Maar zijn crises niet van alle tijden? Voor Jip van den Toorn (29), maker van cartoons en illustraties, zijn crises een vast thema in haar werk. In haar boek Crisis toont ze aan de hand van oud en nieuw werk de crises die ons in het dagelijks leven bezighouden. Ook schetst ze een beeld van de vijf stadia die we met deze crises doorlopen. Hoe gaan we om met onze eigen crisis en hoe met die van een ander? En wat zegt dat over ons?
Cartoons, ook wel spotprenten, werden populair in de achttiende eeuw rond de Franse Revolutie toen er veel weerstand was tegen de gevestigde status quo. Nog steeds zijn cartoons in veel delen van de wereld een belangrijke vorm om spot te drijven en kritiek te uiten op heersende regimes. Cartoons roepen vragen op, activeren voorkennis, laten men een oordeel vormen en onderbouwen.
Van den Toorn ontvangt veel lovende reacties op haar cartoons in de Volkskrant. Ze mocht dit jaar, als eerste vrouw en jongste winnaar ooit, de Inktspotprijs in ontvangst nemen voor de beste politieke tekening van het parlementaire jaar met haar tekening Milieubewust. Op de prent is te een vrouw in het vliegtuig te zien, Brenda, die ervoor had gekozen om milieubewuster te leven.
Beeld: Jip van den Toorn/ Inktspotprijs
Haar cartoon Milieubewust is kenmerkend voor van den Toorns stijl: “Jip van den Toorn vangt niet alleen scherp, confronterend en humoristisch de tijdsgeest, maar ook ons gedrag als individu en maatschappij. En dat maakt haar tot een van de meest relevante columnisten van Nederland”, aldus haar uitgever op de achterflap van haar boek. De juryvoorzitter van de Inktspotprijs oordeelde dat ‘de tekenaar op doeltreffende en humoristische wijze het hypocriete gedrag van de mens hekelt’.
Van den Toorn toont in haar boek dat de mechanismen van crises eigenlijk altijd dezelfde zijn, of het nou gaat om grote crises als de klimaatverandering en corona, of om kleine crises zoals een midlifecrisis. ‘Bij corona klapten we in het begin nog voor elkaar. Maar daarna slaat het langzaam om in ontkenning, frustratie en woede, en ontstaan protesten. Dan komt er een hysterie vrij waarbij iedereen elkaar aansteekt, waarna er niks aan het eigenlijke probleem wordt gedaan’.
Vanavond zit Jip van den Toorn bij ons in de uitzending en hebben we het over haar nieuwe boek Crisis!