Toch een boete bij abonnement met vrij reizen

Voor vrij reizen abonnementen betaal je tot duizenden euro's, maar dan mag je binnen Nederland wel overal en altijd gratis met trein of bus. Nou ja, altijd...mits je geen vergissing begaat met inchecken, want dan kan je een fikse boete krijgen. Dat is tegen het zere been van reizigersorganisatie Rover. 

Rover ontving tientallen klachten van abonnementhouders die een boete ontvingen omdat ze waren vergeten in te checken met hun abonnement. Of omdat ze waren vergeten uit en weer in te checken bij een overstap naar een andere vervoerder. Dit terwijl ze een vrij reizen abonnement (een abonnement dat al is afgekocht zoals een jaar, traject-, business- of bijvoorbeeld studentenkaart) hebben dat op het moment van beboeten gold.

Het overkwam Bert van Wee, hoogleraar Transport van de TU Delft. Hij maakte al tien jaar gebruik van een NS-jaarkaart, die met de invoer van de nieuwe abonnementen werd omgezet in een 'Altijd Vrij' abonnement voor de trein. De allereerste dag na omzetting vergat hij bij overstappen van NS op Connexxion op de Valleilijn uit- en weer in te checken. Direct had hij een boete van €25 te pakken. Van Wee was verbouwereerd. Hij diende bezwaar in, maar zonder resultaat. Sindsdien reist hij niet meer met Connexxion. De Valleilijn is berucht als het gaat om boetes. Doordat zowel NS als Connexxion op deze route rijden moeten mensen bij de overstap op Amersfoort uitchecken en weer inchecken.  

"Een vervoersbewijs is pas geldig als ze in- en uitchecken, nodig om tussen de verschillende vervoerders vergoedingen te berekenen, maar ook om recht te hebben op compensatie bij vertraging. Anders kun je niet nagaan of iemand op die trein zat", aldus een NS woordvoerder. Over dat verplichte in- en uitchecken zijn ze het eens. Het boetebeleid van vervoerders  bij vrij reizen abonnementen verschilt echter nogal. Zo geeft NS aan in principe geen boetes uit te delen. Mochten klanten toch beboet worden dan kunnen ze het geld terug vragen. De federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (Arriva, Connexxion, Syntus en Veolia) zegt in principe een coulancebeleid te voeren. "Wanneer een controleur een reiziger treft met een abonnement met een afgekocht reisrecht die niet is ingecheckt, bekijkt hij of zij de historie van de OV-chipkaart. Wordt er normaal gesproken wel in- en uitgecheckt, dan wordt coulance nageleefd."

In de praktijk blijkt deze coulance behoorlijk willekeurig. Niet alleen blijkt uit meldingen bij Rover dat de abonnementhouders wel degelijk een boete krijgen. Ook bezwaar tegen de boetes worden niet gehonoreerd. Bovendien maakt Connexxion, evenals de Haagse vervoerder HTM, gebruik van een zogeheten Uitrijkaart. In plaats van een boete kan de reiziger kiezen €25 te betalen. Ze mogen dan de rit afmaken, maar het recht om bezwaar aan te tekenen vervalt. 

Rover start samen met de Landelijkse studenten vakbond LSVb een crowdfundactie. "Abonnementhouders zijn de trouwe klanten van het OV en verdienen het niet om als zwartrijder behandeld te worden terwijl de reis gewoon betaald is", stelt een woordvoerder van Rover. Via Rechtspraak.nu kunnen mensen doneren. Van dat geld laten ze juridisch onderzoek doen naar zowel het boeten als de uitrijkaart.