Test: duurzame rookworsten

Bestaat er een lekkere, duurzame rookworst? Stichting Natuur & Milieu zoekt het antwoord op deze vraag en test voor de derde keer in twee jaar tijd twaalf rookworsten. Het assortiment is divers: van de vette Hema-rookworst met varkensvlees uit de vee-industrie, diervriendelijke bio-worsten, worsten van kip, varkensvleesworsten waar een deel vervangen is door een plantaardig ingrediënt tot 100% vegetarische exemplaren. Alle worsten zijn beoordeeld op smaak, dierenwelzijn en milieubelasting.

34 derdejaarsstudenten Food Design aan de HAS Hogeschool in Den Bosch proeven blind twaalf rookworsten. Zij hebben geen idee welke worst ze krijgen voorgeschoteld. Zij beoordelen de worsten op smaak, uiterlijk, geur, mondgevoel en geven een eindcijfer van één tot en met vijf. Daarnaast vellen drie experts een kwalitatief oordeel over de worsten en geven tips hoe ze qua smaak verbeterd kunnen worden. Stichting Natuur & Milieu onderzoekt welke impact de worsten hebben op het milieu en hoe het gesteld staat met het dierenwelzijn.

Mensen kopen een rookworst vanwege de lekkere smaak, niet omdat die zo goed is voor het milieu. Waarom een duurzame rookworstentest? Sijas Akkerman van Natuur & Milieu zegt dat er twee aardbollen nodig zijn als alle wereldburgers vlees willen eten. "Voor de productie van een kilo rundvlees heb je 18.000 liter water nodig, dat is net zoveel als één jaar lang elke dag vijf minuten douchen! Je stoot met een kilo rundvlees net zoveel CO2 uit als wanneer je van Amsterdam naar Groningen reist. Voor een kilo rundvlees heb 100 vierkante meter – een flinke achtertuin - nodig om het veevoer te produceren. Rookworsten met minder vlees zijn beter voor het milieu. Als alle Nederlanders één dag per week geen vlees zouden eten, scheelt dit aan CO2-uitstoot 5,2 miljard autokilometers. Dit is vijf procent van het totaal aantal autokilometers in Nederland. Bovendien is minder vlees eten ook gezond, zodat we minder verzadigde vetten binnen krijgen."

De uitslag van de test is opvallend. De meest duurzame worsten – 100% vegetarisch en puur plantaardig - zijn goed voor het milieu, maar smaken slecht. De lekkerst smakende rookworst - die van de Hema - scoort het allerslechtst op duurzaamheid en dierenwelzijn. Toch is er ook een winnaar aan te wijzen die op beiden testcriteria goed scoort. Deze heeft een lekkere smaak en is ook nog duurzaam, namelijk de Unox Extra Magere Rookworst. Deze eindigt na de vette Hema-worsten qua smaak op nummer drie. Deze worst bevat 50% minder vet dan de gewone Gelderse rookworst en het gebruikte varkensvlees krijgt één ster volgens het Beter Leven Keurmerk van de Dierenbescherming. Een deel van het vlees is vervangen door een plantaardig eiwit, waardoor er een lagere lokale milieu-impact is. De footprint is bijna 20% lager dan de gewone Gelderse rookworst.

De fabrikanten van de duurzame vegetarische rookworsten zeggen dat mensen moeten wennen aan de andere smaak van een vleesvervanger. Willem van Weede, general manager voor Tivall Europa zegt: "Een vleesrookworst staat stijf van het varkensvet. Dierlijk vet heeft een specifieke smaak die technisch lastig is na te maken. Bovendien zijn 35% van onze klanten bewuste flexitariërs die veel belang hechten aan minder vet en zout in hun eten. Onze vleesvervanger is een stuk gezonder is. Onze worsten bevatten 400% minder verzadigd vet dan gewone rookworsten en 24% minder zout."

Uit onderzoek blijkt dat vegetarische producten zo veel mogelijk moeten lijken op echte vleesproducten zowel in smaak als in vorm, zegt Henk Schouten directeur van GoodBite. "Consumenten zijn erg traditioneel. Ze hebben een worstbehoefte. Ze willen 's avonds gewoon aardappels, pasta of rijst met groente en vlees op hun bord. Dus hoe dichter wij bij vlees zitten, des te beter. Mensen willen geen rookworstblokjes, maar ze willen een vegetarische rookworst in de vorm van een rookworst, anders kopen ze hem niet."

Bij de smaaktest heeft Natuur & Milieu de worsten beoordeeld met cijfers van één tot vijf. Kassa heeft deze cijfers verdubbeld, omdat wij werken met getallen van één tot en met tien, anders lijkt het of geen enkele worst een voldoende scoort. De twee Hema-rookworsten krijgen van het testpanel het hoogste cijfer qua smaak: een 7,4. Ze scoren niet goed op dierenwelzijn. Hema belooft in 2013 over te stappen op varkensvlees met het één ster Beter Leven Keurmerk van de Dierenbescherming. Verder scoren beide worsten het slechtst op duurzaamheid, dus daarom ontbreken ze in deze duurzame top tien. Wilt u alle onderzoeksresultaten bekijken, lees dan het volledige testrapport van Natuur & Milieu.