Column Claudia de Breij: Een nieuwe dag

Heintje Davids is my spirit animal. Veel mensen wisten niet eens dat het een vrouw was (die van ‘Mama’ toch?) maar ik heb inmiddels het levensverhaal van Heintje Davids als leidraad gebruikt voor een voorstelling én een berg liedjes. Heintjes verhaal is namelijk ideaal om te vertellen wat ik wil vertellen. Haar vader vond haar te dik en te lelijk om op het podium te staan. Heintje zelf geloofde er wel in, en werd een ster, maar toen ze eenmaal had bewezen dat ze niet te dik en te lelijk was om op het podium te staan, kwamen de fascisten die vonden dat ze te joods was om er te mogen zijn. Ze dook onder en op 5 mei 1945 – Heintje en haar man Philip zaten al tijden verstopt in het mortuarium van het academisch ziekenhuis in Utrecht – horen ze plots verpleegkundigen het Wilhelmus zingen. Ze zien iemand voorbijfietsen met een Nederlandse vlag in de hand en beseffen dat de oorlog eindelijk voorbij is. Dit beeld, die onzekerheid, ontroert me. Mogen we weer blij zijn, kunnen we veilig naar buiten? Ik zou nu Twitter checken, zij zag de vlag en hoorde het Wilhelmus.

Ik sprak voor het liedje ‘Een nieuwe dag’ met Salo Muller, de man die het gevecht om herstelbetalingen met de Nederlandse Spoorwegen in 2019 won. Salo weet waar hij het over heeft; hij zag zijn ouders op het podium van Hollandsche Schouwburg weggevoerd worden. Ook Salo ging als kleine jongen de onderduik in, overleefde de oorlog en werd gevierd fysiotherapeut bij Ajax. Heintje kon ik het niet meer vragen, maar Salo wel. Hoe is dat, als je na zo’n tijd in onderduik weer vrij bent? Zijn antwoorden zijn terechtgekomen in deze tekst en ik ben hem er eeuwig dankbaar voor.

Een nieuwe dag voor mij.
De nacht is weer voorbij.
Dit wordt onze tijd van nu af aan.
Ben zomaar opgestaan Naar buiten toe gegaan Kan eindelijk naast jou gaan staan en
de zon op zien gaan

Zijn nu alle monsters weggegaan.
Droomde ik maar dat ze bestaan.
Een nieuwe dag voor jou en mij.
De nachtmerrie is nu voorbij.
De mooie dromen komen er weer aan

We hebben het doorstaan.
Ons niet laten verslaan door.
Het kwaad dat je niet aan zag
komen Maar vandaag ziet gaan

Is de storm voorgoed voorbijgegaan.
Of is dit het oog Van de orkaan.

Ik heb zo lang stil gedaan In de schaduw moeten staan.
Hier ben ik, zie mij, ken mij hoor mij aan.

Laat mij, oh laat ons Nooit meer door de monsters verbranden.
Blus het voor het kan ontstaan.

Is het vuur voor altijd uitgegaan.
Of staan we op een slapende vulkaan.

Zijn nu alle monsters hier vandaan. Mag het leven nu weer verdergaan?

Claudia de Breij: Hier ben ik
Zaterdag 30 april, NPO 1, 21.35