Column Claudia de Breij: Journaille

Het komt door de toon waarop de laatste jaren over journalisten wordt gesproken’, las ik. Dat zou de reden zijn dat iemand het een goed idee vond om met een shovel een moordaanslag te plegen op een fotograaf (en zijn vriendin), omdat die fotograaf zijn werk wilde doen.
Zijn werk? Foto’s maken van een auto die in brand zou staan. Vrije nieuwsgaring van het ouderwetse soort. Heerlijk klassiek, Annie M.G. Schmidt-achtig bijna, achter de brand aan met pen, papier, fototoestel en gleufhoed met een kaartje met ‘pers’ in het lint gestoken. Die tijden zijn voorbij. Moord en brand zijn niet meer wat ze geweest zijn.
De NOS, de publieke nieuwsorganisatie van ons allemaal, kan niet langer met NOS-stickers op de reportagewagens, verslaggeversjacks of plopkappen het land in. Dan worden ze uitgescholden, bespuugd -of erger.
Journalisten worden door mensen als Donald Trump en dichter bij huis Thierry Baudet en Wybren van Haga, verdacht gemaakt.
Als het zo werkt, als de toon waarop over journalisten wordt gesproken daadwerkelijk uitmondt in geweld, moord en doodslag, dan wil ik hier graag de gelegenheid nemen om een andere toon aan te slaan.
Journalisten zijn namelijk de mensen aan wie we in onze tijd meer te danken hebben dan ooit. Journalisten zijn de reden dat we in ons land eindelijk zien wat we moeten gaan veranderen. Neem de toeslagenaffaire. Kwam die aan het licht door de rechter? Nee. De rechter voerde de veel te strenge, idiote wet gewoon uit. Kwam die aan het licht door het kabinet? Nee, dat deed er zelfs alles aan haar fouten te verbergen. Kwam die aan het licht door het parlement? Nee. Nou, deels. Pieter Omtzigt, Renske Leijten, u kent ze. Die bikkelden wat af – soms tot irritatie van hun ministeriële partijgenoten. Maar die twee waren de Asterix en Obelix van dit verhaal, ze streden dapper voort tot iedereen er Gallisch van werd. De reden dat we weten wat die twee deden, dat we weten hoe mis het is, ligt aan journalisten van Trouw en RTL-Nieuws.
De misstanden bij de GGZ, de misstanden in de jeugdzorg – al die waarheid komt aan het licht dankzij journalisten, die daar ook nog eens vrij lousy voor betaald krijgen.
Natuurlijk zijn er ook in de journalistiek gemakzuchtige eikels en rioolratjes te vinden – het zijn net mensen, die journalisten. Maar het is de vierde macht die vooralsnog de democratische rechtsstaat helpt overeind te houden. Het woord ‘journalist’ zou weer gelijk moeten staan aan ‘waarheidsvinder’. Wie tekeergaat over journalisten en doet alsof zij ‘de vijand van het volk’ zijn, die maakt zichzelf verdacht.
Waarom zou je bang zijn voor journalisten? Waarom zou je ze verhinderen hun werk te doen? Omdat de waarheid je in de problemen brengt.
Wie journalisten verdacht maakt, díe is pas verdacht.