Game of Thrones S07: het boek en de serie

‘I will watch Season 6 [and 7 of Game of Thrones], and I will piss myself off in the process… it’s a nudity happy translation that refuses to adapt anything right,’ aldus boekenlezer en Game of Thrones-fan Edward O’Keefe op Quora. Summer is Coming en daarmee de komst van seizoen zeven van Game of Thrones. Sommige boekenlezers zijn hier niet zo blij mee, omdat dit seizoen scènes zal tonen die nog niet in één van de boeken van schrijver George R.R. Martin zijn verschenen. The Winds of Winter , het volgende boek, laat al even op zich wachten, en boeklezers moeten vanaf seizoen zeven dus naar de serie kijken als ze het verhaal verder willen volgen. Sommigen blijven vasthouden aan de boeken, omdat deze blijkbaar altijd beter zijn dan verfilmde aftreksels. Aan de andere kant zijn er mensen als Emily Dreyfuss (Wired) die elke zondag een pelgrimage naar de televisie maken want ‘the TV universe has eclipsed the books and become the Game of Thrones canon.’ Wat is beter? Wat is het echte verhaal? Al dit gebakkelei kan voorkomen worden als Game of Thrones als transmediale wereld wordt gezien – daarover straks meer.

Loren Gush uit op The Verge een wat genuanceerder perspectief: ‘It's clear that Game of Thrones, the show, is a very different entity than Game of Thrones, the book series.’ De wereld van Game of Thrones werd voor seizoen zes en zeven grotendeels gedicteerd door de boekenreeks, maar daar komt nu verandering in. De transmedialiteit van Game of Thrones is veranderd, waardoor de canon komt te verschuiven. Om de Starks te parafraseren: The Winds of Winter is not coming, now what?

Transmedialiteit, soms ook wel cross- of intermedialiteit genoemd, is een verteltechniek die tegenwoordig steeds meer door uitgevers en filmstudio’s wordt toegepast. Transmediale verhaalvertelling werd bekendgemaakt door wetenschapper Henry Jenkins, die het uitlegt als ‘het vormgeven van een aantrekkelijke narratieve wereld, verspreid over verschillende mediaproducten.’ Niet alle producten zijn noodzakelijk om het verhaal te volgen, maar tezamen vormen ze verschillende delen van het verhaal. Vaak wordt er een wereld gevormd met een geschiedenis, een ruimtelijke ordening en een machtssysteem waarin meerdere verhalen kunnen plaatsvinden.

In het geval van Game of Thrones is deze wereld dus Westeros en Essos, met daarin de zeven koninkrijken, de muur etc. De verhaallijn is grotendeels vastgelegd in de boekenserie en delen daarvan, zoals verwijzingen naar de geschiedenis zijn in andere media uitgewerkt. Als er twee verschillende entiteiten zijn ontstaan vanaf seizoen zes, is de verklaring waarschijnlijk te vinden in veranderingen in het vormgeven van de transmediale wereld.

Vóór de winter van seizoen zes regeerden de boeken van Martin, ofwel Een Lied van IJs en Vuur. Hierin werden de belangrijkste gebeurtenissen van de zeven koninkrijken, en de geliefde personages als Jon Snow, Tyrion Lannister en Joffrey Baratheon besproken. De boekenreeks diende dus als hoofdmedium, het moederschip. Andere media verwezen dus allemaal terug naar deze verhalen. De televisieserie stond op dat moment op gelijke voet met de stripversie van het boek, namelijk als adaptatie. Beide voegden een visuele laag toe aan de boek die het makkelijker maakte om de wereld voor te stellen. Waar de strips de boeken echter letterlijk volgden begon de serie steeds meer af te wijken. De veranderingen bleven echter bij aanpassingen van het al bestaande verhaal, bijvoorbeeld door nieuwe personages te vervangen met bestaande.

Andere media hielden zich meer bezig met het uitwerken van de wereld die door de boeken uiteen was gezet. Verwijzingen naar gebeurtenissen van vóór de huidige verhaallijn en naar R’hlorr-weet-hoeveel-andere bestaande families werden bijvoorbeeld uitgewerkt. Andere boeken, zoals Een Ridder van de Zeven Koninkrijken , vindt plaats in deze geschiedenis. Maar met name videogames zijn hiervoor verantwoordelijk. Het spel Genesis laat de spelers historische verhalen uit de wereld spelen door middel van juist extreem Game-of-Thrones-achtige dingen doen, zoals dochters uithuwelijken, spioneren, en verbannen. Wederom wordt de boekenwereld verder uitgebreid, dit keer met speelbare acties.
Het officiële Game of Thrones-spel en de Telltale spelseries lijken hetzelfde te doen. Ze laten de speler een lid uit een kleiner huis spelen tijdens het verhaal van de boeken. De spelers beïnvloedden dus niet het verhaal van de boeken maar beleefden wel meer van de wereld. Opvallend is echter dat deze spellen de visuele stijl van de serie volgden, zelfs met bekende personages en acteurs. Ondanks deze verschuiving, bleef het beleven en ervaren van de wereld het hoofddoel.

Dit gebruik van transmedia als uitgebreide ervaring kwam letterlijk naar voren in de Campfire-campagne, waarin de vijf zintuigen werden aangesproken.

Fysieke objecten als zegels, geurcapsules, recepten en kookboeken maakten de wereld van Game of Thrones, zoals bekend van televisie, zo echt mogelijk.

Transmedialiteit in Game of Thrones zorgt voornamelijk voor een intensiever contact met de wereld van het verhaal, via vrijwel alle zintuigen. Wat eigenlijk best raar is, want het is me daar een potje ongezellig. De boeken zijn lang de leidraad geweest, maar steeds meer producten zien de serie als moederschip en dus als belangrijkste referentiekader maar nog steeds niet allemaal. Er zijn zo dus twee toegangspunten ontstaan tot de wereld van Game of Thrones, die beide recht doen aan de wereld maar waarin verschillende producten specifieke verhaallijnen bevestigen en volgen.

Game of Thrones gaat met het nieuwe seizoen een interessante nieuwe richting in. De wereld wordt nu gedicteerd door de serie, maar de verhaallijn zit ook al in het boek dat nog komen gaat. Transmediaal blijft dit een gedeelde wereld met twee verschillende benaderingen. De situatie is te vergelijken met superheldenstrips. Daarin zijn er enkele vaste regels en gegevens maar elke strip heeft een andere versie van het personage. In het geval van Game of Thrones blijft de wereld dus grotendeels gelijk, maar de precieze invulling en de gerelateerde media verschillen dus voor boekfans en seriefans. In tegenstelling tot de Game of Thrones wereld gaat het nu dus niet om winnen of sterven. Zowel de boekfans als de seriefans moeten hun gebakkelei stoppen gewoon meespelen in hun versie van het spel der tronen.