Boys State: verontrustend en hoopvol tegelijkertijd

Sinds 1935 organiseert de American Legion ieder jaar de Boys State in Texas. Het is een oefenplek, een soort zomerkamp, waar honderden Texaanse jongens van 17 jaar alles leren over het staatsbestuur en het maatschappelijk debat. De politici van de toekomst. Ze worden willekeurig verdeeld in ‘federalisten’ en ‘nationalisten’ en representeren samen 24 steden. Ze moeten partijen vormen, elke partij kiest haar eigen leiders, stelt een partijprogramma op en nomineert verkiesbare kandidaten. De hoogste ambtelijke functie die bekleedt kan worden is die van Gouverneur. ‘In dit land kom je aan de macht als partij, als team’ krijgen de deelnemers te horen.

Documentairemakers Amanda McBaine en Jesse Moss geven door de vier jongens Steven, René, Robert en Ben te volgen een indringende inkijk in hoe het kiessysteem in de Verenigde Staten werkt. Of eigenlijk hoe dat in stand gehouden wordt door het voeren van vieze campagnes, het vertellen van leugens en het maken van valse aantijgingen aan het adres van tegenstanders.

Door het volgen van de vier is er veel aandacht voor de aanloop naar de verkiezingen, maar minder voor wat er tijdens de week nog meer gebeurt. Pas tegen het einde van de documentaire krijg je te zien hoe er op de vloer debat wordt gevoerd en wat de jongens allemaal hebben geleerd over bijvoorbeeld het aannemen van wetten.

Ook is het jammer dat er vluchtig aandacht gegeven wordt aan de impact van de ervaringen die de jongens opdeden met het ontmoeten van leeftijdsgenoten die heel andere levens, idealen en opvattingen dan zij hebben.
Dat juist het leren kennen van anderen, het leren openstaan voor andere meningen en levenservaringen en de kwesties die hun raken een grote indruk hebben gemaakt op de deelnemers, laten de emoties die tegen het einde van de week – en de documentaire – in beeld komen, zien. Ook had er iets meer aandacht mogen zijn voor institutioneel racisme.

De wapenwet – het Tweede Amendement –, abortus en reproductieve rechten, en immigratie lijken de belangrijkste onderwerpen te zijn waarop de partijprogramma’s en speeches gefundeerd worden. De debatten en speeches zijn vol passie voor verandering, maar soms ook angstaanjagend verontrustend. Het is een letterlijke vertoning van ‘de boys club’, waarin geen vrouwen welkom zijn.

‘We moeten laten zien wat we kunnen doen als we praten en samenwerken’.  Wat de documentaire pijnlijk blootgeeft is wat er misgaat in het huidige politieke klimaat van de Verenigde Staten en de daarbijhorende verkiezingen. De parallel tussen de geportretteerde jongens laat bovendien zien dat politiek gezien en ervaren wordt als iets om te winnen óf om daadwerkelijk sociale verandering te brengen. De gedrevenheid en passie van met name Steven en de impact die hij achter heeft gelaten bij de deelnemers, geeft wel hoop dat dit laatste op een dag echt kan winnen.