Podcast 'Op zoek naar Marlotte': de meestgestelde vragen beantwoord

De Zembla-podcast Op zoek naar Marlotte maakt veel los. Veel luisteraars hebben na het beluisteren van de afleveringen nog vragen. Maker Lizzy Diercks beantwoordt ze.

De dertienjarige Marlotte ligt jarenlang alleen in het ziekenhuis, zonder ouders of voogd aan haar zijde. Wanneer ze overlijdt, gaat journalist Lizzy Diercks op zoek naar antwoorden en stuit ze op een verhaal dat heel anders in elkaar blijkt te zitten dan gedacht. Marlotte blijkt namelijk helemaal niet te hebben bestaan.

NPO Luister legde de meestgestelde vragen van luisteraars voor aan maker Lizzy Diercks. Hoe staat het inmiddels met het politieonderzoek? Krijgt Roos – de vrouw die het verhaal over Marlotte verzon en jarenlang contact had met Annika – ondertussen hulp? Waar kwamen de tweehonderd screenshots vandaan van de gesprekken tussen Mare (een vriendinnetje van Marlotte uit de kerk) en Marlotte? En wie of wat is er eigenlijk uitgestrooid?

Lizzy Diercks: 'Het is natuurlijk ontzettend leuk dat iedereen zo geraakt wordt door dit verhaal en dat mensen gelijk alles luisteren. Dat is echt een heleboel uur aan audio waar je doorheen moet. Het lastige daaraan is dat het ergens ook een heel verdrietig verhaal is – voor eigenlijk iedereen die ermee te maken heeft.'

'Alleen haar stem geven we weg. En als mensen die herkennen – omdat zij bij haar betrokken zijn of misschien ook door haar zijn misleid – dan zou daar ook een bepaalde waarschuwingsfunctie van kunnen uitgaan.'

'Ik begrijp dat er ongelooflijk veel vragen zijn over Roos, maar daar kan en wil ik niets over zeggen. In het verhaal gaat het ons meer om de daad – om wat er is gebeurd en wat dat met iemand doet – dan om de ontmaskering van de dader.'

'Kijk, als wij van tevoren hadden geweten dat Marlotte niet had bestaan, dan denk ik niet dat we dit onderzoek ooit waren gestart. Er zijn bijvoorbeeld mensen die zeggen: "Je had gewoon het ziekenhuis kunnen bellen, dan wist je dat dit niet kon." Of: "Je had kunnen vragen of de postkamer open was tijdens corona."

Wij hebben dit verhaal onderzocht zoals we het hebben gedaan, en we zijn daar heel open en transparant over geweest. Misschien had iemand anders het op een andere manier aangepakt; dat kan. Maar het resultaat is hetzelfde.'

'Ze is door ons niet geïnformeerd. Toen wij erachter kwamen dat de foto van Marlotte van Ciera haar dochter was, en we nog dachten dat we een video over het verhaal gingen maken, hebben we wel tegen elkaar gezegd: dan moeten we haar daarover informeren. Maar uiteindelijk hebben we er een podcast van gemaakt, dus we gebruiken dat beeld zelf niet – behalve dat het even voorbijkomt in de trailer.'

'Er zit een verschil tussen hoe ik er rationeel over denk en hoe ik me erbij voel. We hebben een verhaal gekregen, dat goed uitgezocht en ontdekt hoe het zat – dat is volgens mij gewoon journalistiek werk. Maar het lastige is dat je in dat proces op een gegeven moment aan alles gaat twijfelen.'

'Dat weten we niet, want Roos heeft daar niets over willen vertellen. En ik wil ook een beetje waken voor te veel uitleg over hoe ze het mogelijk heeft gedaan, of waarom ze het heeft gedaan. We hebben op een gegeven moment gezegd: ze hééft het gedaan, en punt. Hoe en wat, dat is nu aan de politie om verder uit te zoeken. Maar dat Facebookaccount bestond dus wel echt: Lilit (redacteur bij Zembla, red.) heeft daar nog een berichtje naartoe gestuurd. Ze kreeg geen reactie terug, maar het bericht kwam wel aan. Dus er zijn verschillende manieren waarop dat gegaan kan zijn.'

'Het heftigste moment vond ik toen Roos zei dat Annika niks voor haar heeft betekend. Ik heb natuurlijk al die appjes gelezen die zij en Marlotte met elkaar hebben uitgewisseld, en daar zit zoveel liefde in: van Annika naar haar, zoveel zorg.'

'Ja, eigenlijk wel. Want dat zijn dingen die je kunt fabriceren. Maar dit raakt echt aan je gevoel.'

'Dat weet ik niet, en dat is aan de politie om verder uit te zoeken. Ik ga er ook niet over speculeren.'

'Nee, eigenlijk niet. Dat klinkt misschien gek, want ik ben een journalist en wil normaal alles weten. Maar ik heb op een gegeven moment gedacht: ik moet niet álles willen weten hiervan.'

'Nee, dat kan niet. In dat gesprek zitten veel gegevens die herleidbaar zijn tot haar identiteit. En daarnaast vertelde ze ook verhalen waarvan we ernstig twijfelen of ze waar zijn – of waarvan we weten dat ze niet kloppen. Die kunnen we niet zonder context zomaar de wereld in slingeren.'

'Dat briefje met "is dit echt?" heeft natuurlijk vanaf het begin op ons bord gelegen. Dat is niet bij ieder onderwerp zo. Ik weet nog dat ik de eerste keer het verhaal van Annika hoorde – over de dagboeken van Marlotte en de duiveluitdrijving – en dat ze me dat liet zien. Toen dacht ik wel: dit is vreemd. Want die verhalen lijken op verhalen die vaak rondgaan in groepen die in complottheorieën geloven. Daar had ik grote vraagtekens bij.

Maar we hebben er ook met elkaar over gepraat: stel dat dat gedeelte van het verhaal niet waar is, dan hebben we nog steeds een verhaal dat verteld moet worden. Stel dat het meisje niet drieënhalf jaar, maar korter in het ziekenhuis heeft gelegen, dan is het nog steeds een verhaal dat verteld moet worden.'