Bioscooppremière: Darkest Hour

Voor historische films geldt: een goede scriptschrijver liegt de waarheid. Anthony McCarten (The Theory of Everything) doet dat perfect. In Darkest Hour houdt hij zich zo ongeveer aan de gebeurtenissen in de eerste weken van het premierschap van Churchill, maar hij mixt er een hoop citaten en conversaties van en over Churchill doorheen die van later datum zijn. Daardoor krijg je een completer beeld van de man zonder dat de waarheid van die paar weken in mei 1940 teveel geweld wordt aangedaan.

Die waarheid is spectaculair: tijdens de eerste dagen van Churchills nogal onverwachte premierschap in het begin van de Tweede Wereldoorlog – op de dag van Churchills benoeming valt Hitler Nederland binnen – is hij de belangrijkste havik in de coalitieregering. Churchill wil Hitler koste wat het kost verslaan, desnoods tot elke Engelsman 'in zijn eigen bloed ligt te stikken'. Vredesonderhandelingen met Duitsland, zoals zijn voorganger en partijgenoot Chamberlain en zijn kliek zo graag willen, vindt Churchill verachtelijk. Want:

En zo vloekt en koeioneert de kersverse premier Winston Churchill zich in die weken een weg door het bange kabinet en lagerhuis heen, richting naar wat uiteindelijk – met veel hulp van onder anderen de Yanks en Sovjets uiteraard – de overwinning op Hitler zou worden, zonder welke Europa en de rest van de wereld er heden ten dage een pietsje anders uit zouden zien.

Darkest Hour is een film over hoe de Britse oorlog tegen Hitler begint, maar toont bijna geen oorlogsscènes. We blijven dicht op de huid van Churchill, vanaf zijn met whisky geserveerde ontbijtje, via zijn met champagne overgoten lunch tot de lange dicteersessies met zijn secretaresse en meetings met zijn war cabinet. Dit is geen actiefilm maar een echte acteursfilm waarin oeverloos wordt geouwehoerd, op zo'n volstrekt briljante en onderhoudende manier dat je ruim twee uur lang op het puntje van je stoel zit:

Hoogtepunten zijn de scènes tussen Churchill en King George VI (een weergaloze, carrière-bepalende rol van de Australische acteur Ben Mendelsohn). De soms breekbare premier en dito monarch – Winston was vaak depressief en George was lichamelijk zwak en had een hekel aan het koningschap – hebben samen prachtige, verstilde conversaties over hun eigen lot en over hoe zwaar het is tegelijk het lot van het Verenigd Koninkrijk te moeten torsen. 

We hebben heel wat hoogwaardig Brits drama over deze allesbepalende tijd achter de kiezen (The Crown, Dunkirk) maar Darkest Hour stelt ze in de schaduw. Vooral door het stuwende, spannende script en de fenomenale, tot Churchill getransformeerde Gary Oldman.