Column Claudia de Breij: Jezelf, maar niet zó

De NPO heeft een gigantisch probleem in de vooravond, hoorde ik laatst iemand zeggen na het vertrek van Margriet van der Lindens M. Nou ja, iemand, noem het maar iemand, het was Angela de Jong. Dus dat staat gelijk aan dat de paus zegt dat de kerk een gigantisch probleem heeft in Rome, of zo. De Kijker des Vaderlands sprak. Zij mijmerde over hoe het wél zou moeten op dat timeslot van 19.00 uur en kwam tot de conclusie dat er toch niets zo mooi en briljant op dat tijdstip was als De wereld draait door.

Nou, daar heb je een punt Angela, maar één ding vergeet je. En dat is geen schande, want dat vergeet iedereen.

De wereld draait door begon niet met succes en hoge kijkcijfers.

De wereld draait door begon op NPO 3, met een presentator die na een paar weken afviel (Francisco van Jole, wie weet het nog?) en eentje die bleef (Matthijs, natuurlijk).

Het programma groeide seizoen na seizoen, grotendeels dankzij de kunde en de durf van Van Nieuwkerk, maar ook dankzij zijn opeenvolgende eindredacteuren die, en nu kom ik Angela even overtoepen als kenner want IK WAS ERBIJ, hun gang mochten gaan doordat de omroep zich er niet of nauwelijks mee bemoeide. Als er één ding was dat Matthijs en zijn team consequent goed deden was het de NPO en de (destijds nog zonder BNNVARA) op afstand houden.

Bemoei je er niet mee, geef ons tijd, wij hebben de ideeën, niet jullie.

Iedereen die nu nog op dat tijdstip een poging mag wagen, wordt bij voorbaat kapot geadviseerd, waarbij het uiteindelijk neerkomt op dat het heel eigen moet zijn, maar wel zo dat het een beetje heel erg op De wereld draait door lijkt. Terwijl De wereld draait door juist zo goed was doordat het langzaam groeide tot iets gigantisch en dat kwam dan weer doordat er creatief werd nagedacht én dus af en toe iets geprobeerd werd. De mini-opera’s, denk je dat daar ook maar iemand op zat te wachten? Toch werkte het. Want de makers geloofden erin.

De grootste fout die je nu kunt maken is denken dat mensen enorm geïnteresseerd zijn in Franse chansons, omdat dat bij Matthijs zo’n succes is geworden. Nee, Charles Aznavour interesseert de meeste mensen niks, tenzij de presentator er zelf zoveel van houdt dat die mensen kan laten voelen waarom ze het wél zou moeten interesseren. Dat kan ook over trashmetal of tuinieren gaan, als de presentator het maar meent. Maar welke presentator durft nog zichzelf te zijn als er niet alleen een twitterend publiek, maar ook een onverbiddelijk recencentengilde en een over- ijverig middenmanagement van de omroep klaar staat om te vertellen waarom je vooral jezelf moet zijn, maar niet zó?

Waarom is Arjen Lubach nu zo goed? Omdat hij zichzelf heeft ontwikkeld, een team heeft dat durft, én de tijd heeft gekregen om te groeien. Dus NPO, negeer de recensenten, ontsla de middenmanagers en geef makers gewoon weer de kans om in enige luwte iets te maken dat kan groeien tot iets groots.

Meer Claudia de Breij? Lees iedere week haar column in de VARAgids!