De beklemmende censuur in Hollywood vraagt juist om progressieve idealen

De geschiedenis herhaalt zich, blijkt uit het feit dat er een zwarte lijst circuleert bij filmstudio Paramount.

In het prachtige boek Tender Comrades gaan schrijvers Patrick McGilligan en Paul Buhle in gesprek met tientallen acteurs, regisseurs en crewleden die in de jaren vijftig van de vorige eeuw vanwege hun sympathieën voor de communistische partij op de zogeheten ‘zwarte lijst’ belandden. Het boek werd gepubliceerd in 1997, toen veel van de geïnterviewden al hoogbejaard waren. Ze blikken terug op een bewogen leven, in en buiten Hollywood. En op carrières die ineens stagneerden omdat ze door die lijst, opgesteld door de vijf grote filmstudio’s, niet meer aan het werk kwamen. Toen afgelopen week bekend werd dat er opnieuw een blacklist circuleert, bij filmstudio Paramount, dacht ik: de geschiedenis herhaalt zich.

Acteurs als Javier Bardem, Mark Ruffalo, Joaquin Phoenix en Emma Stone, die zich openlijk hebben uitgesproken tegen de genocide in Gaza, komen als het aan David Ellison ligt, de in augustus aangestelde nieuw baas van Paramount, niet meer aan de bak. Saillant detail: de invloedrijke Ellison-familie is nauw bevriend met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu.

Het is overigens bekend dat veel Hollywoodsterren liever zwijgen dan iets van engagement tonen. Alles ligt in Hollywood momenteel onder een vergrootglas. Tegelijk is dit juist de tijd om je uit te spreken. Zo keerde Vince Gilligan, bekend van Better Call Saul en het recent verschenen meesterlijke Pluribus, zich recent tegen het veelvuldige gebruik van AI in bijvoorbeeld het schrijven van televisiedrama’s. Gilligan stoort zich aan miljardairs die in zijn ogen quatsch verkopen. Het creatieve proces moet in zijn ogen een puur menselijke aangelegenheid blijven.

Je zou zeggen: misschien is het raadzaam om te luisteren naar de leading voices in de film- en televisie-industrie. Gilligan is evident een van de grootste showrunner-talenten van deze tijd; een acteur als Mark Ruffalo staat bijna synoniem aan kwaliteitsdrama’s bij streamingdienst HBO Max.

Maar geld is al lang de drijvende kracht in Hollywood. Artisticiteit staat op de tweede plek, daar schreef ik al vaker over. Eigenlijk best raar: dat het hebben en vooral het uitdragen van een moreel kompas gevaarlijk is vandaag de dag. Vrijheid van meningsuiting kan je je reputatie en je levensvoorziening kosten. Ook al is datgene wat je zegt volstrekt juist.

Hier zie je ook de invloed van het Trumptijdperk op Hollywood. Men wil niet neergezet worden als links, woke of progressief. Toch denk ik dat deze roerige tijden vragen om progressieve film- en televisiemakers en progressieve acteurs.

Zie bijvoorbeeld de Canadese serie Sort Of, die mij een aangrijpend perspectief gaf op het leven van een non-binaire oppas uit Toronto. Of Parasite (2019), waarin de Zuid-Koreaan Bong Joon-ho op satirische wijze de klassenstrijd in zijn thuisland verbeeldt. Ik moest ook denken aan de verkiezingsoverwinning van Zohran Mamdani in New York. Deze socialist is vanaf volgend jaar de burgemeester van The Big Apple. Hij voerde een campagne met kraakheldere doelen: gratis bussen, huurbevriezing en een miljonairsbelasting. Mamdani kreeg weinig steun van de democratische partij, die doorgaans meer een centristische route kiest. En toch wist hij te winnen. Misschien wel een mooi voorbeeld van hoe je als idealist, ook in Hollywood, juist geen water bij de wijn moet doen.

Laat in je werk écht zien hoe het is met de staat van het land en de staat van de wereld. Dat vraagt om durf, maar levert vaak, zie het werk van de bovengenoemde acteurs, wél iets op.

Omar Larabi en Bregtje Schudel schrijven per toerbeurt wekelijks over wat hen opvalt op het gebied van series en/of films