Vragen en antwoorden over de splitsingswet

Het gerechtshof in Den Haag heeft een streep gehaald door een wet die energiebedrijven verplicht zichzelf in tweeën te delen. De Staat wil dat de Hoge Raad deze uitspraak terugdraait. Vijf vragen en antwoorden over deze splitsingswet.

De wetgever vindt van wel. De klant zit bijna letterlijk vast aan de elektriciteitsleiding en de gasleiding van het distributiebedrijf van energie. De splitsingswet moet garanderen dat de distributienetten van stroom en gas zonder storing werken. Bovendien moet geregeld worden dat de klant een redelijke prijs betaalt.

Daarover verschillen de meningen, maar regering en parlement vonden uiteindelijk dat de splitsingswet toch nodig was. De regels van vóór de splitsingswet konden volgens de wetgever niet voorkomen dat winsten die de energiebedrijven maakten op hun netten, werden gebruikt voor allerlei commerciële activiteiten. Anders gezegd: Regering en Tweede Kamer waren bang dat verliezen bij het zaken doen zouden worden verhaald op de klanten. De consument kan immers niet kiezen op welk distributienet hij wordt aangesloten.

Dat verzet kwam vooral van de energiemaatschappijen. Zij wilden geen afstand doen van de energienetten. Voorzien werd dat in een vrije Europese energiemarkt de bedrijven steeds groter zouden worden omdat dat economische voordelen biedt. De Nederlandse energiebedrijven waren toch al klein in vergelijking met de energiereuzen in het buitenland. Gevreesd werd dat de bedrijven in Nederland een makkelijke overnameprooi zouden kunnen worden voor de grote buitenlandse bedrijven, als de Nederlandse bedrijven ook nog eens verplicht werden om de netwerken af te stoten. In andere landen hoeven de energiebedrijven zich niet op te splitsen.

Vroeger waren de energiebedrijven in Nederland geheel in handen van de overheid, met gemeenten en provincies als aandeelhouders. Het ging om geïntegreerde bedrijven, die zowel de stroom en/of het gas leverden en die dat dan ook distribueerden via de eigen netten. De splitsingswet bepaalt dat die geïntegreerde bedrijven worden opgedeeld. Zo blijven de distributienetwerken in handen van gemeenten en provincies, maar het deel van het bedrijf dat de energie levert, kan in commerciële handen komen. Bij grote energiebedrijven als NUON en Essent is dat al gebeurd. NUON is nu onderdeel van het Zweedse Vattenfall en Essent van het Duitse RWE. Zij moesten alle banden met de distributienetten verbreken. Die bleven achter bij de regionale overheden.

De splitsingswet is nog niet helemaal afgerond. Eneco en het Zeeuwse Delta zijn nog niet opgesplitst, maar zouden dat wel nog dit jaar moeten doen. Zij zijn dan ook blij met de uitspraak van het gerechtshof. De energiebedrijven vinden dat de bescherming van de consument al goed geregeld wordt in wetten en dat de splitsingswet daarvoor niet nodig is. Bron: ANP