Speelgoed van het Jaar kost maar liefst €400

Een robot van €400, een groot geweer en een drone vallen onder de noemer 'speelgoed voor kinderen'. Het is zomaar een greep uit de winnaars van de verkiezing van het Speelgoed van het Jaar . Is dat nog een normaal cadeau?

Op de redactie ontstond discussie na de bekendmaking van de winnaars. Moet je dat wel willen, een stuk speelgoed van €400? Wie kan en wil dat betalen? Speelgoed voor de elite? Is het wel goed en verantwoord speelgoed? "De jury is zich ervan bewust dat de robot duur is", staat in het rapport. "Het is een artikel met veel mogelijkheden en bijzonder innovatief. In de toekomst zullen we steeds meer van dit soort speelgoed zien." De prijzen werden uitgereikt in zes leeftijdscategorieën. In iedere categorie waren vijf stuks speelgoed genomineerd. De genomineerden waren uitgekozen door een vakjury, met daarin journalisten, inkopers en speelgoeddeskundigen.

In de studio reageert dr. Roel de Groot, orthopedagoog en ruim 40 jaar geleden één van de bedenkers van de verkiezing Speelgoed van het Jaar. Begin jaren zeventig was alles anders. Elektronisch speelgoed bestond nog vrijwel niet. Hij vertelt dat pedagogen het toen vooral voor het zeggen hadden. "Het kind en zijn/haar ontwikkeling stond centraal. Nu is dat anders, nu gaat het voornamelijk om geld verdienen. Dat wil niet zeggen dat het allemaal troep is, maar de sticker Speelgoed van het Jaar staat ook zeker niet garant voor goed en verantwoord speelgoed."

Betalen voor de nominatielijst
De Groot zegt het jammer te vinden dat speelgoedfabrikanten geld moeten betalen om hun speelgoed op de nominatielijst te krijgen. "Ik ben een groot tegenstander van betalen. De pedagogen staan nu in dienst van de bedrijven, dat is geen goede ontwikkeling." Als hij in de jury had gezeten, had de Meccano Meccanoid G15 KS robot, die dik €400 kost, niet gewonnen. "Nee, geen denken aan. Meccano heeft overigens prachtig speelgoed, maar deze robot is een perfecte machine, waardoor dit speelgoed kinderen remt in de ontwikkeling. Je hebt ook nog een smartphone of tablet nodig om het ding te besturen. Hebben alle kinderen die of moeten ouders die er ook nog even bij kopen?"

In 2010 schrijft speelgoedspecialist Marianne de Valck op de website van Ouders Online al dat de Speelgoed van het Jaar-verkiezing toch vooral is bedoeld "om de belangen van de grote speelgoedketens en speelgoedfabrikanten veilig te stellen". "De jury bestaat uit zes vertegenwoordigers van de speelgoedhandel (inkopers en verkopers) en zes inhoudsdeskundigen (speelgoeddeskundigen en journalisten). Dat levert dus een discussie tussen verkoopbaarheid en kwaliteit, terwijl je zou verwachten dat alleen kwaliteit een rol zou spelen." In 2010 betaalde de leverancier €3200 om genomineerd te worden. "Op zich is er niets tegen commercie en niets tegen marketing-campagnes, zolang je je maar realiseert dát het allemaal marketing is en dat 'Speelgoed van het Jaar' geen onafhankelijk kwaliteitsstempel is."

De vraag is of consumenten zich dat voldoende realiseren. "Op zich is er niks mis met commercie", zegt orthopedagoog Roel de Groot. "Wetenschap en commercie kunnen prima samengaan en we hebben in het verleden ook heel wat bereikt samen. Omdat we nadachten over goed speelgoed voor kinderen. Het kind centraal stelden. Welk speelgoed helpt de kinderen verder?"

Op de redactie liepen de meningen uiteen van 'wow, wat een geweldige robot' tot 'wat een belachelijk duur cadeau'. Zoveel verschillende mensen én verschillend speelgoed en zodoende heb je ook ook zeer verschillende meningen. Prima natuurlijk. Feit blijft dat het logo Speelgoed van het Jaar niet garant staat voor goed en verantwoord speelgoed. Het wil ook niet zeggen dat je per definitie troep in huis haalt. Realiseer je goed dat het een marketinginstrument is, niet meer dan dat. Met dat in het achterhoofd, stel je je eigen kind centraal en maak de keuze: koop ik die robot of kies ik een ander cadeau?