Voor- en tegenstanders fel over leenstelsel

De voor- en tegenstanders van het nieuwe leenstelsel voor studenten in het hoger onderwijs zijn dinsdagavond in een venijnig debat lijnrecht tegenover elkaar blijven staan. SP, PVV, CDA, ChristenUnie en de Partij voor de Dieren hekelden de omzetting van de basisbeurs van een gift in een lening per september 2015. Voorstanders VVD, PvdA, D66 en GroenLinks gingen voluit in de tegenaanval, vooral tegen het CDA.

Volgens de tegenstanders bouwen studenten straks een veel hogere schuld op of zien ze af van een studie uit angst voor die schuld. De SP denkt dat het doel van het kabinet eigenlijk is om het aantal studenten omlaag te krijgen. De afgelopen 20 jaar is dat in het hoger onderwijs verviervoudigd. Verder geloven ze dat het nieuwe stelsel niet zoveel zal besparen als het kabinet verwacht en ook niet dat het geld ten goede komt aan de kwaliteit van het hoger onderwijs, zoals de bedoeling is.

Politiek akkoord
Over het wetsvoorstel van onderwijsminister Jet Bussemaker is dit voorjaar een politiek akkoord gesloten tussen de coalitiepartijen VVD en PvdA met D66 en GroenLinks. De vier fracties bestreden dat de toegankelijkheid van universiteit en hbo-instellingen afneemt. Ze wezen op de gunstige leenvoorwaarden. Studenten mogen 35 jaar aflossen en als ze weinig verdienen of geen baan kunnen vinden, springt de overheid bij. Iedere gemotiveerde student kan studeren, is het gezamenlijk credo.

De voorstanders zijn ervan overtuigd dat de kwaliteit van het hoger onderwijs een impuls krijgt, omdat er honderden miljoenen euro per jaar bijkomen, oplopend tot 1 miljard euro in 2024. Daarmee kunnen betere leraren worden aangesteld, kleinere klassen, betere programma's en persoonlijke begeleiding, zei PvdA'er Mohammed Mohandis.

De PVV gelooft daar niets van. PVV'er Harm Beertema denkt dat het extra geld vooral gaat naar het circus om het onderwijs heen: de adviseurs en managers. Net als het CDA en de SP laakte de PVV de grote haast van de coalitie om de stelselwijziging te behandelen. De SGP is niet principieel tegen een leenstelsel maar vraagt zich af of het huidige plan wel eerlijk is en genoeg oplevert.

De tegenstanders hopen dat de Eerste Kamer alsnog een stokje steekt voor het wetsvoorstel, maar ook daar hebben de vier partijen een meerderheid. Woensdag antwoordt Bussemaker de Kamer. ANP