Roken ziekelijke verslaving

Een van de meest gehoorde voornemens voor het nieuwe jaar is: ik stop met roken. Maar lukt dat dan ook? Waarom is het zo ontzettend lastig om er vanaf te komen? Hoe kun je de kans van slagen zo groot mogelijk maken? Kassa staat voor een keer helemaal in het teken stoppen met roken.

Kassa volgt 6 kandidaten tijdens hun stoppoging De volgende 6 kandidaten zijn op verzoek van Kassa begin december gestopt met roken. Ze proberen allemaal een verschillende methode uit, willekeurig gekozen. Bij Bert sloeg de methode niet aan, hij is na twee dagen weer begonnen met roken. Saskia heeft nog een paar maal een trekje genomen. De rest heeft tot en met 20 december geen sigaret meer aangeraakt, een hele prestatie! In februari komen we in Kassa bij de proefpersonen terug. - Bert:              Allen Carr’s Easyway stoppen met roken

+ Saskia:          Hypnotherapie

+ Erik:              Rookstoppoli van het St. Lucas Andreas ziekenhuis 

+ Jacqueline:     Make it Easy

+ Wilma:           MediQuit

+ Chris:             Prostop lasertherapie

Er zijn natuurlijk nog veel meer methoden en hulpmiddelen om te stoppen met roken. Zie bijvoorbeeld http://www.nederlandstopt.nu/ en Stivoro . Pauline Dekker en Wanda de Kanter, allebei longarts in het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk en schrijvers van het boek `Nederland Stopt met Roken’, hebben in de studio toelichting gegeven. Op de site http://www.nederlandstopt.nu/ is heel veel informatie te vinden over stoppen met roken. Er is niet één methode om te stoppen met roken die het beste werkt voor iedereen. Alleen cognitieve gedragstherapie, bij voorkeur intensieve begeleiding in groepsverband, is wetenschappelijk bewezen. Veel methoden die worden aangeboden maken daar ook wel gedeeltelijk gebruik van, alleen vaak maar kortdurend, terwijl volhouden op de lange duur moeilijk is. Maar het maakt niet uit hoe mensen stoppen als ze maar stoppen. De werking van alternatieve methoden is niet wetenschappelijk bewezen, maar in dit geval geldt absoluut 'baat het niet, dan schaadt het niet'. Er is ook nog een verschil tussen 'werken' en 'helpen'. Het kan heel verschillend zijn per persoon. De meeste mensen stoppen overigens helemaal zelf zonder hulpmiddel. In rookwaar zitten allemaal chemische, zeer giftige en opzettelijk verslavende bestanddelen. Door ammoniak bijvoorbeeld raak je nog sneller verslaafd aan nicotine. Stoppen wordt dus heel moeilijk gemaakt en voor velen is het daardoor geen vrije keuze meer. Het roken geeft een extreem gedragsmatige verslaving waardoor je de illusie hebt dat het tegen stress, eenzaamheid en verdriet werkt. Uit vele onderzoeken is het tegendeel bewezen. Het geeft kortdurend verlichting van je "hunkering", maar op de iets langere termijn alleen maar ellende.

Rookverslaving bestaat uit een lichamelijk en een geestelijk deel. Iedere roker is telkens z’n eigen ontwenningsverschijnselen aan het behandelen. Al een uur na je laatste sigaret, daalt de nicotinespiegel in je bloed waardoor je onbewust allerlei gedachtekronkels gaat ontwikkelen zoals 'ik heb weer een sigaret nodig tegen stress en voor een betere concentratie' etc. Je maakt door de nicotineverslaving heel snel allemaal koppelingen naar zaken in het dagelijks leven, als een Pavlov-reactie. Je denk dat je het steeds weer nodig hebt en het risico op terugval is nog lange tijd heel groot. De daling van de nicotinespiegel waardoor je het signaal krijgt dat je weer moet roken, gaat dus de hele dag door. De hunkering naar nicotine duurt zo’n 3 minuten. Het gaat erom dat je die weerstaat, want het trekt weer weg, het valt echt te overleven. Het betekent dus impulscontrole, je onbewuste dimmen. Wees goed voorbereid, anders overvalt het je en wordt het moeilijk. Zorg voor een substituut waarmee je jezelf kunt belonen en afleiden. Als je stopt, duurt de lichamleijke afhankelijkheid van nicotine zo’n drie weken en die is eventueel door te komen met hulpmiddelen. Maar het ingesleten gedragspartoon veranderen, de geestelijke afhankelijkheid, zorgen dat je geen slaaf meer bent van je onbewuste, is veel lastiger, maar daar ligt wel de crux. Stoppen is nog redelijk makkelijk, maar gestopt blijven het moeilijkste. De balans tussen je bewuste denken en je onbewuste is verstoord. Rokers zijn vooral slaaf van het onbewuste en ons handelen bestaat daar ook voor 90% uit, hoofdzakelijk impulsief dus. Het onbewuste van een roker is als een kind van twee jaar dat een ijsje wil, stampvoetend nu, geen uitstel mogelijk. Je bewuste denkt 'mijn opa werd ook 95 jaar met twee pakjes per dag' en schakelt de realiteit uit. De balans herstellen is essentieel en dat kan je doen door twee manieren: 1) begrip van je verslaving en 2) het ontrafelen van de gedachtekronkels. Door kennis zullen de motivatie en wilskracht toenemen.

Winst na stoppen met roken Stoppen met roken heeft altijd zin, ook als je al jaren rookt. Er treedt al snel een verbetering van je gezondheid op:

Ieder jaar dat je na je 40ste jaar het stoppen met roken uitstelt, kost drie maanden van je leven. Roken is een sluipmoordenaar, wat je nu rookt heb je over 20 jaar last van.

- Stop goed voorbereid, breng eerst je rookgedrag in kaart

- Kies passende begeleiding, zonder is het op de lange termijn heel moeilijk

- Je gaat een periode van rouw door

- Beloon je zelf met de winst van het stoppen: koop van het geld dat je uitspaart iets leuks voor jezelf

- Zoek steun: stop met een ander, vertel het aan iedereen in je omgeving

- De hunkering naar nicotine duurt maar drie minuten, dat valt te overleven

- Doe impuls-controle oefeningen om de hunkering te weerstaan of eet een beetje druivensuiker, dat helpt tegen die hunkering

- Pas de hoeveelheid alcohol en koffie eventueel aan, zodat de verleiding minder groot is.

Roken als ziekelijke verslaving Is roken nou gewoon een slechte gewoonte of meer een ziekelijke verslaving? Sommige rokers lukt het om te stoppen, maar voor de meesten blijft het een levenslange strijd om niet opnieuw met roken te beginnen. Zelfs de kleinste herinnering kan je opnieuw naar sigaretten doen grijpen. Aan de VU is voor het eerst aangetoond wat er in je hersenen gebeurt waardoor je zo snel terugvalt in je oude verslavingspatroon. Bij rokers is minder activiteit in het hersengebied waar het verlangen naar verslavende middelen normaal wordt onderdrukt. De herinnering aan de verslavende stof verlamt de wilskracht. Rokershersenen werken dus anders. Nu is het wachten op een medicijn hiertegen, tot die tijd zullen rokers zich moeten behelpen. In de uitzending van Nieuwslicht op 7 januari is meer over dit onderzoek naar verslaving te zien. Er wordt in ons land ook gewerkt aan de ontwikkeling van een rook-vaccin maar het duurt ook nog een hele poos voordat dat verkrijgbaar is.

Alle ellende door roken veroorzaakt Roken is nog steeds de belangrijkste vermijdbare doodsoorzaak in ons land. Hoe slecht roken is, weet iedere roker natuurlijk wel, maar toch nog een paar feiten op een rijtje: - Op een totaal van 3,7 miljoen rokers zullen er circa 2 miljoen aan roken gerelateerde ziektes overlijden

- 1 miljoen rokers overlijdt ruim 13 jaar te vroeg

- Een kwart van de rokers haalt de pensioengerechtigde leeftijd niet

- Ieder jaar dat je na je 40ste het stoppen met roken uitstelt, kost 3 maanden van je leven.

- Roken veroorzaakt 50% meer kans op hart- en vaatziekten

- 40% van alle kanker is gerelateerd aan roken 

- Er komen jaarlijks 10.000 nieuwe longkankergevallen bij, 80% daarvan wordt veroorzaakt door roken

- 1/2 miljoen mensen lijdt aan COPD, chronische bronchitis en longemfyseem, ook daar komt 80 % door het roken Naast hart- en vaatziekten, longkanker en longemfyseem zijn er nog heel veel andere aandoeningen die door roken veroorzaakt worden, maar die een stuk minder bekend zijn. Een paar voorbeelden, want de lijst is nog veel langer:

- Blaaskanker, keelkanker en slokdarmkanker.

- Impotentie

- Incontinentie

- Slechte wondgenezing en sowieso vaker infecties

- Vervroegde overgang bij vrouwen

- Slechte zaadkwaliteit bij mannen

Effecten van meeroken - Meeroken veroorzaakt een toename van 25-30 % van het risico op hart- en vaatziekten

- Een toename van 20-30% van het risico op longkanker

- Niet-rokende partners van rokers lopen 42% meer kans op een hersenbloeding 18% van de kinderen komt thuis regelmatig in aanraking met sigarettenrook. Dat geldt voor 39% van de kinderen wiens ouders roken en voor 9% als ouders niet roken. Kinderen die regelmatig worden blootgesteld aan rook lopen heel veel kans op: - Chronische middenoorontsteking
- Verergering van astma

- Bronchitis

- Wiegendood

- Een te laag geboortegewicht

- Vroeggeboorte

- En diverse aangeboren afwijkingen zoals een hazenlip