De Italiaanse droom: Hoe kijken Italianen nu naar Hollywood?

Hoe kijken Italianen nu naar Hollywood? En vice versa. Is er nog altijd sprake van de wederzijdse blinde adoratie?

Ze brachten kauwgom, Coca-Cola én Hollywood. Na de Tweede Wereldoorlog trokken de Amerikaanse tanks door de Italiaanse dorpen. De bevrijders werden met open armen ontvangen. De adoratie voor Amerika – het land van vrijheid, jeans en jazz – was groot, zeker in een verarmd Italië dat net uit het fascisme kwam. Die bewondering klonk ook door in de muziek. Tu vuo’ fa’ l’americano, oftewel ‘Jij wil als een Amerikaan doen’ van Renato Carosone (1956) is een satirisch lied over een Italiaan die bij z’n moeder woont maar zich voordoet als Amerikaan. Met sigaretten, whisky en rock-’n-roll. Het lied werd tientallen keren gecoverd en groeide uit tot symbool van Italiaanse zelfspot én culturele verwondering.

De Italiaanse hang naar Amerika begon al veel eerder. Tussen 1880 en 1915 vertrokken vier miljoen Italianen naar Amerika. Ze gingen tevergeefs op zoek naar ‘gouden straten’. Zoals een immigrant verzuchtte: ‘Ik kwam naar Amerika omdat ik hoorde dat de straten geplaveid waren met goud. Toen ik hier aankwam, ontdekte ik drie dingen: de straten waren niet geplaveid met goud, ze waren helemaal niet geplaveid, en er werd van mij verwacht dat ik ze zou plaveien.’ New York, met Little Italy, Staten Island en Queens, werd de uitvalsbasis van deze nieuwe klasse: arm, katholiek en uitgesloten van macht.

Die migratiegolf legde het fundament voor een ItaloAmerikaanse cultuur die wereldberoemd zou worden. Ook in de filmwereld was dat merkbaar, met regisseurs als Coppola en Scorsese en acteurs als Pacino, De Niro en Stallone. Het waren allemaal Italianen. Scorsese maakte het genre rauw, intens en religieus beladen. Madonna brak alle popregels, Leonardo DiCaprio groeide uit tot Hollywoodroyalty. En er zijn nog honderden namen: van Tarantino tot Rossellini.

Frank Sinatra (vader uit Sicilië, moeder uit Ligurië), Tony Bennett (Benedetto) en Dean Martin (Crocetti) veranderden voor eeuwig de muziek. Ze lieten horen dat de Amerikaanse droom, hoe onwaarschijnlijk ook, bereikbaar was. De Godfather-trilogie is een meesterwerk dat diep verankerd zit in de filmgeschiedenis. Maar daar begon ook het romantiseren van criminaliteit, die via de cinema doorsijpelde in de samenleving. De cultuurbepalende serie The Sopranos (1999 - 2007) bracht Italië naar de huiskamers van miljoenen mensen. De serie liet zien hoe moderne Amerikaanse waarden botsten met Italiaanse familietradities. Van dichtbij kon de kijker de worsteling zien van een man die balanceert tussen familie-eer, therapie en het harde bestaan in de onderwereld. En na het bloedvergieten werd er uiteraard gegeten: pasta met jus, braciole en cannoli. Er verscheen zelfs een Sopranos-kookboek.

Lees verder in VARAgids 31/32 (dubbelnummer). Vanaf dinsdag 29 juli 2025 op de mat, in de app en in de winkel. Nog geen abonnee?