Rookverbod luidde begin crisis in voor horeca

Precies een jaar na de invoering stelt Koninklijke Horeca Nederland (KHN) dat het rookverbod de sector ,,zeker omzet heeft gekost''. Maar harde bewijzen daarvoor zijn er niet. Want de komst van het rookverbod ging vrijwel hand in hand met de eerste tekenen van economische teruggang. En naarmate de crisis op stoom kwam, daalde de omzet harder. ,,Het heeft elkaar versterkt'', zegt een woordvoerder van KHN.

Horecaondernemers waren van meet af aan bang dat hun omzet negatief beïnvloed werd door het rookverbod. KHN wist dan ook in 2004 voor elkaar te krijgen dat de horeca als enige branche een uitzondering mocht maken op de rookvrije werkplek, terwijl werknemers in alle andere sectoren al beschermd waren tegen de rook van derden. ,,Raar dat je dat bij alle werknemers doet, behalve bij één groep'', zegt Ben Francooy, voorzitter van FNV Horecabond.

,,In de treinen en op de stations is het ook geleidelijk ingevoerd, dat wilden wij ook'', brengt de woordvoerder van KHN daar tegenin. Uiteindelijk kwam het rookverbod er toch op 1 juli 2008. KHN had graag gezien dat de kleine cafés zelfs tot 2011 de tijd zouden krijgen om helemaal rookvrij te worden. Het zou vooral deze groep zijn die heel veel last heeft van het rookverbod.

Twee maanden na het ingaan van het rookverbod in de horeca tuigde brancheorganisatie Koninklijk Horeca Nederland (KHN) een groot onderzoek op naar de omzetontwikkeling in de sector. ,,We willen inzicht hebben in de gevolgen van het rookverbod en andere ontwikkelingen op de omzet van horecabedrijven'', kondigde KHN in september vorig jaar aan.

Volgens de horecaondernemingen bleef hun omzet in het eerste halfjaar van 2008 gelijk en daalde die in juli en augustus, na invoering van het rookverbod. Twee derde van horecaondernemers stelde dat het rookverbod daar in ieder geval voor een deel debet aan was. Vooral cafés klaagden steen en been. Van de cafébazen zeiden acht op de tien dat zij omzet verloren door het rookverbod.

KHN hield aan het eind van het jaar nog een onderzoek. De omzet was in het laatste kwartaal gedaald en het rookverbod kreeg nog steeds overwegend de schuld, op de voet gevolgd door de economische omstandigheden. In het begin van dit jaar verschoof de 'schuldvraag' meer richting de economische crisis. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bleek dat de bestedingen in de horeca al sinds het derde kwartaal van 2007 terugliepen. Alleen door prijsverhogingen bleef de omzet op peil.

In het derde kwartaal van 2008 liep de omzet voor het eerst in vier jaar daadwerkelijk terug. Klanten kwamen minder vaak en als ze kwamen, gaven ze minder uit. Wat daar precies de oorzaak van was, blijft gissen.

Het hangt nu van rechters af hoe het verder gaat met het rookverbod en of er een uitzondering komt voor kleine cafés. Ondertussen is het er voor de werknemer in de horeca -waar het allemaal om te doen was- wel beter op geworden. Francooy: ,,Denk maar eens aan een werknemer van een café die acht uur aaneengesloten in een rokerige ruimte stond.''

Bron: ANP