie eerdere films (de vervelende spin-off zonder Damon en Greengrass buiten beschouwing gelaten) gebeurde hetzelfde als in deze: Bourne krijgt door zijn hersens flashbacks geserveerd, die bevatten aanwijzingen die hij opvolgt en dat leidt tot een hoop gereis langs mooie locaties en heel veel vechtpartijen – vaak met de blote hand, een pen of een opgerold tijdschrift en briljant gechoreografeerd. En natuurlijk tot de meest hartslag-verhogende achtervolgingscènes die de afgelopen veertien jaar in de bioscoop te zien waren.

Alles wordt door de CIA gevolgd – en deels gestuurd – vanuit high-tech controlecentra met snauwende (‘Stop playback! Enhance picture!’) mannen en vrouwen in pakken achter rijen monitors. En er is een intelligente vrouw die zich het lot van Bourne aantrekt en de films een spoortje intermenselijk contact geeft. Regisseur en mede-scenarist Greengrass stopt er ook altijd politiek in en deze keer is dat kritiek op de privacy-praktijken van overheid en bedrijfsleven; Snowden krijgt een schouderklopje, de NSA en Zuckerberg een sneer.

Maar de Bourne-films gaan helemaal niet om het verhaal (de dialogen passen op een A4-tje) maar om de actie. Die is adembenemend gefotografeerd met hand-held camera's, epileptisch gemonteerd en voorzien van een snerpende soundtrack. Die actie geeft de films een (wild) pompend hart dat je, net als tijdens alwéér een ritje in de Python, ook deze keer gewoon weer wilt voelen kloppen. De hoogste hartslag geven een achtervolging door Athene en de climax in Las Vegas, een over the top - autorace waarin een gepantserd voertuig door het verkeer ploegt als Obelix door een garnizoen Romeinen.

Voordat je de film ziet eerst deze geestige en veelzeggende recap door Matt Damon bekijken, die de glorieuze flauwekul van de drie vorige films in anderhalve minuut min of meer weet samen te vatten: