Downton Abbey: A New Era: very British indeed

Foto credits: Universal Pictures

Downton Abbey : het was van 2010 tot 2015 zes seizoenen lang een curieuze balsem voor de ziel. Geschikt voor eenieder die leed aan neerslachtigheid of liefdesverdriet, die slechts een beetje gedachteloos stond te koken of ten prooi was gevallen aan ondraaglijke verveling. Goed gemaakt, goed verteerbaar en intelligent genoeg om te blijven hangen, ongeacht of Britse historische (dat laatste woord wel tussen aanhalingstekens) series nou je cup of tea waren of niet. Downton is fijn, op een manier die soms mallotig is, zichzelf wel serieus genoeg neemt maar ook weer niet té. Het is vrij zinloos naar deze film te gaan als de namen van Lady Mary en de magistrale douairière Violet Crawley je niets zeggen, maar daar is onmiddellijk iets aan te doen want Downton staat integraal op Netflix. Vervolgens kan je veilig naar deze bioscoop-versie.

Dat is niet vanzelfsprekend, want filmversies van succesvolle tv-series zijn gevaarlijk. Soms voelen ze als een ietwat overbodig lauw bad van herkenning, zoals de Sopranos-prequel. Soms als een slap aftreksel, zoals de Sex and the City -films. En soms als heiligschennis, zoals de monsterlijk slechte A-Team -film.

Wees gerust: maker en scenarist Julian Fellowes en de welbekende cast van adelborsten en hun bedienden hebben een tweede Downton Abbey -film gemaakt die nog beter werkt dan de eerste van drie jaar geleden en voelt als een superieure aflevering van de serie. Er is plaats voor prettige zelfspot, potentieel desastreus familiedrama en voor een waardige ontknoping, die inderdaad een nieuw tijdperk inluidt voor Downton Abbey, het bizar mooie optrekje van de familie Crawley. Dat echter ook een fortuin kost om draaiende te houden en te onderhouden.

En dat fortuin, zo weten liefhebbers van de serie, is aan het opraken. Na de Eerste Wereldoorlog was de geest uit de fles en eisten de ‘lower classes’ hun eigen levens steeds meer op, niet meer bereid om zich voor een habbekrats uit de naad te werken als bedienden van een stel hoogmoedige rijke nietsnutten. Nou vallen de Crawleys nog mee als werkgever; Lord Crawley is een verlichte man die strenger is voor zichzelf en zijn familie dan voor zijn bedienden, die ‘downstairs’ eenzelfde soort hiërarchie in stand houden als de snobs ‘upstairs’.

Maar de bodem van de schatkist komt in zicht, en dus verhuurt Lord Crawley de Abbey als filmset, terwijl hijzelf met Tom Branson en diens nieuwe vrouw Lucy, die hij onverwacht ontmoette in de eerste film, afreist naar Zuid-Frankrijk waar Tom een zomervilla heeft geërfd van een voornaam heerschap, met de verontwaardigde weduwe en haar zoon er nog in. De film wisselt voortdurend tussen die twee plaatsen: Zuid-Frankrijk en de achterblijvende Crawleys in Downton, die met veel lol steeds meer betrokken raken bij de filmopnames in hun talrijke vertrekken; er ontstaat een grappige film-in-een-film situatie, waarin de karakters snedig meta-commentaar leveren op het in hun ogen ordinaire nieuwe medium film.

Het drama in de film speelt te Frankrijk en draait om de afstamming van een belangrijk karakter die ter discussie wordt gesteld, waardoor de hele Downton-dynastie weleens totaal andere wortels kan hebben dan iedereen dacht - potentieel rampzalig voor zowel de reputatie als voor de juridische grond onder de vele erfenissen. De humor in de film wordt geleverd door de achterblijvers in de Abbey, die zich met succes op hun nieuwe ambacht als acteurs en filmmakers storten. Aan het eind worden beide verhaallijnen netjes afgeknoopt en is er in de finale plaats voor plechtig maar niet te zwaar drama, dat fans terdege enige twijfels, tranen en lichte wanhoop zal opleveren: hoe moet het nu verder met de Abbey? Daar zijn we oprecht benieuwd naar, want als de makers dit niveau kunnen vasthouden, is de overstap van tv naar bioscoop geslaagd.