Zijn puur gras en kruiden groen en duurzaam?

Weidemelk en graskaas: in de winkelschappen zijn de producten van onze Hollandse koe overal terug te vinden. Wat houden die producten in en wat betekenen ze voor de koe in de wei en voor het milieu? Is die koe in de wei wel duurzaam?

Voor Ado Bloemendal, grondlegger van het concept Pure Graze , is er geen twijfel mogelijk. De koe hoort in de wei, zo veel en vaak als het maar kan, want koeien die gras eten mag dan wel logisch klinken, maar dat is het in Nederland al lang niet meer. De meeste koeien worden bijgevoerd met mais en ander voer. Ze staan niet meer dagelijks in de wei. Ruim dertig procent van de 1,4 miljoen Nederlandse koeien staat zelfs nooit meer in een wei.

De basis van Pure Graze is wat Bloemendal heel chique noemt een saladebuffet. Dat is een mix van een twintigtal grassen, kruiden en klavers. Dat voorziet in alle koeienbehoeften. Krachtvoer is niet meer nodig. De koe voelt zich zo veel gezonder volgens Bloemendal. Tevens zou deze buffetmix goed voor de bodem zijn vanwege de diversiteit. Inmiddels zijn er vijftig boeren die dit idee hebben omarmd. In hoeverre verschilt de Pure Graze kaas en melk van de melkpakken met een mooi 'weidemelk' vignet erop? Bloemendal zegt dat "weidemelk melk afkomstig van boerderijen is waar de koeien van het voorjaar tot in het najaar ten minste 120 dagen per jaar, minimaal zes uur per dag in de Nederlandse wei lopen. Dat houdt in feite in dat de koeien maximaal een maand per jaar buiten lopen. Bij ons lopen ze het merendeel van het jaar buiten. Ze staan gemiddeld 200 dagen per jaar buiten, zestien uur per dag."

Of het zo duurzaam is om de koe veel in de wei te zetten twijfelt Rudy Rabbinge, hoogleraar duurzame ontwikkeling en voedselzekerheid aan de Wageningen UR, aan. "Duurzaamheid is als een container waarin alles samen in terecht komt: milieu, diervriendelijkheid, vervoerskosten. Zelfs esthetiek speelt daarbij nog een rol, want wij vinden het een mooi plaatje om de koeien in de wei te zien staan. Of het duurzaam is? De koeien die op het land staan hebben geen 'toilet',  daardoor is de uitstoot daar groter dan als je ze op stal zet. De stallen van tegenwoordig zijn dusdanig ingericht dat ze heel milieuvriendelijk en duurzaam zijn. Alle maag- en darmgassen van de koeien worden er opgevangen. Als je kijkt naar de diervriendelijkheid wordt er ook heel veel aan gedaan. Voorbeelden zijn knuffelpalen en robotsystemen waarbij de koe zelf aangeeft wanneer zij gemolken wil worden. Ik denk dat de intensieve landbouw en veehouderij op sommige vlakken duurzamer is dan de meeste mensen denken." Ado Bloemendal denkt daar anders over: "Als ik kijk naar onze CO2-uitstoot dan is die minder dan de grote stallen. Bovendien halen we alles van Nederlandse bodem. Bij ons geen dure vervoerskosten van soja uit Zuid-Amerika. Ik denk dat wij veel duurzamer zijn dan de intensieve veehouderij."

De grote vraag blijft: wat wil de koe? Wil die in de wei grazen of liever tegen een warme knuffelpaal aanschurken in een loopstal? We zullen het nimmer te weten komen...