Coen Verbraak wint Sonja Barend Award 2025

Coen Verbraak krijgt voor de derde keer de Sonja Barend Award, dit keer voor zijn gesprek in ‘Over leven’ met ex-strafpleiter Bram Moszkowicz.

Coen, je reageerde verbaasd toen je hoorde dat je voor de derde keer de Sonja Barend Award had gewonnen. ‘Hier had ik totaal niet op gerekend,’ zei je. Maar je was ook vereerd. Na ons gesprek, terwijl de verbinding nog intact was, riep je: ‘De Sonja Barend Award! Ik heb ’m weer gewonnen!’. Het deed je dus wel wat. 

Het kwam eerst helemaal niet binnen. Pas in de minuten daarna realiseerde ik me dat ik de prijs voor de derde keer krijg. Ik vond de eerste al bijzonder, de tweede nog meer en dit… ja… het is niet zomaar iets waar je mee bedeeld wordt en het is heel eervol om weer een keer in een zin genoemd te worden met Sonja Barend. Ik doe dit werk omdat ik er enorm van geniet en als anderen dat op deze manier waarderen is dat alleen maar heel erg fijn. 

Heb je de fragmenten van de acht concurrenten bekeken? En hoe schatte jij je kansen in?

Het is een heel mooi veld met prachtige namen en heel mooie interviews. Eervol om ertussen te staan. Ik dacht: Tim Hofman kan het niet ontgaan en ik ga die maandag wel kijken wie de prijs in ontvangst mag nemen. 

Je krijgt de award voor je gesprek met Bram Moszkowicz, iemand die van repliek en slimme zijpaadjes in een gesprek zo ongeveer zijn beroep heeft gemaakt. Ben je voor zo’n gesprek nog zenuwachtig?

Vooral geconcentreerd. Bij Moszkowicz dacht ik: het moet een stevig gesprek zijn. Als je je laat leiden door ontzag – want hij is een bijzondere kerel en niet de eerste de beste – en de rode loper voor hem uitrolt, de koffie klaarzet, dan loopt-ie je onder de voet. Hij floreert bij tegendruk en ik ook. Dan haal je het beste in elkaar naar boven. Ik keek zelf ooit op tegen iconen als Koos Postema, Aad van den Heuvel, Sonja en Adriaan van Dis. En niet te vergeten Joop van Tijn, mijn grote leermeester. Dat was een andere divisie. Daar speelde je niet in.

 Moszkowicz is al dertien jaar geleden uit de advocatuur gezet. Waarom was dít het moment om hem te interviewen? Wat wilde je precies van hem weten?

Ik wilde in de serie Over leven ook iemand die heel hoog te paard zat, hij was toch de koning van de advocatuur. Hoe werkt dat in iemands hoofd, als je ineens in je vak totaal niet meer meedoet? Wat me in zijn geval bovendien fascineerde is dat vier broers, zonen van een gerenommeerd advocaat, alle vier in dat vak terechtkomen. En dat drie van de vier van het tableau worden geschrapt – de zwaarste sanctie die er is. Hoe kan dat nou? Moszkowicz legde het verband met de Tweede Wereldoorlog en dat gaf het gesprek direct een diepere laag. Ik hoopte dat dat eruit kwam. 

Wat gebeurde er direct nadat de camera uitging?

We hebben na afloop kort nagepraat en een kop koffie gedronken en hij heeft even met zijn eindredacteur van SBS overlegd, maar dat was allemaal goed. Het enige dat-ie zei was: ‘Wil je wel dat deel van het gesprek over mijn vader erin houden?’ Na de uitzending belde hij me nog en zei: ‘ik heb het idee dat ik er beter uitgekomen ben dan jij’.

Mooi dat het gesprek zo stekelig begint en empatisch eindigde. Dat kan alleen met iemand als Moszkowicz. Hij verstaat de kunst van het geïnterviewd worden en dan ontstaat er een mooi gesprek. Het zit ook in de formulering die je hanteert, want bij hem weegt elk woord, je moet zorgen dat je je goed voorbereidt en goed in de feiten zitten. Want Moszkowicz vertrouwt enorm op z’n flux de bouche. Voorbereiding, luisteren en snel associëren dat is erg belangrijk in zo’n gesprek. 

Kijkcijferanalist Tina Nijkamp zei, toen zij op je stemde: ‘Coen Verbraak snapt exact de kracht en slimheid van Bram wanneer hij geïnterviewd wordt, zoals vragen op handige manier ontwijken, of een gesprek op ander onderwerp brengen.

Moszkowicz is een meester in het van je stuk brengen met zinnetjes als ‘Daar ben jij toch veel te intelligent voor’. Daar is een ijdele aap als ik ben best gevoelig voor. Dat weet je van tevoren: daar moet je dus niet intrappen.  

Guus Hetterscheid (VARAgids, Voetbal International) schreef: ‘Verbraak weet de voormalig advocaat (met werk gerelateerde vragen) te prikkelen en emotioneel te raken (met persoonlijke vragen), zonder daarbij uit de bocht te vliegen.

Je kruipt toch een beetje in de huid van een ander en je ziet de emotie aankomen. En als ik het voel ziet de kijker het ook. Als je iemand dan omduwt voelt dat heel goedkoop. Ik vraag dan liever: wat gebeurt er nu met je?

Elisabeth Steinz van NPO Radio 1 zag hoezeer Moszkowicz het gemist heeft dat iemand hem serieus neemt. ‘En hoe hij opkijkt naar de interviewer Verbraak.’

Dat is heel aardig gezegd, maar hij keek niet tegen mij op. Hij houdt van dit soort gesprekken en wil niet als een doetje worden behandeld. Zo haalt hij het beste in zichzelf naar boven, daar gedijt hij het best bij.

Stijn de Vries van NPO Radio 1 ziet in jou een voorbeeld. Hij schreef: ‘Als ik later groot ben wil ik net zo kunnen interviewen als Verbraak. Hij is open, snel, onverschrokken. Verbraak is enorm goed ingelezen, pelt Moszkowicz af tot een kant die ik nog niet vaak heb gezien van hem. ‘Groeide jij op in de schaduw van zijn oorlog?’ is een van de mooiste vragen die ik ooit heb gehoord.

Ik zag die oorlog van die vader als een enorme wolk boven die kinderen bijna letterlijk voor me. Ze wilden het hem niet moeilijker maken dan hij het toch al had. 

Dit is de derde Sonja Barend Award die je krijgt. Wat zegt dat volgens jou?

Dat ik het werk graag doe: interviewen en programma’s maken. Over leven is een programma dat nooit in de kijkcijfertop staat, dan is het fijn als het toch opgemerkt wordt. Ikzelf kan enorm genieten van andere spelers als Jeroen Pauw. Dan denk ik: zo hoort het. Je voelt direct dat hij oprecht geïnteresseerd is in het antwoord op de zojuist door hem gestelde vraag. Dat geldt ook voor mensen als Carrie ten Napel en Özcan Akyol: ze willen alles weten en de rest is even achtergrond. Ik wilde als kind al alles weten. Vroeg mijn ouders de oren van hun kop. Zo zit ik in elkaar. Als ik bakker was geworden had ik waarschijnlijk net zoveel vragen gesteld. Maar gelukkig bleek er een vak te zijn waarin je die nieuwsgierigheid naar de wereld kwijt kunt.

Voor zijn spannende gesprek met Bram Moszkowicz heeft Coen Verbraak de zeventiende editie van de Sonja Barend Award gewonnen. Na een spannende stemronde kwamen de meeste leden van de vakjury tot de conclusie dat de verbale krachtmeting in ‘Over leven’ duidelijk het beste interview was van het afgelopen televisieseizoen.

‘Coen Verbraak steekt er met kop en schouders bovenuit,’ vindt Astrid Kersseboom. ‘Een masterclass. Coen blijft rustig, laat zich niet gek maken en ook niet intimideren. Het resultaat is een messcherp interview.’ Frits Spits: ‘Een zeldzaam hoogtepunt in de televisiegeschiedenis. Omdat Verbraak alles durft te vragen en Moszkowicz geen vraag ontwijkt.’ Peter Contant: ‘Verbraak ziet nog steeds kans om zijn interviews naar een hoger niveau te tillen. En het was al zo goed.’

Derde plaats

Coen Verbraak was dit jaar een van de negen genomineerden voor de begeerde interviewprijs van de VARAgids. In een spannende stemronde waren er twee andere interviews die hoge ogen gooide. Het zeer openhartig gesprek dat Tijs van den Brink voor Adieu God? voerde met Frans Timmermans eindigde op de derde plaats. Ook vlak voor zijn overstap naar de Tweede Kamer lukte het de veelvuldig genomineerde interviewer niet om te winnen, al gingen er meerdere stemmen op om hem een oeuvreaward te geven.

‘Wat een integer, doorleefd en oprecht gesprek,’ zegt Chazia Mourali. ‘Timmermans laat zich van zijn menselijke kant zien zonder effectbejag. Tijs blijft rustig, wordt nooit ongemakkelijk, de man weet wel dat het leven met rafelrandjes komt.’ Anke Meijer: ‘In relatief korte tijd weet Van den Brink bijzonder veel persoonlijks los te krijgen. Door de juiste vragen, oprechte interesse en invoelende observaties.’ Mark den Blanken: ‘Misschien wel de beste interviewer van het land en dat bleek ook weer in dit interview. We gaan hem missen.’

Nummer twee

Een eervolle tweede plaats was er voor Tim Hofman, die voor Over mijn lijk Eva Hermans-Kroot interviewde op haar sterfbed. Een prachtig portret van vriendschap. ‘Dat ze elkaar goed kennen kan een valkuil zijn, maar hier is het een absolute meerwaarde,’ vindt Tim Geurts. ‘Hofman weet perfect de balans te bewaren tussen emotie en nieuwsgierigheid,’ stelt Angela de Jong. ‘En Eva is tot op het laatste haar hartveroverende zelf.’ Aran Bade: ‘Dit gesprek raakt je tot diep in je vezels.’ Maartje van Weegen: ‘Tim maakte dat je als kijker helemaal mee kon gaan, zonder je een voyeur te voelen.’ Elsemieke Wormhoudt: ‘Bij dit gesprek heb ik als mens zitten huilen en als tv-liefhebber geapplaudisseerd.’ Nick Muller: ‘Het gaat over afscheid en verlies, maar er is ook ruimte voor lichtheid, humor en waardigheid. Juist die combinatie maakt het gesprek zo krachtig en indringend.'

De winnaar

De felbegeerde Award ging uiteindelijk toch naar Coen Verbraak, die volgens Daphne van Rossum precies weet wanneer hij gas moet geven en wanneer hij moet zwijgen. ‘Het resultaat is een gesprek over eer, verlies en zelfbeeld, menselijker dan je zou verwachten bij zo’n juridisch zwaargewicht.’ Davy Leeuw: ‘Het blijft van begin tot einde boeien.’ Stijn de Vries: ‘Als ik later groot ben, wil ik net zo kunnen interviewen als Verbraak. ‘Groeide jij op in de schaduw van de oorlog’, is en van de mooiste vragen die ik ooit heb gehoord.’

Willemijn Veenhoven noemt dit interview een wedstrijdje ver plassen. ‘Uitstekend voorbereid, op hoogt tempo, een 25 minuten durende tour de force.’ Carl-Johan de Zwart: ‘Alles heeft lading, ieder woord is spannend.’ Tina Nijkamp: ‘Goede en open vragen ook. Echt een geweldig interview.’ Femke van der Laan: ‘Tijdens het interview wil je naar het scherm roepen: hou vol! En Verbraak hield vol.’ Alex Mazereeuw: ‘Verbraak bewijst hiermee dat een scherp, vurig interview niet altijd gelijk hoeft te staan aan een vuurpeloton zonder mededogen.’

Alle interviews zijn nog te zien op www.sonjabarendaward.nl. 

De volgende mensen hebben dit jaar plaatsgenomen in de vakjury: 

Roos Abelman (freelance), Yasmina Aboutaleb (de Volkskrant), Aran Bade (RTL), Mark den Blanken (Algemeen Dagblad), Mischa Blok (AVROTROS), Robbert Blokland (VARAgids), Lex Bohlmeijer (De Correspondent), Maaike Bos (Trouw), Mirjam Bosgraaf (freelance), Suzanne Bosman (Een Vandaag), Paul de Bruin (VARAgids), Peter Contant (Max Magazine), Sophie Derkzen (VPRO), Roelf Jan Duin (Het Parool), Jessica van Geel (freelance), Tim Geurts (De Limburger), Arno Haijtema (de Volkskrant), Bas Hakker (freelance), Guus Hetterscheid (freelance), Nathalie Huigsloot (freelance), Dennis Jansen (Algemeen Dagblad), Angela de Jong (Algemeen Dagblad), Astrid Kersseboom (NOS), Walter van der Kooi (Groene Amsterdammer), Femke van der Laan (VPRO), Omar Larabi (VARAgids), Davy Leeuw (ANP), Gio Lippens (NOS), Alex Mazereeuw (de Volkskrant), Anke Meijer (freelance), Chazia Mourali (freelance), Nick Muller (freelance), Tina Nijkamp (freelance), Floor Overmars (VARAgids), Ghislaine Plag (NOS), Johan Reijnen (VARAgids), Margreet Reijntjes (freelance), Daphne van Rossum (De Telegraaf), Frits Spits (KRO-NCRV), Elisabeth Steinz (NOS), Wilfred Takken (NRC Handelsblad), Willemijn Veenhoven (BNNVARA), Bert van der Veer (publicist), Ron Vergouwen (freelance), Jordi Versteegden (De Telegraaf), Roy van Vilsteren (VARAgids), Victor Vlam (De Communicado’s), Stijn de Vries (freelance), Maartje van Weegen (freelance), Reina Wiskerke (Nederlands Dagblad), Amber Wiznitzer (NRC Handelsblad), Elsemieke Wormhoudt (Veronica Superguide), Roeland van Zeijst (freelance) en Carl-Johan de Zwart (KRO-NCRV).