Column: Ode aan The Batman

Foto credits: Warner Brothers Pictures / DC Comics

Van al mijn kleine ergernissen over de Batman-franchise is er eentje me toch het dierbaarst. Nee, het is niet het feit dat Christian Bale als Batman altijd een zware, hese stem opzet. En het zijn ook niet eens de strak uitgelijnde tepels in de kostuums van Batman & Robin. Mijn favoriete ‘pet peeve’ is de make-up. Of liever gezegd: het ontbreken ervan. Bij iedere close-up van het gezicht van onze gemaskerde kruisvaarder zie je door de ooggaten ook de zwarte oogschaduw – anders is het geen gezicht.

Maar bij iedere film volgt vervolgens het hetzelfde riedeltje: zodra het masker af is, is de make-up op miraculeuze wijze verdwenen. Tot The Batman  – sinds deze week te zien bij HBO Max. Niet alleen loopt Robert Pattinson, wanneer hij door het leven gaat als Bruce Wayne, continu rond met uitgesmeerde panda-ogen, tijdens onze allereerste kennismaking met hem zien we hem de make-up zelfs zelf aanbrengen.

Het is niet het enige verfrissende aan The Batman. Deze versie – van Matt Reeves ( Cloverfield , Let Me In ) – is waar mogelijk nog vuiger dan de interpretaties van Christopher Nolan (met Christian Bale). Weg zijn de camp en de kitsch en de cartooneske slechteriken van de eerste vier films van Tim Burton en Joel Schumacher. Colin Farrell is misschien wel onherkenbaar, maar lang niet zo misvormd als Danny DeVito in Batman Returns  (Farrell heeft ook geen loopvogels, of circusartiesten, als vrienden). Voor zijn personage is The Penguin meer een geuzennaam. Ook Selina Kyle/Catwoman (Zoë Kravitz, High Fidelity ) is niet zoals Michelle Pfeiffer (eveneens Batman Returns ) op fantastische wijze uit de dood opgestaan, maar is in essentie een doodgewone ‘catburglar’, oftewel inbreker. The Riddler (Paul Dano, Little Miss Sunshine ) heeft nog het meeste weg van de echt bestaande Zodiac Killer, met zijn geheimschrift en houtje-touwtje-kostuum.

Tegelijkertijd is deze Batman ook de meest erotische van de Batman-films, ondanks de fameuze scène in Batman Returns waarin Pfeiffer het gezicht van Batman (Michael Keaton) aflikt en de hilarische kostuumfetisj van Schumacher in Batman Forever  en Batman & Robin. Van de smeulende blikken van Pattinson kan zelfs Anthony Bridgerton nog wat leren. Mocht DC Comics toch ooit akkoord geven voor een orale seksscène – collega Omar Larabi schreef er vorig jaar een column over – dan zijn we bij deze Batman vast in goede handen.

Maar het is vooral de getroebleerde kant van The Batman  die beklijft. Pattinsons interpretatie van Bruce Wayne is duidelijk getraumatiseerd, meer Daniel Craig in Casino Royale  dan Roger Moore in Octopussy. Als enige is deze Bruce Wayne ook geen playboy. Al twee jaar leeft Bruce als kluizenaar, om alleen ’s nachts als Batman naar buiten te komen. ‘Wat zit er achter je masker?’, wil Selina weten. ‘Ben je soms afschuwelijk verminkt?’ Batman antwoordt bevestigend, al zijn dit geen littekens die je aan de buitenkant ziet.

Hij is daarmee de eerste Batman die zich beter op zijn gemak voelt met dan zonder pak. Dat komt nog het beste naar voren in een terugkerende scène waarin Bruce eerst als Batman en later als Bruce Wayne bij de ingang van nachtclub The Iceberg Lounge staat en aan de portier vraagt of deze weet wie hij is. Zo kwetsbaar en gebroken hebben we Bruce Wayne niet eerder gezien. The Riddler legt in zijn laatste gesprek met Batman precies de vinger op de zere plek. ‘Iedereen is zo druk bezig met je te ontmaskeren, maar dit is wie je écht bent.’