Overbelaste riolen en minder biodiversiteit door tuinen vol tegels

Het voorjaar is begonnen en de zon laat zich steeds vaker zien. Voor veel mensen aanleiding om hun voor- of achtertuin eens flink onder handen te nemen. Maar wie een beetje om zich heen kijkt ziet dat het groen in deze tuinen vaak ver te vinden is. En die volledig betegelde tuinen zijn allerminst goed voor ons.

Problemen
De verstening van Nederlandse tuinen leidt bijvoorbeeld tot een afname van de biodiversiteit. Het leefgebied van onder andere egels, vlinders en insecten wordt kleiner door het ontbreken van groen in de tuinen. Maar ook wordt het zogeheten stedelijk hitte-eiland-effect (temperatuurverschillen tussen de ‘verharde’ steden’ en buitengebieden) versterkt door de tuinen die volledig zijn betegeld.

Daarnaast kan een betegeld oppervlak veel minder (regen)water absorberen dan een tuin met groen, wat weer kan leiden tot een overbelasting van het riool en steegjes of straten die blank komen te staan.

Om die reden probeert de stichting Operatie Steenbreek sinds 2014 iedereen te enthousiasmeren om de eigen tuin te vergroenen. Inmiddels hebben al ruim 80 gemeentes zich aangesloten bij Operatie Steenbreek, waaronder grote steden als Den Haag, Eindhoven, Groningen en Leeuwarden.

Lokale initiatieven
Ook op lokaal niveau zijn er de nodige initiatieven om mensen te laten ‘vergroenen’. Kassa gaat langs bij een project in ‘s-Gravezande ( gemeente Westland) , waar burgers tegels kunnen inruilen voor biologisch geteelde sierplantjes. Buurtbewoners komen massaal naar de kraam toe. Ook Gonny Teunen geeft gehoor aan de actie en komt een aantal tegels omruilen voor planten. “Het is goed voor de biodiversiteit, er komen veel hommels en vlinders af op het groen in de tuin."

Voor de gemeente is er echter nog een belangrijke reden. Ze hebben steeds vaker wateroverlast op straat, omdat de putten de hoeveelheid hemelwater niet meer aankunnen.

Tuintegeltaks
Een aantal Nederlandse gemeentes overweegt om de rioolheffing te koppelen aan de hoeveelheid verhard oppervlak. Wethouder Pim Bouwman van de gemeente Aalburg laat weten: “De rioolheffing is nu, zoals in veel gemeentes, gekoppeld aan het drinkwatergebruik. Als straks de gemeente Altena is gevormd (op 1 januari 2019 vormen Aalburg, Werkendam en Woudrichem samen deze nieuwe gemeente, red.) en we opnieuw naar het belastingstelsel gaan kijken, zullen we deze ‘tuintegeltaks’ ook bespreken.”

Bouwman ziet voordelen in dit systeem, maar ook nadelen. “Het is wel moeilijk om te controleren hoeveel groen en hoeveel tegels inwoners hebben.” Een andere mogelijkheid om te bespreken is een systeem waarbij mensen juist worden beloond als ze veel groen in de tuin hebben.

Ook Henk Zandvliet , fractievoorzitter van GroenLinks in de gemeente De Bilt, heeft hier vragen over gesteld in de gemeenteraad. “Er is geen concrete toezegging voor de korte termijn, maar wel de belofte dat dit idee serieus zal worden overwogen bij de herziening van het Gemeentelijk Rioleringsplan volgend jaar.”

Volgens Wout Veldstra, voorzitter van Operatie Steenbreek, is een tuintegeltaks niet de oplossing. “We hebben in Groningen onderzoek gedaan naar de mogelijkheid voor differentiatie van de rioolbelasting. Dat bleek niet haalbaar, omdat er zoveel handhaving nodig is. Bovendien is het een maatregel die van bovenaf wordt opgelegd. Volgens ons is het belangrijker dat burgers zich betrokken en verantwoordelijk voelen voor hun eigen leefomgeving.”

Meer werk?
Volgens Veldstra is het niet zo dat een terras minder onderhoud vergt dan een groene tuin. “Mensen realiseren zich niet dat ze een terras ook schoon moeten houden, onkruid moeten verwijderen et cetera. Uit onderzoek blijkt daarnaast dat kinderen veel liever in het groen spelen dan op tegels.”

Aan de slag
Op de website Huisje Boompje Beter vind je tips en tricks om je tuin te vergroenen. Ook kun je hier kijken welke tuin het beste bij jou past. En wil je weten of jouw gemeente ook meedoet aan Operatie Steenbreek? Check dan deze pagina .