Column Claudia de Breij: Integriteit

‘Wat zou Peter R. de Vries ervan vinden?’

Integriteit is een schaars goed, moet ik concluderen als ik de krant lees. Jort Kelder lijkt al jaren onaantastbaar door een metersdikke beschermlaag van ironie en verwarring. Ja, hij is heel rechts, maar kijk eens, dierenleed! Daar is hij dan weer heel uitgesproken tegen. Pak me dan, als je kan, je kan me toch niet krijgen. En áls je Jort wilt pakken op wat hij zegt en doet, glibbert hij door die baggervette laag ironie altijd weer uit je handen. Kom kom, waarom zo serieus, het was maar een vliegreisje, hé kijk, gekke bretels!

Jort Kelder heeft campagnefilmpjes voor Forum voor Democratie betaald. Die filmpjes kwamen ook voor in programma’s waar hij aan meewerkte. Dat is geen belangenverstrengeling, vindt Jort. Ik kan daar een hele boom over opzetten. Over journalistieke onafhankelijkheid, over het streven naar objectiviteit, over het verschil tussen een politieke partij en een neofascistische organisatie, maar ik kan ook gewoon hardop vragen: ‘Wat zou Peter R. de Vries hiervan gevonden hebben?’ en dan schiet ik in de lach tot er tranen van komen.

Hugo de Jonge dan. Keurige CDA’er, altijd zijn haar gekamd en zijn schoenen gepoetst, maar intussen doelbewust wetsovertreder. Dat vínd ik niet, dat ís zo. De Jonge heeft van de rechter te horen gekregen dat zijn ministerie de Wet Openbaarheid van Bestuur moet uitvoeren. Gewoon, net zoals iedere Nederlander de wet moet uitvoeren in plaats van overtreden. (Ik haal die dingen ook altijd door elkaar Hugo, ís ook lastig.) In dit geval betekent dat: WOB-verzoeken binnen acht weken uitvoeren. Het programma Nieuwsuur deed dit soort verzoeken vorig jaar al. De redactie vroeg de stukken op over het overleg met het Outbreak Management Team, de corona-app en het onderzoek naar de besmettelijkheid van kinderen. Nieuwsuur wacht nu al langer dan een jaar (dat is iets meer dan acht weken, inmiddels ongeveer zeven keer zo lang) op een reactie, las ik, en bij die gedachte zie ik Mariëlle Tweebeeke woedend over een redactie ijsberen. Het programma stapte naar de rechter en kreeg gelijk; het ministerie moet nu, binnen acht weken, de stukken alsnog leveren.

Maar dat doet Hugo de Jonge dus niet. Sterker nog: het ministerie neemt vijftig (50!) extra juristen aan om de huidige werkwijze, die dus door de rechter als omstreden is verklaard, alsnog door te zetten. Vijftig juristen om de wet niet uit te voeren. Van uw belastingcenten, ja. Benieuwd of we daar de bonnetjes wél van terug gaan zien, of dat ze bewaard zullen worden bij die andere vijf miljard die het ministerie van Volksgezondheid een heel klein beetje niet meer kan verantwoorden.

Wat zou Peter R. de Vries hiervan gevonden hebben?

Intussen dweilt Limburg de laatste restjes overstroming weg, worstelt de Achterhoek met droogte en kleurt Groningen donkerrood op de coronakaart. De afgelopen decennia waarschuwden wetenschappers ons voor hittegolven, droogte, overstromingen en pandemieën, maar wij zaten met onze oren dicht heel hard lalala te zingen en staan nu stomverbaasd naar het gelijk van de wetenschap te kijken. Zo benieuwd wat we eraan gaan doen – en wat Peter R. de Vries daarvan gevonden zou hebben.