3% S1: Brazilië brengt zijn kritiek op het kapitalisme naar Netflix

 

Wat is 3% , behalve de minst googlevriendelijke naam voor een serie ooit? In 2011 (niet geheel toevallig ook het jaar dat Occupy de wereld nog bezighield), werd 3% nog gemaakt voor YouTube. De huidige, herfilmde versie wordt op Netflix uitgebracht. Het is de eerste Braziliaanse serie die Netflix maakt. In 3% is de wereld gescheiden tussen arm en rijk. Deze scheiding wordt gemaakt door een selectieproces, Het Proces genaamd. Elke twintigjarige krijgt een kans om toe te treden tot de 3%: een selecte groep individuen die in rijkdom leeft.

In de eerste aflevering van 3% volgen we Michele. Michele krijgt via haar rood oplichtende oorimplantaat te horen dat het haar beurt is om deel te nemen aan Het Proces. Een lange rij kandidaten vormt zich door de sloppenwijken, waar de arme 97% van de samenleving is gehuisvest. De rij eindigt bij een steriel gebouw, waar ieder de kans krijgt een '3 procenter' te overtuigen van zijn of haar waardigheid. Dit lijkt nog het meest op een sollicitatiegesprek. Er worden uiteenlopende vragen gesteld en deze verschillen nogal per kandidaat. Ook lijken de interviewers onderscheid te maken op basis van uiterlijk en geslacht. Om de intrige van beide zijden te voeden, kennen ook de rijken zo hun problemen: het elitaire deel van de maatschappij is opgeschrikt door een moord, de eerste in honderd jaar.

3% is in essentie een zwart-witte weergave van ons economisch systeem (zij het dat die in werkelijkheid nog wordt opgeleukt met wat grijstinten in de vorm van een wegkwijnende middenklasse), maar toch zijn de overeenkomsten schrijnend. Ook in onze maatschappij lijkt echt succes steeds meer gegund aan een select gezelschap. De rest maakt onderdeel uit van een groeiende groep, veelal bestaande uit jongeren, die met kortlopende contracten onderbetaald werk verricht. Andere kenmerken: weinig sociale zekerheid, weinig vertrouwen in de politiek.

3% probeert ons een spiegel voor te houden. Waarom laten de armen zich deze wortel voorhouden als compensatie voor echte gelijkheid? Helaas weet de pilot nog niet echt te boeien, en dan vooral omdat we enkel de sollicitatieprocedure te zien krijgen. Het uitgangspunt blijft echter confronterend. De revolutionaire opstand die ongetwijfeld een centraal onderdeel van het verhaal moet gaan worden, zal het seizoen echt wakker gaan schudden. De onvrede met het neoliberalistisch kapitalisme lijkt met Mr. Robot , Black Mirror en nu dus 3% een genre op zich te worden.