In gesprek met de makers van KLEM

Frank Ketelaar scenarioschrijver en regisseur
‘Het idee voor KLEM ontstond na een gebeurtenis in mijn eigen leven. Het was 31 oktober 2005 in het nette Amsterdam-Zuid. Mijn toen 9-jarige dochter had met haar klasgenootjes Halloween gelopen. Ze kwam thuis en zei: ‘We moesten omlopen want we mochten de Gerrit van der Veenstraat niet in. Er lag daar een dode man met bloed’.
Het was Evert Hingst, een advocaat uit de onderwereld, die was omgelegd. Hij woonde bij ons in de buurt. Op het moment dat hij van zijn motor afstapte, werd hij neergeknald. Net als vastgoedhandelaar Willem Endstra en drugsbaron Klaas Bruinsma in onze buurt zijn geliquideerd.
Ik dacht: wij wonen hier en mijn kinderen gaan een paar straten verderop naar school, maar zij, de criminelen en de louche types, wonen hier ook. Stel dat mijn dochtertje de boezemvriendin zou worden van de dochter van een soort Willem Holleeder. Wat gebeurt er dan? Zo is het idee geboren. In KLEM overkomt het de keurige belastingambtenaar Hugo Warmond, gespeeld door Barry Atsma. Hugo’s dochter blijkt hartsvriendinnen te zijn met de dochter van Marius Milner, een beruchte crimineel. De boven- en de onderwereld ontmoeten elkaar.
In eerste instantie wilde ik er een film van maken maar we kregen het niet van de grond. Het plan kwam in een laatje terecht en werd er pas jaren later uitgehaald toen Robert Kievit, op dat moment hoofd drama van de VARA, en ik bezig waren met de eindfase van de serie Overspel en nieuwe plannetjes aan het smeden waren.
Er worden veel Nederlandse series gemaakt. Bang voor een verzadiging ben ik niet. Je hebt toch ook heel veel verschillende soorten wijn? Als de kwaliteit goed is, krijg je er nooit genoeg van. De slechtgemaakte series verdwijnen vanzelf. Maar of de kijkers Barry Atsma niet beu gaan raken als hij te veel met zijn hoofd op de buis verschijnt… dat is wel een puntje. We hebben in Nederland fantastische acteurs, maar de top is smal. Daarom zie je vaak dezelfde gezichten opduiken. Ze worden gevraagd omdat ze goed zijn. Maar ja, als je naar FC Barcelona gaat kijken, wil je toch ook Lionel Messi aan het werk zien?’

Jacob Derwig speelt crimineel Marius Milner
‘In 2015 heb ik auditie gedaan voor deze rol. Ik zag aan de scènes al dat die goed waren geschreven, het verhaal vond ik meteen interessant en ik kende het werk van Frank Ketelaar. Dan weet je dat alles goed in elkaar steekt en wil je als acteur graag die rol binnenhalen.
Ik heb ook weleens auditie gedaan en meteen gevoeld: dit gaat ’m niet worden. Of omdat de scène niet goed geschreven was, of omdat er geen klik met de regisseur was. Of omdat ik er zelf niks van bakte. Maar bij KLEM viel alles snel op z’n plek.’
‘Ik voelde me meteen aangetrokken tot het personage. Marius is een gevaarlijke crimineel, hij heeft heel foute dingen gedaan, maar hij is ook een liefhebbende vader en echtgenoot. Hij probeert zijn leven weer op de rails te krijgen. En zijn gezin te beschermen. Dat maakt hem sympathiek. Het is fijn om een personage meer kanten te geven. Marius is gevaarlijk, meedogenloos als het moet, maar ook charmant.
We hadden het genoegen dat KLEM vorig jaar al gezien werd door de Gouden Kalf Jury. We werden tijdens het Nederlands Film Festival genomineerd voor drie Gouden Kalveren: in de categorie Beste Televisiedrama en Barry Atsma en ik waren genomineerd voor Beste Acteur Televisiedrama. En ik mocht hem mee naar huis nemen. Als je met heel veel plezier een rol speelt en dat wordt dan gewaardeerd door een vakjury met een prijs, dan is dat heel fijn. Extra werk levert zo’n Kalf overigens niet op, maar dat is geen ramp want ik heb het druk genoeg.’
‘Wie weet komt er een tweede seizoen van KLEM, je weet het nooit. Ik hoop dat de kwaliteit doorslaggevend is. In Hilversum wordt tegenwoordig meer gekeken naar hoeveel mensen er naar kijken en wat het marktaandeel is. Daar maak ik me soms best zorgen over. Maar KLEM is gewoon heel goed.’

Jamie Grant speelt Hannah Lopez Diaz
‘Mijn eerste auditie voor deze rol heb ik zelf gefilmd in Japan. Het kon niet anders, ik was daar op vakantie en kon onmogelijk even naar Kemna Casting in Amsterdam vliegen. Daar heb ik wel de tweede auditie gedaan en dat was met Barry Atsma. Ik hoopte zo op deze rol want met de makers van Overspel, wat ik een heel mooie serie vond, en met heel veel goede acteurs weet je dat het bijzonder kan worden.’
‘Natuurlijk worden er tegenwoordig heel veel Nederlandse series gemaakt en uitgezonden. Ik denk dat KLEM zich onderscheidt omdat de kijker vanaf de eerste aflevering wordt meegezogen in het verhaal. Het blijft spannend en iedereen wil weten hoe het verder loopt. Bovendien is het erg mooi gedraaid, de muziek past, belachelijk goede acteurs… eigenlijk klopt alles.’
‘Er is een verschil tussen het maken van een film en een serie. Zeker als je een bijrol in een serie hebt, zoals in mijn geval bij KLEM. De draaidagen liggen dan verder uit elkaar en dan moet je er toch weer telkens in zien te komen. Een film wordt meestal gemaakt in een kortere periode en dan is het wat makkelijker om in een flow te komen.’

Robert Kievit mediadirecteur BNN-VARA
‘Voor BNN-VARA is drama een van de speerpunten. Het is een manier om via fictie de verhalen te vertellen over wat er nu in de wereld speelt. Dat doen we ook met non-fictie, talkshows en documentaires, het venster op de wereld. Drama is eerder de spiegel die de kijker krijgt voorgehouden.’
‘We leven in de Gouden Eeuw voor televisiedrama. Dat komt mede door de nieuwe manier van kijken via ­Netflix, HBO en andere digitale on demand-kanalen. De series met doorlopende verhaallijnen zijn een soort plaatsvervanger geworden voor de dikke roman. Je kunt je er als kijker uren heerlijk in verkeren en verdwalen. De kwaliteit in Nederland is de afgelopen tien, vijftien jaar enorm toegenomen. Steeds meer filmregisseurs zijn zich met tv-series gaan bemoeien. Dat is zeer interessant voor hen, omdat je de grote verhalen kunt vertellen, want je hebt het al gauw over tien afleveringen van vijftig minuten. Dat zijn bijna vijf speelfilms bij elkaar.’
‘KLEM is in mijn vorige functie als hoofd Drama ontstaan en net als bij Vuurzee en Overspel heb ik samen met Frank Ketelaar de personages en de verhaallijnen ontwikkeld. Vuurzee duurde twee seizoenen en was een ‘whodunit’: de zoektocht naar een verdwenen meisje in dit geval. Overspel was een psychologische thriller waarin een vrouw van een officier van justitie verliefd wordt op de advocaat van de tegenpartij. We hebben drie seizoenen gemaakt. Het publiek had nog wel een reeks gewild, maar wij vonden dat het klaar was. KLEM is spannend drama over hoe je leven ontwricht kan raken als je dochtertje hartsvriendinnen blijkt te zijn met de dochter van een beruchte crimineel. In Nederland weet je nooit vooraf of er een tweede seizoen komt. Dat hangt van het ­succes van de serie af. Maar we zijn na Vuurzee en Overspel wel wijs geworden. Bij KLEM hebben we straks na tien afleveringen een sterk einde maar tegelijkertijd sluiten we af met een groot vraagteken.’