Tim Hofman, Amber Kortzorg, Sophie Hilbrand en Özcan Akyol over hun meest onvergetelijke interview: 'We werden zielsverwanten'

BNNVARA-interviewers Tim Hofman, Amber Kortzorg, Sophie Hilbrand en Özcan Akyol vertellen over het interview dat ze nooit meer zullen vergeten.

‘Ik heb afgelopen jaar twee interviews gedraaid die voor mij veelzeggend waren. De eerste was het sterfbed van Eva, uit Over mijn lijk. Eva en ik hadden er een lange run op zitten samen, bijna drie jaar. Dat betekende voor mij drie jaar lang eerste rang zitten bij veel pieken en dalen; dat schept een band. Als interviewer en geïnterviewde, maar ook als mensen onder elkaar. Op 29 november 2024 sprak ik Eva, aan de rand van haar sterfbed. En aan de rand van haar bestaan, ze zou die dag erna overlijden.

Het gesprek, ons laatste gesprek, was taai. Voor allebei. Er werd gelachen en gehuild. Tussen al die emoties door moest ik mijn werkpet nog proberen op te houden, en proberen de vragen die ikzelf én de kijker hadden nog te stellen. Als ik terugdenk aan dat gesprek, herinner ik me vooral dat alles wat op dat sterfbed gezegd werd van waarde was. Dat is wel eens anders in een interview. Maar als de dood zo dichtbij is, voelt alles urgent. Alles wat Eva zei deed ertoe; of het nou een grapje was of een allerlaatste laatste groet. Het voelde allemaal belangrijk. Zulke gesprekken geven me vaak te denken waarom daar de dood voor nodig is.

Het tweede gesprek was dat met voormalig LPF-staatssecretaris Cees van Leeuwen: hij bleek ook een huisjesmelker die zijn huurder op schandalige wijze dupeerde te zijn. Ik trof hem twee keer. De eerste keer sloeg hij onze camera stuk en kreeg ik een vuistslag op mijn kaak van hem, de tweede keer ontkende hij alles. We hielden hem rechtbank- en KVK stukken voor, hij zei: ‘Is niet waar.’ We legden hem bevindingen van Stichting WOON! voor, hij zei: ‘Is niet waar.’ We legden hem voor wat de huurder ons vertelden, hij zei: ‘Is niet waar.’ Symbolisch voor deze tijd, gevoed door nepnieuws en populisme. Ieder zijn eigen waarheid, waardoor de feiten altijd het onderspit delven.’

'Een van de indrukwekkendste interviews in mijn loopbaan was met Sviatlana Tsikhanouskaya. Ik sprak haar in Middelburg, kort nadat zij van toenmalig premier Rutte de Four Freedom Awards had ontvangen voor haar onverzettelijke strijd voor vrijheid in Belarus. De zaal zat vol jonge mensen die, net als ik, ademloos luisterden naar haar verhaal. De protesten in Belarus in 2020 had ik destijds op de voet gevolgd. Wekenlang was ik gekluisterd aan de buis: honderdduizenden mensen die, ondanks het geweld en de dreiging, bleven demonstreren tegen de autocratische leider Loekasjenko.

De vastberadenheid van dit volk maakte diepe indruk. En om enkele jaren later tegenover hun oppositieleider te zitten, bracht dat nieuws ineens heel dichtbij. Juist nu – met de Russische invasie in Oekraïne en de vernietiging van Gaza – is het van belang dat journalisten deze verhalen blijven vertellen. Onafhankelijke journalistiek maakt zichtbaar wat machthebbers liever verborgen houden: de moed van burgers die in verzet komen, de prijs die zij daarvoor betalen en de hoop die zij levend houden. Dat maakt dit interview voor mij blijvend betekenisvol.'

‘In Nu we er toch zijn testten we de gastvrijheid van plekken die op een of andere manier in het nieuws waren geweest. Of we wat te drinken kregen, of we konden blijven slapen. Gewoon aanbellen. Je weet niet wat je tegenkomt, dat maakt het zo leuk om te maken. Ik ging in 2011 naar Venlo, geboorteplaats van Geert Wilders. De PVV had 24 zetels gekregen bij de verkiezingen toen.

Maar wat me vooral is bijgebleven van die aflevering waren twee mannen, die allebei hun vrouw hadden verloren, zo bleek. De een woonde in een groot huis, de ander in een kleine woning in een mindere buurt. De rijke man had het huis ingericht naar de wens van zijn vrouw, en niets meer veranderd. Het was alsof ze ieder moment kon terugkomen. Dat had de andere man ook graag gewild, ‘je weet pas wat je hebt als het er niet meer is’, zei hij. Dat vond ik mooi, twee verschillende types met zoveel overeenkomsten. Allebei waren ze, ook na vijftien jaar, niet toe aan een andere partner. Allebei hielden ze op hun manier de herinnering in stand. Maar er was ook het besef dat ze door moesten.’ 

‘Ik kan nauwelijks één gesprek kiezen – alsof je tussen je kinderen moet kiezen. Ik weet nooit wat de nasleep van een interview is bij de geïnterviewde, maar het is mooi als na een gesprek iets nieuws geboren wordt. Bij mijn gesprek met Carry Slee voor De geknipte gast gebeurde dat. Ze is de beroemdste jeugdboekenschrijver die we nu hebben. Ik stelde haar de vraag ‘Kan je dan nog wel houden van zo’n moeder?’ (Slee had een ingewikkelde relatie met haar moeder, waar ze uitgebreid in het interview vertelt, red.), ze moest heel lang nadenken over het antwoord. Die vraag liet haar niet los ze heeft er later een boek over gepubliceerd.

Het is een gevaarlijke vraag, heel persoonlijk, waarmee je in de rode zone van iemands gevoelswereld zit. Maar omdat ik zelf ook al het een en ander heb meegemaakt, voel ik minder schroom om erover te praten – voor mij geldt dat zo, het is geen wetmatigheid natuurlijk. We werden tijdens het gesprek zielsverwanten, ook omdat ik me kwetsbaar opstelde en vertelde over de relatie met mijn vader. Na het interview heeft ze me via een appje bedankt maar verder hadden we geen contact. Ik hoorde pas een halfjaar later dat het gesprek had geleid tot een manuscript en uiteindelijk tot een boek.

Die vraag die ik Carry stelde, was trouwens geïmproviseerd, zoals alle gesprekken bij De geknipte gast geïmproviseerd zijn – dat is in Hilversum heel uniek. Ik werk niet met vragenlijsten of gespreksopzetten. Ik moet de fundamenten van iemands leven kennen, maar verder is De geknipte gast één grote improvisatieshow.'

Dit artikel verscheen eerder in de VARAgids. Als eerste lezen? Word abonnee of vraag een gratis proefnummer aan.