Gooijer ziet: Chinatown

 

Chinatown is een klassieke neo-noir film uit het verre 1974 – maar dat zie je op deze kraakheldere kopie niet – die door critici en filmhistorici tot één van de onbetwiste meesterwerken der filmkunst is verheven. Maar Chinatown is vooral een zeer onderhoudende, intrigerend ingewikkelde, prachtig gefilmde en even grappige als tragische thriller.

Plaats van handeling is het Los Angeles van 1937 waar privé-detective Jake (Nicholson) te maken krijgt met Evelyn (Dunaway), de schatrijke vrouw van de baas van de watervoorziening van LA, die cruciaal is omdat de stad behalve aan de oceaan ook middenin de woestijn ligt. De inwoners beleven een snikhete zomer en er is te weinig water voor de boeren en tuinders rond LA. Toch wordt er ’s nachts water geloosd, ontdekt Evelyns man. Zij huurt na diverse verwikkelingen Jake in om een en ander uit te zoeken. Naarmate hij meer ontdekt, blijkt alles steeds anders te liggen dan hij en de kijker dachten.

Hoewel Chinatown een ode is aan noir films uit de jaren 40 à la The Maltese Falcon, zijn er belangrijke verschillen. Ten eerste is hij gefilmd in glorieus Technicolor maar bovenal zijn de helden veel tragischer. Jake is beschadigd en vaak ineffectief, Evelyn is eerder een femme tragique dan een femme fatale.

Chinatown is het resultaat van de extreem ruzie-achtige samenwerking van een paar complexe maar zeer getalenteerde mensen: de maniakale regisseur Roman Polanski, de vaak onmogelijke acteurs Nicholson en Dunaway, de machtige producent Robert Evans en de briljante scenarist Robert Towne. Die laatste is verantwoordelijk voor het spervuur aan geniaal cynische one-liners in de film, perfect geserveerd door Jack Nicholson. Voor Nicholson was zijn rol de doorbraak naar het grote publiek, want behalve een grote hit onder critici was Chinatown ook een commercieel succes.

Het is boeiend te weten dat het einde van de film oorspronkelijk totaal anders was; lees hier en hier over de ruzies die deze en andere zaken tijdens de productie opleverden.