Dit zijn alle alternatieven voor de pil

De anticonceptiepil werkt op basis van hormonen. Deze hormonen zorgen dat er geen eicel meer vrijkomt. Ook maakt de pil het slijm in de baarmoederhals dikker, waardoor zaadcellen er minder makkelijk doorheen komen. En de hormonen beïnvloeden de baarmoederwand, zodat een eitje zich ook niet kan innestelen, mocht die toch bevrucht zijn. Best wel wat hormonen dus. En dat lijken vrouwen zat te zijn. Gelukkig leven we in 2018 en is er best heel veel mogelijk op het gebied van anticonceptie.

Koperspiraal
Het koperspiraal is een stukje plastic in de vorm van een ‘T’ of hoefijzer met een koperdraadje eromheen. Een soort ankertje, dat in de baarmoeder wordt geplaatst. Het koperspiraal bevat geen hormonen, maar geeft geleidelijk koper af. Het koperspiraal is direct na het plaatsen effectief. Daarnaast werkt het ook als ‘morning after spiraal’ als het binnen 5 dagen na onveilige seks geplaatst wordt. Zo kan een (eventueel) bevrucht eitje zich niet innestelen in de baarmoederwand. Je menstruatie wordt vaak wat heviger en langer als je een koperspiraal gebruikt. Je blijft ook gewoon ovuleren. Met het koperspiraal ben je vijf tot tien jaar (afhankelijk van de soort) beschermd tegen zwangerschap.  

Voordelen:
-      Je hoeft niet elke dag aan anticonceptie te denken en kan dus ook niet vergeten om iets in te nemen.

-      Je vruchtbaarheid wordt niet aangetast. Na het verwijderen van het koperspiraaltje ben je gelijk weer vruchtbaar. Dit kan natuurlijk ook een nadeel zijn voor sommigen van ons.

-      Het koperspiraaltje is heel geschikt als je geen hormonen wil gebruiken of overgevoelig bent voor hormonen.

-      Je bent vijf tot tien jaar beschermd tegen zwangerschap. 

-      Een koperspiraal is een betrouwbare anticonceptiemethode. Van de 1000 vrouwen die het koperspiraaltje gebruiken, raken er per jaar maximaal 10 vrouwen zwanger.

Nadelen:
-      Je menstruaties kunnen heviger en langer worden door het koperspiraaltje. 

-      Je moet het spiraaltje laten inbrengen en verwijderen door een (getrainde) arts. 

-      Het inbrengen kan als pijnlijk worden ervaren. 

-      Sommige vrouwen hebben na het plaatsen van een spiraaltje last van een lage buikpijn die gepaard gaat met licht bloedverlies.

-      Met een koperspiraaltje heb je zelf geen invloed op je menstruatie. Een ongesteldheid overslaan, verschuiven of uitstellen is niet mogelijk. 

Hormoonspiraal
Een hormoonspiraaltje wordt net als een koperspiraaltje door een arts in je baarmoeder geplaatst. In tegenstelling tot het koperspiraaltje bevat het hormoonspiraaltje (zoals de naam al zegt) wel hormonen. Het spiraaltje geeft geleidelijk het hormoon progestageen af aan de baarmoederwand. Een hormoonspiraaltje is ongeveer vijf jaar werkzaam.

Lang werd gedacht dat door een hormoonspiraaltje alleen lokaal (dus in de baarmoeder) hormonen werden afgegeven. Dit was voor veel vrouwen een reden om voor het hormoonspiraal te kiezen. Maar vorig jaar bleek uit onderzoek van Erasmus MC dat het hormoonspiraal niet alleen lokaal effect heeft, maar ook andere delen van het lichaam negatief kan beïnvloeden. Vrouwen met een hormoonspiraaltje kunnen een algeheel verhoogde stressrepons en een hoger cortisolniveau in hun bloed hebben dan vrouwen die een andere vorm van anticonceptie gebruiken, zo bleek uit de studie.

Voordelen:  
-      Bij de meeste vrouwen met een hormoonspiraaltje neemt de menstruatie af en bij sommigen blijft hij zelfs helemaal uit. 

-      Een hormoonspiraaltje is vijf jaar werkzaam. 

-      Je hoeft niet elke dag aan anticonceptie te denken en kan dus ook niet vergeten om iets in te nemen.

-       Overgeven of diarree hebben geen invloed op de betrouwbaarheid van de spiraal (bij de pil is dit wel het geval). 

-      Het hormoonspiraaltje zorgt voor een geleidelijke hormoonafgifte, zonder dagelijkse pieken en dalen. Echter zijn de hormonen niet alleen lokaal, maar hebben ze effect op je gehele lichaam.

Nadelen:
-      Je lichaam kan moeten wennen aan het hormoon progestageen. Bijwerkingen hiervan kunnen hoofdpijn, duizeligheid, gezwollen borsten en acne zijn. 

-      Een hormoonspiraaltje kan invloed hebben op je stemming. 

-      Je moet het spiraaltje laten inbrengen en verwijderen door een (getrainde) arts. 

-      Het inbrengen kan als pijnlijk worden ervaren. 

-      Sommige vrouwen hebben na het plaatsen van een spiraaltje last van een lage buikpijn die gepaard gaat met licht bloedverlies. 

-      Ook als je een hormoonspiraaltje draagt, heb je zelf geen invloed op je menstruatie. Een ongesteldheid overslaan, verschuiven of uitstellen is niet mogelijk.

Staafje (Implanon)
Een anticonceptiestaafje wordt onzichtbaar in je bovenarm geplaatst door een arts. Het is ongeveer zo groot als een lucifer en is net zo betrouwbaar als de pil. Het staafje geeft continu een lage dosis hormonen aan je lichaam af, zonder pieken en dalen. Het hormoonstaafje blijft drie jaar zitten. Je hebt dan ook geen stopweek of de mogelijkheid om je menstruatie te skippen of uit te stellen.

Voordelen:
-      Het anticonceptiestaafje Implanon NXT biedt drie jaar bescherming tegen zwangerschap.

-      Je hoeft niet elke dag aan anticonceptie te denken en kan dus ook niet vergeten om iets in te nemen. Het staafje zit onzichtbaar in je bovenarm. 

-      Het hormoonspiraaltje zorgt voor een geleidelijke hormoonafgifte, zonder dagelijkse pieken en dalen. Echter zijn de hormonen niet alleen lokaal, maar hebben ze effect op je gehele lichaam. 

-      Bij het gebruik van het anticonceptiestaafje kan je menstruatie veranderen of zelfs helemaal wegblijven. Voor velen een voordeel, maar sommige vrouwen kan dit ook een nadeel zijn.

-       Overgeven of diarree hebben geen invloed op de betrouwbaarheid van het staafje (bij de pil is dit wel het geval).

Nadelen:  
-      Het staafje moet geplaatst en verwijderd worden door een (getraind) arts. Wel is het plaatsen en verwijderen een makkelijke ingreep en vrijwel pijnloos.

-      Met het hormoonstaafje heb je zelf geen invloed op je menstruatie en kan je ook geen stopweek inlassen. Het is dus niet te voorspellen wanneer je ongesteld wordt en je kan tussentijds bloeden.

Anticonceptiepleister (Evra)
Deze pleister is in Nederland verkrijgbaar onder de naam ‘Evra’. Je plakt hem elke week op je huid en vervangt hem daarna voor een nieuwe. Dit doe je drie weken lang, gevolgd door een stopweek van 7 dagen. Iedere week van je cyclus plak je de pleister op dezelfde dag. Je plakt dus elke cyclus drie pleister. De pleisters zijn dun, flexibel en huidkleurig. Ze zijn ongeveer 4,5 bij 4,5 cm groot. Dus je kan ze makkelijk onder je kleding plakken. De pleister is ook bestand tegen water en zweet, dus je kan er gewoon mee douchen, sporten, in bad of zwemmen. Het is wel belangrijk dat je de pleister niet op je borsten of billen plakt, vanwege de te dikke vetlaag onder de huid. De anticonceptiepleister kan om deze reden minder betrouwbaar zijn bij vrouwen zwaarder dan 90 kilo.

De pleister geeft via de huid de werkzame stoffen norelgestromin en ethinylestradiol af. De hele week worden de hormonen geleidelijk aan je lichaam afgegeven. Door de hormonen geven je eierstokken geen eicel meer af. Ook wordt het slijm van je baarmoedermond taaier, waardoor zaadcellen moeilijker binnendringen. Zodra je stopt met het plakken van de pleisters kan je direct zwanger worden.

Voordelen:
-      Je kan je menstruatie overslaan, uitstellen of verschuiven. 

-      De pleister kan je zelf opplakken, je hoeft niet naar een arts hiervoor.

-      Je hoeft niet elke dag aan je anticonceptie te denken.

-       Overgeven of diarree hebben geen invloed op de betrouwbaarheid van de pleister (bij de pil is dit wel het geval). 

-      Geleidelijke hormoonafgifte, zonder dagelijkse pieken en dalen.

Nadelen:
-      De huid onder de pleister kan gaan irriteren of jeuken. Daarom moet je een nieuwe pleister steeds op een andere plek. 

-      Je lichaam kan aan het begin moeten wennen aan de pleister. Veel voorkomende bijwerkingen in het begin zijn: misselijkheid, hoofdpijn, buikkramp, diarree of pijnlijke borsten. Deze moeten na zo’n 3 maanden vanzelf weggaan. Als dat niet zo is moet je even contact met je huisarts opnemen. 

-      De anticonceptiepleister kan invloed hebben op andere middelen en andersom. Overleg altijd met je arts of apotheker of de pleister samengaat met andere medicijnen (ook zonder recept). 

-      Minder betrouwbaar voor vrouwen boven 90 kilo. 

-      De pleister is niet betrouwbaar als hij loslaat. Je mag rondom de pleister ook geen huidverzorgingsproducten gebruiken. 

-      Je moet de pleister wekelijks plakken, steeds op een andere plek.

Prikpil
Met de prikpil krijg je je anticonceptie in de vorm van een – de naam zegt het al – prik. Dit wordt gedaan door een arts. Eén injectie beschermt je 12 weken tegen zwangerschap. Door de prik vindt er geen eisprong meer plaats en zaadcellen komen minder goed door het slijm van de baarmoederhals. In Nederland kan je twee soorten prikpillen krijgen: Depo-Provera via een injectie in je bilspier en Sayana via een injectie onder je huid.

De prikpil heeft geen stopweek. Je kan dus je ongesteldheid dus niet overslaan, verschuiven of uitstellen. Het kan wel zo zijn dat je menstruatie verandert of dat je helemaal niet meer ongesteld wordt. Als je stopt met de prikpil ben je niet altijd direct weer vruchtbaar. Dit kan een jaar of soms langer duren. Je lichaam heeft namelijk tijd nodig om alle hormonen weer te verwijderen. Het kan ook zo zijn dat je bij langer gebruik verlies van botdichtheid krijgt. Daarom wordt aangeraden om voldoende calcium en vitamine D in te nemen als je de prikpil gebruikt.

Voordelen:
-       Je hoeft maar één keer in de drie maanden aan je anticonceptie te denken. 

-       Je menstruatie vermindert of blijft soms zelfs helemaal weg. 

-       Overgeven of diarree hebben geen invloed op de betrouwbaarheid van de prikpil (bij de ‘gewone pil’ is dit wel het geval).

Nadelen:
-       De injectie moet elke drie maanden worden gezet door een (getraind) arts. Dit kan een dingetje zijn als je niet van naalden houdt. 

-       Je kan je menstruatie niet overslaan, verschuiven of uitstellen. 

-       Het kan langere tijd duren voor je vruchtbaarheid weer terugkeert. 

-       Als je de prikpil langere tijd gebruikt kan er verlies van botdichtheid ontstaan.

Anticonceptiering (NuvaRing)
De NuvaRing is een flexibele en zachte ring die je in de vagina plaatst. De ring beschermt je een maand tegen zwangerschap en je kan hem gewoon zelf inbrengen. Hierdoor heb je ook invloed op je menstruatie, die je bijvoorbeeld kan uitstellen. Na drie weken verwijder je de ring, maar plaats je niet direct een nieuwe. In deze stopweek word je dan ongesteld.

Je voelt de ring als het goed is niet zitten en valt hij er ook niet zomaar uit. Je kan er dan ook gewoon mee sporten en zwemmen.

De NuvaRing bevat de hormonen etonolgestrel en ethinylestradiol. Deze komen via je vagina (waar de ring zit) in je bloed terecht. Dit gaat geleidelijk, dus zonder dagelijkse hormoonpieken. De ring is de combinatiemethode met de laagste dosering oestrogeen. Als je stopt met de NuvaRing kan je direct weer zwanger worden.

Voordelen:
-       Je hoeft niet elke dag aan je anticonceptie te denken.

-       Je weet wanneer je ongesteld wordt. En je kan je menstruatie overslaan, uitstellen of verschuiven. 

-       Je kan de ring gewoon zelf inbrengen en verwijderen. 

-       Overgeven of diarree hebben geen invloed op de betrouwbaarheid van de ring (bij de pil is dit wel het geval). 

-       Geleidelijke hormoonafgifte, zonder dagelijkse pieken en dalen.

Nadelen:
-      Het plaatsen van de ring kan in het begin even wennen zijn. De ring beschermt alleen tegen zwangerschap als je hem goed inbrengt. 

-      Je kan vergeten om een nieuwe ring in te brengen.

-      Je hebt een groter risico op vagina schimmelinfecties. 

-      Veel voorkomende bijwerkingen in het begin zijn: tussentijds bloedverlies, vaginale afscheiding, maagdarmklachten, pijnlijke borsten, dikke enkels en voeten en hoofdpijn.

-      De anticonceptiering kan invloed hebben op andere middelen en andersom. Overleg altijd met je arts of apotheker of de pleister over je eventuele andere medicijnen (ook zonder recept).

Barrièremethode
Een chique woord voor anticonceptie die je gebruikt vlak voordat je seks gaat hebben. De bekendste methode is het mannencondoom. Daarnaast heb je ook nog het vrouwencondoom en het pessarium. De betrouwbaarheid van deze middelen is afhankelijk van of je het op de juiste manier gebruikt. Maar zelfs als je het helemaal correct gebruikt is de betrouwbaarheid altijd lager dan andere anticonceptiemethoden.

Een pessarium (verkrijgbaar als ‘Caya’) is een kapje van siliconen dat bij de vrouw wordt ingebracht om de baarmoederhals te bedekken. Het vrouwencondoom is een soort zakje met twee buigzame rubberen ringen die in de vagina wordt geplaatst. Om de betrouwbaarheid van beide middelen te verhogen wordt aangeraden om tijdens het gebruik ook een zaaddodende crème of pasta te gebruiken.

Het mannencondoom is een stuk bekender en hebben de meesten weleens gezien. Het is een soort hoesje voor om de penis, die de zaadcellen opvangt. Het condoom is de enige anticonceptiemethode die je ook nog eens tegen soa’s beschermt. Over het algemeen kan je condooms van een goedgekeurd merk vertrouwen, maar je moet altijd voorzichtig zijn. Een condoom kan scheuren, knappen of kwijtraken tijdens de seks.

Voordelen:
-      Een condoom of pessarium bevat geen hormonen. Ideaal als je daar gevoelig voor bent of liever geen hormonen wil gebruiken.

-      Condooms zijn makkelijk verkrijgbaar, bijvoorbeeld bij de supermarkt of drogist. Je hoeft dus niet eerst naar de huisarts voor een recept. 

-      Een condoom is (op dit moment) het enige anticonceptiemiddel voor de man. Naast natuurlijk drastischere ingrepen als sterilisatie of castratie. 

-      Het mannencondoom beschermt ook direct tegen soa’s. Het vrouwencondoom en pessarium niet.

Nadelen:
-      Een condoom kan scheuren, knappen of kwijtraken tijdens de seks.

-      De eerste paar keren kan het even klungelen zijn met het omdoen van een condoom of het indoen van een pessarium. 

-      Sommige mensen zijn allergisch of gevoelig voor latex. Dan kan je kiezen voor condooms zonder latex.

Dit zijn de meestgebruikte alternatieven voor de anticonceptiepil. Er zijn ook methodes als terugtrekken voor het klaarkomen (niet betrouwbaar) of alleen vrijen op dagen dat de vrouw niet in de vruchtbare periode zit (ook niet zo betrouwbaar), vaak door middel van een app. Omdat deze methodes niet zo betrouwbaar zijn als de besproken anticonceptiemethodes hebben wij ervoor gekozen om deze niet mee te nemen in deze lijst.