Column: kritiek of geen kritiek, dat is de vraag

Een kritiekloos boek over Marvel versus de kritiek van showrunner Issa López van True Detective.

Afgelopen week las ik het magnum opus over het Marvel-universum: MCU: The Reign of Marvel Studios van Joanna Robinson, Dave Gonzales en Gavin Edwards. Een erg interessant boek omdat het de hele opkomst van Marvel ten aanzien van de films en de televisieseries omschrijft. Nu ben ik geenszins een Marvel-fan, hoewel ik sommige titels uit de film- en tv-canon van deze moloch, zie Loki of Iron Man, best tof vind. Wat ik niettemin in het boek hoopte te lezen was de wijze waarop Marvel bijvoorbeeld het bioscoopaanbod verzadigt. Marvel-films als Avengers: Endgame (2019) trekken veel publiek en ‘eten’ een erg groot deel van de bioscooptaart op.

Kortom: er blijft weinig over voor de andere films. Dus worden zogeheten ‘midbudget’-films al jaren amper geproduceerd. En ook kwalitatieve komedies zijn amper in de bioscopen te zien. Marvel verdringt dus een keur aan andere films. Dat was niet in MCU: The Reign of Marvel Studios te lezen. Ja, Robinson, Gonzales en Edwards noemen terloops de kritiek van Martin Scorsese op Marvel, die vindt dat de films en televisieseries niet meer zijn dan simpele spektakels. Ik vind dat een groot gemis. Dan doe je als schrijver, als journalist, alsof Marvel niet in negatieve zin een culturele impact heeft.

Het boek is in die zin vooral een ophemeling van Marvel, geschreven door mensen die overduidelijk fans zijn van Captain America en consorten. Misschien is het boek wel symptomatisch voor de krampachtige wijze waarop sommige mensen vandaag de dag überhaupt met kritiek omgaan. Afgelopen week maakte Issa López, de showrunner en regisseur van het vierde seizoen van True Detective, een catastrofale fout. Ze tweette dat de ‘bros en hardcore fans van het eerste seizoen’ van de serie er een missie van hadden gemaakt om de score op Rotten Tomatoes zo laag mogelijk te maken.

Ik begreep haar woede: True Detective staat dankzij López’ ingenieuze inzet weer op de kaart. En ze heeft gewoon gelijk. Er is een colonne aan incels die het niet kan verkroppen dat True Detective terug is met deze keer drie vrouwen: López en actrices Kali Reis en Jodie Foster. Want onder haar respons was vooral weer veel vrouwenhaat zichtbaar. Gebezigd door mannen die zoiets hebben van: het eerste seizoen van True Detective, was dat niet het laatste bastion van de macho? Ik heb werkelijk geen idee hoe die treurige types tot dat soort ideeën komen.

De moraal van het verhaal? Graag meer kritiek, want Lopez’ tweet leidde wel tot een legitieme discussie. Terwijl het boek van Robinson, Gonzales en Edwards vooral is gemaakt voor de fans. Zij preken vooral voor eigen parochie, terwijl Lopez juist blootlegt dat kritiek van ontzaglijk belang is. Zij toont aan dat de zelfbenoemde ‘superfans’ van True Detective eigenlijk meer van hetzelfde willen. Net zoals de Marvel-films en -televisieseries eigenlijk al jaren hetzelfde trucje doen. In de kern gaat deze discussie dan ook om artistieke durf, en hoe dat in het vierde seizoen van True Detective zeer zichtbaar is, terwijl het daaraan in de meeste Marvel-titels juist ontbreekt.

Omar Larabi en Bregtje Schudel schrijven per toerbeurt wekelijks over wat hen opvalt op het gebied van series en/of films.