Een aswolk die ontstond door de vulkaanuitbarsting op IJsland heeft donderdag het luchtverkeer in Nederland en de rest van Europa platgelegd. Vanaf zes uur donderdagavond was het luchtruim boven het land gesloten. De maatregel is nodig om schade een vliegtuigmotoren te voorkomen. Een aswolk kan op grote hoogte boordsystemen en motoren ontregelen met alle gevolgen van dien. Op Schiphol zullen in de nacht van donderdag op vrijdag ongeveer 2500 gestrande reizigers op de luchthaven blijven slapen. Het Rode Kruis heeft veldbedden geplaatst.
Luchtvaartmaatschappij KLM voert in ieder geval tot zaterdag 06.00 uur geen vluchten uit. Dat liet een woordvoerster van de maatschappij weten. Donderdag moest KLM meer dan honderd vluchten schrappen, 60 procent van het totaal. Hoeveel vluchten vrijdag geschrapt worden, kon KLM nog niet zeggen.
De aswolk is afkomstig van de IJslandse vulkaan Eyjafjallajökull. In de loop van donderdag werd duidelijk dat de vulkanische as op een hoogte van circa 5 kilometer over Europa zou trekken. Schiphol schrapte honderden vluchten. De overige Nederlandse vliegvelden moesten ook vluchten annuleren. Schiphol zou onder normale omstandigheden donderdag 1108 vluchten afhandelen. ,,Ruim de helft daarvan is doorgegaan'', zei een woordvoerster van de luchthaven.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) meldde dat de aswolk geen gevaar vormt voor de volksgezondheid. De kans dat de as zal neerslaan op Nederland, is volgens het instituut ,,erg klein''. Het Landelijke Meetnet voor Luchtkwaliteit (LML) van het RIVM houdt de stofwolk in de gaten. ,,Omdat de wolk op ongeveer 5 kilometer hoogte hangt, is er weinig kans op hogere blootstelling aan fijn stof'', zei een woordvoerder.
De sluiting van het Nederlandse luchtruim heeft veel consequenties. Veel hotels rondom Schiphol en in Amsterdam zitten vol met gestrande reizigers. Bij de balies was het druk. Veel mensen probeerden hun ticket om te boeken. De Nederlandse Spoorwegen (NS) verwachten dat veel reizigers de komende dagen hun vliegtickets proberen om te boeken voor een treinticket. De koninklijke familie vertrok donderdag met de trein in plaats van met het vliegtuig naar Denemarken, waar de familie wordt verwacht op de verjaardag van koningin Margethe.
De telefoons bij ferrymaatschappij Stena Line stonden donderdag ,,roodgloeiend'' nadat het vliegverkeer stil kwam te liggen. In de loop van de dag wisten ongeveer honderd mensen nog een plaatsje op de ,,toch al volle'' schepen naar Engeland te bemachtigen.
Hoe lang de afsluiting van het luchtruim gaat duren, is niet te voorspellen, liet de Inspectie Verkeer en Waterstaat (IVW) weten. ,,Dit is afhankelijk van de meteorologische omstandigheden'', aldus een woordvoerder.
KLM en Transavia annuleren vluchten
De KLM en Transavia zullen een groot deel van vrijdag geen vluchten uitvoeren. Dat meldden de luchtvaartmaatschappijen donderdagavond laat.
Transavia meldt op zijn website dat het de vluchten van en naar Nederland vanwege de wolk met vulkanische as uit IJsland ,,tot vrijdagavond 18.00 uur Nederlandse tijd grotendeels heeft geannuleerd.''
Sluiting Brits luchtruim verlengd
Het Britse luchtruim blijft zes uur langer dicht dan eerder gemeld. Het luchtruim blijft zeker gesloten tot vrijdag 12.00 uur door de aswolk van een vulkaan in IJsland. Dat hebben de Britse luchtvaartautoriteiten donderdagavond laten weten.
Belgisch luchtruim vrijdag dicht
Het luchtruim van België blijft in ieder geval gesloten tot vrijdag 18.00 uur als gevolg van de aswolk die een vulkaan in IJsland sinds woensdag uitspuwt. Dat heeft de luchthaven van Brussel bekendgemaakt. Het luchtruim is donderdag in fases gesloten.
De luchthaven in Brussel verwacht dat honderden gestrande reizigers daar de nacht zullen doorbrengen. Wachtruimtes worden voorzien van bedden. Ook worden er flessen water uitgedeeld. De website van de luchthaven is gecrasht door overbelasting.
Hamburgse luchthaven dicht
De luchthaven van het Noord-Duitse Hamburg is donderdagavond gesloten wegens de vulkaanuitbarsting in IJsland en de daardoor veroorzaakte aswolk. Dat meldde een woordvoerster van het vliegveld.
Eerder donderdag was de sluiting ook al bekendgemaakt, maar die verklaring werd later ingetrokken.
Tot donderdagavond was het hele luchtruim boven Duitsland nog opengebleven. Wel werden vluchten naar gesloten luchthavens elders in Europa geannuleerd.
Gratis internet op luchthaven
Iedereen op Schiphol kan donderdag vanaf 19.00 uur gratis internetten. Schiphol en KPN bieden dat aan, zowel op de werkstations die op de luchthaven zijn als via het draadloze netwerk.
Het is niet bekend hoe lang deze service geldt.
Treinen van Thalys en Eurostar volgeboekt
Internationale treinen naar Parijs (Thalys) en Londen (Eurostar) zijn voor vrijdag volgeboekt, meldt NS Hispeed.
NS zei donderdag al te verwachten dat veel reizigers hun toevlucht zullen nemen tot de trein, nu door de vulkaanuitbarsting internationale vluchten zijn uitgevallen.
Zaterdag geen verbetering in luchtruim
Het luchtverkeer in grote delen van Europa zal ook zaterdag platliggen wegens de vulkaanuitbarsting in IJsland. Door de schadelijke aswolk boven het continent blijven de meeste vliegtuigen aan de grond.
De aswolk breidt zich geleidelijk uit over een groter gebied dan vrijdag, aldus de Europese luchtverkeersleiding Eurocontrol in Brussel. De organisatie sprak vrijdagmiddag over een aanzienlijke verstoring van het luchtverkeer. De wolk trekt geleidelijk naar het zuiden en oosten en reikt zaterdagochtend van Zuid-Frankrijk en Noord-Italië tot de noordelijke Balkan.