Statiegeldsysteem nadert zijn einde

Jaarlijks worden er rond de 676 miljoen PET-flessen op de markt gezet. 95% wordt teruggebracht, maar aan dit systeem lijkt volgend jaar een einde te komen.

De Tweede Kamer, de VNG, de supermarkten en de frisdrankindustrie hebben tesamen ingestemd dat er niet meer ingezameld hoeft te worden via het statiegeldsysteem. Iemand die voor de afschaf is, is Raymond Gianotten, directeur van de Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters en Sappen. Volgens hem is een inzamelingssysteem veel praktischer dan dat de relatief kleine stroom PET-flessen nu los van het overige kunststof verpakkingsmateriaal wordt ingezameld. De supermarkten, de frisdrankindustrie, Vereniging Nederlandse Gemeenten en de Tweede Kamer willen dat het hergebruik van kunststofafval uit huishoudens stijgt naar 100 kiloton. Daarnaast moeten er bij alle supermarkten in Nederland inzamelingsbakken komen.

Robbert van Duin, directeur van Recycling Netwerk vecht al jaren voor een groots statiegeldbeleid. Hij vreest dat de afschaffing van statiegeld zal leiden tot meer zwerfvuil. Bijna een kwart daarvan bestaat nu al uit blikjes en flesjes. De totale schoonmaakkosten bedragen ongeveer €250 miljoen. De verpakkingsindustrie heeft de gemeenten €20 miljoen beloofd om de flesjes op te ruimen.

Recycling Netwerk en de professionele kunststofrecyclers zijn van mening dat de huidige gemengde inzameling en sortering van kunststof verpakkingsafval leidt tot een - te - lage kwaliteit en dat hoogwaardige recycling vraagt om hoogwaardige inzameling. De recyclingopbrengst van gemengd ingezameld plastic verpakkingsafval laat nog steeds veel te wensen over, zowel wat betreft de milieuwinst als wat betreft de opbrengst in euro's. Hoogwaardige recycling van PET-afval betekent in de praktijk bottle-to-bottle recycling die nu eenmaal niet mogelijk is zonder statiegeldflessen. Het kost de frisdrankbedrijven 5,5 cent per fles, het levert ze 3,25 cent per fles op. De waarde van een PET-fles is twee cent. Totale kosten: rond de €16 miljoen per jaar. De vervuiler betaalt! In totaal besparen gemeentes jaarlijks circa €3 miljoen op de verwijderingskosten doordat bijna alle statiegeldflessen uit het restafval worden gemeden. De angst is dat de €16 miljoen uiteindelijk bij afschaffing van het statiegeld op conto komt van de gemeenten, die de PET-flessen als zwerfvuil op moeten ruimen.

Ondanks dat de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) instemde met de plannen om het statiegeld af te schaffen, vrezen veel gemeenten toch een stijging van zwerfvuil. Bovendien is het aan hen om op te draaien voor de kosten van het schoonhouden van hun gemeente. De industrie draagt weliswaar haar steentje bij, maar de kosten zullen waarschijnlijk hoger uitvallen dan geraamd.