Bioscooppremière: You Were Never Really Here

Deze dramatische thriller van de Schotse regisseuse Lynne Ramsay (We Need to Talk About Kevin) is een onemanshow van Joaquin Phoenix, die een waanzinnige acteerprestatie neerzet. Hij is Joe, een man over wie we via korte maar regelmatige flashbacks te weten komen dat hij als kind zwaar is mishandeld en als soldaat voor de VS afschuwelijke dingen heeft gezien. Van zijn heden weten we dat Joe een beetje een vreemde maar liefdevolle band met zijn oude moeder heeft en dat hij werkt als zwijgende en meedogenloze enforcer, een man die zeer gewelddadig illegale rotklusjes opknapt: 

En dat zijn dan ook meteen alle feiten die we in de film over Joe te weten komen, de rest van Phoenix' grotendeels zwijgende performance is fysiek. Hij slaat nogal veel, maar is vooral op een heel lichamelijke manier bezig zijn gevoelens, herinneringen en angsten te verwerken en dat is, in de handen (en eigenlijk in het hele lijf) van Joaquin Phoenix zeer indrukwekkend om te zien. Al die gevoelens bekruipen hem als hij wordt ingehuurd om een meisje te redden uit de klauwen van hooggeplaatste pedofielen. 

De ultra-gewelddadige afrekeningen – Joe maakt graag gebruik van hamers – gebeuren meestal net buiten beeld, op een paar tamelijk schokkende uitzonderingen na. Zijn zoektocht naar het meisje is zowel loeispannend als merkwaardig verstild; Joe sjokt, onder begeleiding van een heel atmosferische soundtrack (veel stadsgeluiden, krekels, geram op metalen kabels en ratelende metro's) zwijgend van aanwijzing naar aanwijzing, terwijl om hem heen steeds meer mensen worden vermoord – en niet alleen door Joe zelf. In grimmigheid en sfeer wordt You Were Never Really Here de hele tijd vergeleken met Taxi Driver en Drive, maar dat klopt maar deels. Joe is een 'lievere' en uiteindeijk meer kwetsbare man dan Ryan Gosling's rol in Drive en zeker dan Robert DeNiro in Taxi Driver. De lange scène waarin Joe met één van zijn slachtoffers een liedje ligt te zingen op de keukenvloer, is iets wat totaal niet bij die andere films past en eigenlijk sowieso een unicum in de cinema is, qua bizarre ontroering die je bij het zien ervan bevangt. Joe heeft een band met zijn slachtoffers, lijkt het. Net als hij zijn het beschadigde mensen, die door hun werk net zozeer verknald zijn als Joe zelf en weet wie ook nog door hun jeugd. Joe vraagt het ze niet, want praten is niet echt zijn sterkste punt. 

Als hij het eveneens zwaar mishandelde en getraumatiseerde meisje tegenkomt, herkent hij zichzelf in haar en komt er, goddank, een grote warmte in hem los, hoewel de eindscène suggereert dat Joe en het meisje nog een lange weg te gaan hebben, om het zacht uit te drukken.

Er zijn wel wat bezwaren tegen You Were Never Really Here in te brengen – een iets te klein verhaal, weinig backstory bij Joe en een club van hooggeplaatste pedofielen is een natuurlijk ook een beetje een sleetse keuze voor bad guys omdat ze zo 100% haatbaar en daardoor sjablonen zijn – maar dit is toch een formidabele film met een formidabele acteur. De trailers doen de performance van Phoenix niet echt recht, daarvoor moet je richting bioscoop.