Ook kerst helpt de horeca niet

De horeca is samen met de detailhandel, een van de sectoren waarin de consument het nog steeds laat afweten. Zelfs in het vierde kwartaal van het afgelopen jaar, met daarin de belangrijke decembermaand, zag de horeca geen opleving. De afzet, de hoeveelheid verkochte hapjes, drankjes en hotelovernachtingen, daalde sinds dit cijfer gemeten wordt niet zo hard als in het afgelopen jaar. De horeca mag voor een deel ook de hand in eigen boezem steken. De prijsstijgingen in de horeca lagen zowel in 2008 als in 2009 boven het niveau van de inflatie.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maakte donderdag de meest recente afzet- en omzetcijfers over de horeca bekend. ,,Wat daarin opvalt, is dat er geen herstel zit in het vierde kwartaal'', aldus hoofdeconoom Michiel Vergeer van het CBS. De verwachting was dat ,,de min wat minder min zou zijn''. Maar de daling van de afzet was met 7,4 procent evengroot als in de rest van het jaar.

Wat nog meer opvalt is dat restaurants in de laatste maanden van het jaar 8,5 procent minder eten en drinken aan de man wisten te brengen. ,,En dat geldt ook voor de maand december, dus tijdens de kerst zijn veel stoelen leeg gebleven'', aldus Vergeer. De CBS-econoom had verwacht dat het verbeterde consumentenvertrouwen op zijn minst een beetje terug te zien zou zijn in de cijfers.

Directeur Lodewijk van der Grinten van Koninklijke Horeca Nederland (KHN) meent dat de onzekere consument aan de basis staat van de slecht draaiende horeca. ,,Maar ook het slechte weer speelde een rol.'' Dat het kabinet nu ook nog gevallen is, belooft volgens hem weinig goeds. ,,Dat voedt de onzekerheden.''

Binnen de horeca zagen hotels en cafés de omzet het meest dalen met respectievelijk bijna 9 procent en 7,5 procent. De hotels hebben hun prijzen wel verlaagd in een poging meer klanten te trekken, de cafés daarentegen verhoogde de prijzen met gemiddeld 4,6 procent. ,,Dat heeft voor een deel te maken met kostenstijgingen zoals accijnsverhogingen en hogere prijzen van de brouwerij'', aldus Vergeer. ,,Maar 4,6 procent is veel.''

Volgens Van der Grinten hebben de prijsverhogingen in de cafés vooral te maken met verhogingen van de prijzen van toeleveranciers. ,,De autonome prijsverhoging is minimaal.'' Toch lijkt het erop dat de cafébazen de prijzen verhogen om hun marges op peil te houden. ,,Daarmee zitten ze in een spagaat. Ze willen de volumes op peil houden en toch hier en daar kostenstijgingen doorberekenen.''

Het is volgens Vergeer ,,niet positief geweest'' dat de horeca in 2008 de prijzen met 3,7 procent verhoogde, terwijl de inflatie uitkwam op 2,5 procent. Het afgelopen jaar namen de prijzen in de horeca met 2,2 procent toe bij een inflatie van 1,2 procent. ,,Bestedingen in de horeca zijn flexibel. Mensen hebben geen geld of ze hebben geen zin om hun geld in de horeca uit te geven.''

De horecasector zelf hoopt bij monde van KHN ,,op licht aan het eind van de tunnel''. Maar dat wordt niet snel verwacht. ,,Op zijn vroegst een stabilisering in de tweede helft van dit jaar.'' ANP