Streamingdiensten getest! Welke biedt het meeste waar voor je geld?

Overal en altijd je favoriete muziek kunnen luisteren op je laptop, tablet of mobiele telefoon. Dat is wat streamingdiensten als Spotify, Deezer of Napster je willen bieden. Welke dienst slaagt hier het best in?

Wij hebben de afgelopen weken samen met zes studenten en een docent van de opleiding Muziek & Technologie van de HKU (Hogeschool voor de Kunsten Utrecht) acht streamingdiensten getest. De diensten zijn getest op aanbod, luisterervaring, gebruiksgemakkelijkheid en ontdekkingsalgoritmes. Dit zijn de diensten die we getest hebben:

Napster: €9,95 per maand
Groove Music: €9,99 per maand
Qobuz: €9,99 per maand
Google Play Music: €9,99 per maand
Apple Music: €9,99 per maand
TIDAL: €9,99 per maand
Deezer: €9,99 per maand
Spotify: €9,99 per maand

Aanbod
Alle diensten hebben een groot aanbod in verschillende tracks, van 40 miljoen bij Deezer, tot 30 miljoen bij Qobuz. Zit je favoriete muziek daar wel tussen? Zijn dit wel de opnamen die je zoekt en bijvoorbeeld niet alleen de live-uitvoeringen of uitvoeringen van obscure orkesten waar niemand van heeft gehoord? Kortom: hoe zit het met de veelzijdigheid van het aanbod en de kwaliteit van de uitvoeringen. Het testpanel van de HKU heeft dit getest door een lijst samen te stellen van 77 willekeurige artiesten en nummers, van Johnny Cash tot Kanye West en van Taylor Swift tot aan The Beatles. Benieuwd naar de specifieke resultaten qua aanwezigheid? Klik dan hier .

Luisterervaring  
Het eerste onderdeel van de luisterervaring is de zogenaamde luidheidsnormalisatie. Omdat klanken van instrumenten verschillen, moeten de pieken van bepaalde instrumenten hoger worden gezet om even luid te klinken als andere instrumenten. De geluidsmix van een liedje kan ook in zijn geheel harder gezet worden. Dit wordt gedaan door de geluidspieken van instrumenten kunstmatig te verwijderen. Instrumenten klinken dan wel minder natuurlijk en de geluidskwaliteit wordt minder dan van liedjes waarbij dat niet gebeurt. Aangezien harde muziek meer opvalt en daardoor beter verkoopt, wordt vanaf eind jaren negentig toch op zeer grote schaal het liedje in zijn geheel harder gezet. Hierdoor klinkt muziek op de radio of in cafés vaak schreeuwerig en is het vermoeiend om naar te luisteren.

Er worden nog steeds liedjes gemaakt die minder hard klinken waarbij de dynamiek behouden blijft en de klank optimaal is. Nadeel is wel dat het volume telkens moet worden bijgesteld, wat erg onhandig is. Dit verschil in luidheid kan je door de computer laten opheffen. Dat heet dus luidheidsnormalisatie. Alle liedjes klinken dan automatisch even hard."

Er is een petitie opgestart door Eelco Grimm, docent Geluid aan de HKU, dat luidheidsnormalisatie standaard geïntegreerd wordt in muziekstreamingdiensten. Ben jij het daarmee eens? Teken dan hier de petitie .

Codec
Het volgende onderdeel van de luisterervaring die de HKU voor ons heeft getest is de geluidskwaliteit van de nummers. Om het datagebruik laag te houden maken de streamingdiensten gebruik van een zogenaamde codec. Je kent het vast wel van de mp3. Het formaat van de nummers wordt verkleind en op die manier wordt het datagebruik beperkt. Dat het formaat wordt verkleind gaat echter ook ten koste van de geluidkwaliteit. De vraag is dus hoeveel de versie die je via de streamingdienst luistert afwijkt van de originele kwaliteit. De HKU heeft dit getest door van een nummer het origineel te spiegelen aan het nummer zoals de streamingdiensten het aanbieden. Je houdt dan alleen de verschillen over. Doet de streamingdienst het goed, dan hoor je niks. Als een dienst het niet zo goed doet, dan blijven er allerlei verschillen over. Die verschillen representeren eigenlijk wat jij mist als je naar een streamingdienst luistert. Kijk hier voor de volledige scores van het onderdeel luisterervaring. 

Gebruiksgemak  
Is het een overzichtelijke interface, of moet je hogere wiskunde gestudeerd hebben om wegwijs te worden in de dienst? Hoe gevoelig is de zoekfunctie voor een typfoutje en heeft de dienst een mooi design? Kortom: is het een gebruikersvriendelijk programma? Ook hier hebben we het kritische testpanel van de HKU op losgelaten. Zo blijkt Apple erg onoverzichtelijk en onhandig in gebruik omdat Apple Music, iTunes en de Apple Store door elkaar heenlopen. De interface van TIDAL is erg donker, maar simpel in gebruik. Napster heeft een erg onhandige zoekfunctie en Qobuz heeft een charmante vormgeving.

Ontdekkingsalgoritmes
De streamingdiensten hebben een directe verbinding met de gebruikers: op elk moment dat een gebruiker de dienst gebruikt, is bekend waar hij of zij naar luistert, wat de voorkeuren zijn en op welke plaats en welk tijdstip er naar welke tracks geluisterd wordt. Op basis van de gegevens van alle gebruikers kan een streamingdienst inschatten wat bepaalde gebruikers waarschijnlijk nog meer leuk zouden vinden om te horen. Zo wordt het voor gebruikers dus mogelijk om nieuwe muziek te ontdekken op basis van persoonlijke voorkeuren. Dit noemen we 'ontdekkingsalgoritmes'. Het klinkt ideaal: je hoort altijd muziek die je leuk vindt, dus de streamingdienst is dan een soort radio die alleen maar muziek van jouw voorkeur speelt. Het zou kunnen dat de ontdekkingsalgoritmes niet goed werken, of niet helemaal objectief zijn. Dan kan het zijn dat je heel andere muziek voorgeschoteld krijgt dan waar jij graag naar luistert. Misschien krijg je wel liedjes te horen waarvan bepaalde partijen willen dat je die hoort. We kijken dus naar hoe een algoritme functioneert in het gebruik: is het aanbod afwisselend of luister je alleen nog maar naar dezelfde muziek? Krijg je daarbij ook nummers te horen waar je echt helemaal niet op zit te wachten?

Uitslag
In overleg met de testers van de HKU hebben we besloten om de onderdelen luisterervaring en aanbod zwaarder mee te laten wegen dan de overige testonderdelen.

Dienst

Luisterervaring

Ontdekkingsalgoritmes

Aanbod

Gebruiksgemak

Eindcijfer

1.

Spotify

8.0

9.0

7,9

8,3

8,2

2.

Deezer

8.0

6.0

7,9

8,5

7,1

3.

TIDAL

7.0

6.0

7,7

6,5

7,0

4.

Apple Music

5.0

8.0

8,2

6,8

6,9

5.

Google Play Music

5.0

6.0

8,1 

7,5

6,6

6.

Qobuz

5.0

5.0

7,4

8,0

6,3

7.

Groove Music

3.0

5.0

7,4

7,5

5,6

8.

Napster

2.0

8.0

5,8

6,0

5,0