De nacht van 100 jaar BNNVARA: tv-fragmenten op verzoek

Op 1 november bestaat BNNVARA 100 jaar. Dat vieren we met een bijzondere tv-avond: De nacht van 100 jaar BNNVARA.

Hoe vat je honderd jaar omroepgeschiedenis samen in één nacht? Eindredacteur Wim van Klaveren oogt, kort voor De nacht van 100 jaar BNNVARA op tv te zien is, bepaald niet verzopen in het gigantisch aanbod. Eerder ietwat bezorgd. Want een belangrijk deel van de Vereeniging van Arbeiders Radio Amateurs (V.A.R.A. dus) zit in dat vierde woord: ‘radio’. Daarmee begon de omroep, in 1925. Van Klaveren: ‘Alles was toen live. Er zijn wel een paar speeches opgenomen uit de begintijd, maar weinig is bewaard gebleven.’

Tot aan de eerste tv-uitzending in 1951 was radio waar de omroep voor stond. Maar: hoe laat je radio zien op tv? Van Klaveren kan terugvallen op momenten waarop camera’s bij radio-uitzendingen waren, zoals die keren dat Joop den Uyl te gast was bij het roemruchte In de Rooie Haan. ‘En er is een film gemaakt in de jaren 30, waarin de oprichting van de VARA wordt nagespeeld door mensen die er in 1925 bij waren. Beetje knullig, wel leuk. Hebben we ook gebruikt in de docu-serie De strijd.’

Idee achter De nacht van 100 jaar BNNVARA is om met makers zowel uit het rijke verleden van de omroep, als van nu, te kijken naar fragmenten en dan de vraag te stellen: zouden we dit nu anders doen, of nog steeds zo? ‘Dan kun je denken aan Pisa, met Henk Spaan en Harry Vermeegen, die een hype waren met het onderdeel ‘Kopje koffie glazenwasser’. Een sketch waarin Harry Vermeegen als glazenwasser wekelijks langsging bij een vrouw die dan een kledingstuk uittrok. Zouden we nu niet meer zo maken.’

De presentatie van de Nacht is in handen van Erik Dijkstra en Astrid Joosten, zij krijgen onder anderen Jan Willem Roodbeen, Jack Spijkerman, Cornald Maas, Inge Diepman en Gijs Groenteman over de vloer.

Er wordt teruggekeken naar klassiekers uit het VARA-verleden, zoals de uitzending van Paul de Leeuw met zanger René Klijn, kort voordat Klijn aan aids overleed. ‘Die is veel genoemd na een oproep aan kijkers om fragmenten in te sturen. Net als de reportage van Jack Spijkerman voor Kopspijkers in een Vlaams dorpje dat pal naast vliegveld Zaventem lag.’ Het cabaret van Kopspijkers is, in vergelijking met die reportage, tot mijn verrassing een stuk minder populair, zegt Wim. Ook genoemd door kijkers: Denker des Vaderlands René Gude aan tafel bij De wereld draait door. Tom Manders als Dorus. Afwijkend sportprogramma Voetbal 80. En Mick Jagger bij Sonja Barend.

‘Zelf vond ik het programma De televisierechtbank een ontdekking’, zegt Van Klaveren. ‘Een vrouw stuurde daar een bericht over, omdat haar opa destijds aan de uitzending had meegewerkt. Programma uit het begin van de jaren 60, waarin hele strafzaken werden nagespeeld door echte advocaten en rechters.’

Ook genoemd: Willem Ruis, popprogramma’s, Een groot uur U van Koos Postema en Nils Holgersson. En Swiebertje (‘Maar dat was NCRV’). Wim wil niet te veel verklappen, want de productie is nog in volle gang. ‘Om Bart de Graaff is ook veel gevraagd, terwijl de fusieomroep pas na zijn overlijden ontstond. Maar wees gerust, we gaan BNN-fragmenten niet uit de weg.’

De nacht van 100 jaar BNNVARA is van zaterdag 1 op zondag 2 november, van 0.00 tot 7.00 uur te zien te zien bij BNNVARA op NPO 1.