Pasen: de on-Nederlandse paashaas en het ei

Nederlanders hebben geen flauw benul van Pasen. Dat Pasen christelijke feestdagen zijn, weten veel Nederlanders niet (45 procent). Ook weet maar 15 procent dat het lijden en sterven van Jezus op Goede Vrijdag wordt herdacht. Meer dan 72 procent wil tweede paasdag niet ruilen tegen een vrije dag tijdens het islamitische Ramadan. Dat blijkt uit onderzoek onder 12.000 geënquêteerden van onderzoeksbureau NAWplus.

Wel denkt ruim 13 procent van de ondervraagden bij Pasen aan de paashaas en chocolade-eieren.

Hoe het paasei verstrikt raakte in het lijdensverhaal van Jezus Christus, legt directeur van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur Ineke Strouken uit.

,,Het ei staat symbool voor de vruchtbaarheid, zowel in religieuze betekenis als in culturele zin'', aldus Strouken. ,,Het ei wordt al genoemd in het eerste oecumenische Concilie van Nicea in 325 waarin de datum van Pasen werd vastgelegd. Daarin werd het ei waarschijnlijk symbool voor de verrijzenis van Jezus.'' Volgens Strouken staat het ei ook in culturele zin symbool voor de vruchtbaarheid maar was het ook bedoeld om aan te sterken. ,,Na de lange winter en de vastenperiode was men verzwakt.''

Ook het traditiegetrouwe paasontbijt komt voort uit de vastentijd. ,,Je leefde er helemaal naar toe na het vasten. Vandaar de boterlammetjes, de eieren en het luxe paasbrood. Het heeft dan ook overeenkomsten met het islamitische Suikerfeest en het Hindoeïstische Holy.'' Volgens Strouken is de paashaas weer een ander verhaal.

De paashaas blijkt on-Nederlands. ,,In de negentiende eeuw waaide de paashaas over uit Duitsland. Veel Nederlanders hadden moeite met het beest. Hoe leg je kinderen uit dat een haas geen eieren legt?'' In de migrantentraditie waaruit het verhaal van de paashaas vandaan komt, was de haas echter helemaal geen haas, zegt Strouken. ,,Het was eigenlijk een paasvogel uit Rome. Die vogel zou iets hebben gedaan wat niet mocht en werd als straf omgetoverd tot een haas. Hij mocht toen nog maar een keer per jaar eieren leggen.'' Bron: ANP