Toestemming voor buitenlandse medicijnen steeds vaker nodig vanwege tekorten

Steeds vaker moeten Nederlandse gezondheidsinstanties in actie komen om te voorkomen dat patiënten zonder geschikte medicijnen komen te zitten. Medicijnen moeten veelvuldig uit het buitenland worden gehaald om aan de vraag te kunnen voldoen.

Vorig jaar gaf de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) 140 keer toestemming om alternatieve medicijnen uit het buitenland te halen, omdat tekorten dreigden. Het jaar daarvoor werd 132 keer dat besluit genomen. Afgelopen jaar werd ook vaker medicatie meegegeven in een doosje dat eigenlijk voor een ander land was bestemd.

Voor het tijdelijk leveren van medicijnen in een verpakking uit het buitenland is dan weer toestemming nodig van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Het college verleende die toestemming 72 keer in 2023, drie keer zo vaak als een jaar eerder.

De cijfers staan in een dinsdag verschenen jaarverslag. Dat maakt nog eens duidelijk dat de levering van geneesmiddelen geen vanzelfsprekendheid meer is. Begin dit jaar signaleerde apothekersorganisatie KNMP dat ook al. Voorzitter Aris Prins sprak van "aantallen waar je van schrikt."

Artsen en apothekers zijn momenteel bezorgd over tekorten aan antibiotica, in het bijzonder voor kinderen. Zo is er een gebrek aan Amoxicilline met clavulaanzuur in poedervorm, waar een drankje van kan worden gemaakt. Als het kan, moeten artsen dan maar capsules of tabletten voorschrijven, raadt het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) aan. Is dat geen optie, bijvoorbeeld omdat een kind te klein is om een capsule door te slikken, dan kan een ander antibioticum worden gekozen.

Het nadeel van zo'n alternatief is dat diverse soorten bacteriën die infecties veroorzaken daar 5 tot 10 procent vaker resistent tegen zijn. "De kans op falen van behandeling is hiermee dan ook iets groter", waarschuwt NHG.

Leveringsproblemen worden het vaakst veroorzaakt door problemen in de productie of de kwaliteitscontrole. Dat speelt in ruim de helft van alle gevallen. Daarnaast kunnen farmaceuten in bijna een kwart van de meldingen de stijgende vraag niet bijbenen. "Bij langdurige tekorten meldden fabrikanten dat de problemen vooral door een tekort aan grondstoffen of langdurige productieproblemen kwamen", voegen IGJ en CBG eraan toe.

Zeven medicijntekorten kregen vorig jaar het stempel "ernstig", omdat voor die middelen geen of te weinig alternatieven beschikbaar waren. Het ging bijvoorbeeld om de medicijnen voor mensen met diabetes, jicht en epilepsie. ANP