Circus of Books: charmante en intieme documentaire

In 2019 sloten de deuren van de meest roemruchte boekhandel van West Hollywood: Circus of Books. In meer dan dertig jaar wisten Karen en Barry Mason een loyale klantenkring op te bouwen. Het conventionele, heteroseksuele stel klom op tot een van Amerika’s grootste pornodistributeurs, en ze werden tevens de grootste gay film-producenten van de natie. Echter hield het joodse echtpaar de activiteiten angstvallig geheim voor hun naasten.

Documentairemaakster Rachel Mason, de dochter van Karen en Barry, duikt samen met uitvoerend producent Ryan Murphy ( Pose ) in haar familiegeschiedenis om de oorsprong van de winkel, het stigma rondom de porno-industrie, en de maatschappelijke strijd tijdens de aidsepidemie van de jaren tachtig en negentig te tonen.

De Masons zijn in het vak gerold door omstandigheden. Karen was een verslaggever en Barry werkte enkele jaren in het departement van de UCLA-filmschool. In 1976 zat het echtpaar krap bij kas en stuitte Karen op een advertentie van Larry Flynt (de oprichter van het populaire pornoblad Hustler) in de krant, en zo rolden ze in de distributie van pornobladen alvorens ze in 1982 een kwakkelende boekhandel overnamen.

In Circus of Books was alles verkrijgbaar: tijdschriften zoals Blueboy, films, maar eveneens materiaal zoals glijmiddel, dildo’s en penisringen. Het was tevens een ontmoetingsplek voor vele mannen, aangezien de steeg en het gebied rondom de boekhandel bekendstond als de ‘vaseline-straat’.

De documentaire gebruikt de Masons als lens om de relatie van Amerika ten opzichte van de lhbti-beweging te belichten. Mason richt zich enerzijds op de maatschappelijke ontwikkeling van de lhbti-gemeenschap in de afgelopen veertig jaar: de conservatieve jaren zestig, de hiv-aidsepidemie, en de obsceniteit en morele paniek van de jaren tachtig als gevolg van het beleid van president Ronald Reagan en zijn procureur-generaal Ed Meese; tot de opkomst van het internet ervoor zorgde dat printmateriaal zijn waarde verloor en ontmoetingsplekken overbodig maakte. Tevens toont de regisseuse een intiem verslag van een conventionele Amerikaanse familie, die door omstandigheden pilaren werden binnen de lhbti-gemeenschap in West Hollywood. Een huishoudelijk drama ontvouwt zich omdat de Masons - ondanks de verdiensten van hun levensonderhoud - worstelen met hun eigen vooroordelen.

Mason wisselt het archiefmateriaal (clips uit nieuwsuitzendingen en hilarische fragmenten uit pornofilms) af met gesprekken met de familie Mason, activist Alexei Romanoff, porno-acteur Jeff Stryker, voormalig medewerker en drag queen Alaska Thunderfuck (winnaar van RuPaul’s Drag Race All Stars in 2016) en Larry Flynt. Door het zachte gekibbel van haar moeder heeft de documentaire een ongekende intimiteit; al zorgt het ervoor dat het verhaal niet altijd doelgericht is, omdat de regisseuse moeite heeft om afstand te nemen van het onderwerp. Het levert uiteindelijk wel een fascinerende documentaire op, met een persoonlijk randje.