Verzekeraar ziet hond als koelkast

Als je kind per ongeluk een ruit bij de buren ingooit, dan schakel je je WA-verzekeraar in. Die vergoedt vervolgens de schade. Hoe zit dat als je hond een ander dier schade berokkent? De wet blijkt daarover niet duidelijk genoeg. In de uitzending komt de zaak van Dazzle aan bod. Dazzle, de hond van Sharon Lissaur, is gebeten door een andere hond en moet daarvoor behandeld worden door een dierenarts. Over de aansprakelijkheid is geen twijfel. NH1816, de WA-verzekeraar van de eigenaresse van de bijter keert dan ook uit. Wat blijkt: de verzekeraar wil niet álle medische kosten vergoeden.

De hond wordt gezien als een 'zaak' (zoals bijvoorbeeld een koelkast of een bank) en heeft daarom volgens de verzekeraar een bepaalde dagwaarde. NH1816 wil in eerste instantie louter die dagwaarde van Dazzle vergoeden. Die prijs wordt gebaseerd op leeftijd en ras van het dier. Dazzle blijkt een dagwaarde van €800 te hebben. Dat terwijl de medische kosten €3000 bedragen!

Sharon Lissaur gaat niet akkoord en schakelt advocaat Berber Brouwer in. Zij stelt dat de gang van zaken in strijd is met de wet. Vanwege eerdere, vergelijkbare rechtszaken (jurisprudentie) maar ook omdat de wet sinds 1 januari 2013 expliciet zegt dat een dier niet 1-op-1 kan worden vergeleken worden met een voorwerp.

Deze wetswijziging is het gevolg van een amendement van oud-kamerleden Ernst Cramer (CU) en Harm Evert Waalkens (PvdA). Naar aanleiding van hun amendement is het Burgerlijk Wetboek, boek 3 artikel 2a gewijzigd. Volgens Brouwer betekent deze wijziging dat verzekeraars hun beleid moeten aanpassen.

1.      Dieren zijn geen zaken.

2.      Bepalingen met betrekking tot zaken zijn op dieren van toepassing, met in achtneming van de op wettelijke voorschriften en regels van ongeschreven recht gegronde beperkingen, verplichtingen en rechtsbeginselen, alsmede de openbare orde en de goede zeden.

Over de interpretatie van deze wet verschillen de meningen. Grote WA-verzekeraars zijn van mening dat ze nog wel degelijk van een dagwaarde mogen uitgaan omdat in lid 2 van het gewijzigde artikel wordt aangegeven dat de bepalingen met betrekking tot zaken wél van toepassing blijven.  Als verzekeraars uiteindelijk tóch boven een dagwaarde gaan zitten, dan doen zij dat uit coulance, aldus de verzekeraars . Dat is niet alleen tegen het zere been van advocaat Brouwer, maar stuit ook Hans Baaij van Stichting Dier en Recht tegen de borst. Baaij komt het werken met een dagwaarde regelmatig tegen. Veel zaken belanden uiteindelijk echter niet bij de rechter. "Mensen zien op tegen de advocaatkosten. Zij moeten zich niet laten afschepen!" In de studio licht hij toe dat er geen sprake hoort te zijn van vrijblijvende coulance, maar dat de medische kosten ook bóven de dagwaarde vergoed moeten worden.  

Ook Ernst Cramer, de indiener van het amendement, is niet gelukkig met de interpretatie van de wet door de verzekeraars. "Eerder werd alleen onderscheid gemaakt tussen mens en zaak. Dat leek geen goed uitgangspunt, gezien wat dieren in onze maatschappij vertegenwoordigen. Met een dier hangt een andere emotie samen dan met een zaak. We hebben indertijd het voorbeeld gebruikt van het vervoeren van een tafeltje of het vervoeren van een dier. Daar zit een wezenlijk verschil tussen."

Het tweede deel van lid 2 is volgens hem cruciaal. "Dat gaat over hoe we in onze maatschappij met dieren omgaan. Anders gezegd: de zakelijke dingen zijn van toepassing máár met inachtneming van dit punt. We bedoelden juist aan te geven dat je in ogenschouw moet nemen dat je een dier niet als tafeltje kan zien en dat met een dier dus anders mee om moet worden gegaan dan met een tafeltje. Dat verzekeraars dit nu anders uitleggen is een misinterpretatie. Het was absoluut niet de bedoeling dat lid 2 lid 1 opheft en dat er gewoon met een dagwaarde gewerkt kan worden bij een erkende aansprakelijkheid. Dan hadden we de hele wet wel weg kunnen laten." 

Er is in ieder geval een aanpassing nodig, vindt Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren . Naar aanleiding van de uitzending van Kassa stelt zij Kamervragen aan Staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken over deze kwestie. Marianne Thieme: "Een dier met letselschade mag niet gelijkgesteld worden met ontstane schade aan een fiets of een auto. Degene die verantwoordelijk gesteld kan worden voor de letselschade bij het dier, of de verzekeraar, dient alle (medische) kosten te vergoeden en niet op basis van de dagwaarde van het dier."

Volgens Hans Baaij van Stichting Dier en Recht moeten verzekeraars dat nu al doen. "Verzekeringsmaatschappijen die van dagwaarde uitgaan hebben ongelijk. Er is al heel veel jurisprudentie waaruit blijkt dat je een dier niet als koelkast kan zien. De nieuwe wet heeft het eigenlijk alleen nog maar duidelijker gemaakt. Het is een verplichting om medische kosten en medische vervolgkosten te vergoeden."

Baaij benadrukt dat het wetsartikel is aangenomen door alle politieke partijen (met uitzondering van de VVD). "De hele Tweede Kamer heeft gezegd: 'dieren zijn geen zaken.' De regels van zaken zoals koop en verkoop zijn van toepassing. Je bent eigenaar, net als bij een koelkast. Als het heel specifiek om dieren gaat op het gebied van pijn, leed, gezondheid of als deel van het gezin dan gelden andere regels. De toelichting op het amendement is hier heel duidelijk over."

Dat wil niet zeggen dat Baaij vindt dat je koste wat kost moet doorbehandelen. "Het gaat er om wat in het belang van het dier is. De beslissing om wel of niet te behandelen ligt bij de eigenaar van het dier. De dierenarts kan hier bovendien een rol in spelen. Als een dierenarts verklaart dat er een medische noodzaak is; dat het zinvol is het dier te behandelen dan vind ik dat verzekeraars de behandelingen moeten vergoeden."  

Voor Sharon Lissaur is de zaak inmiddels opgelost vóórdat het tot een rechtszaak kwam. Verzekeraar NH1816 heeft besloten toch de volledige medische kosten te vergoeden en zo een rechtsgang te voorkomen. De directeur van de verzekeringsmaatschappij laat weten dat dit niet de normale gang van zaken is; wat hem betreft zat NH1618 fout. "We hebben gewerkt en er is een fout gemaakt. Dit dossier had nooit zo dik mogen worden. Dat hebben we niet goed gedaan. We gaan dit direct oplossen."   

De reactie van het Verbond van Verzekeraars is hier te lezen.