Onzuinige gloeilamp dooft uit in Europa

Winkels in Nederland en andere EU-landen mogen vanaf dinsdag geen gloeilampen meer bestellen van 100 watt of meer. De komende jaren verdwijnen ook minder felle gloeilampen uit de schappen.

De voorraden gloeilampen maken plaats voor spaarlampen, halogeen- en andere verlichting. De leiders van de Europese Unie en het Europees Parlement willen zo elektriciteit besparen. Hieronder een overzicht.

TIJDSCHEMA: Winkels moeten vanaf september 2010 ook hun voorraden gloeilampen van 75 of meer watt opmaken. Een jaar later volgen de peertjes van 60 Watt of meer. Tot slot verdwijnen na september 2012 ook de gloeilampen van 25 Watt of meer uit de winkels.

BESPARING: Gloeilampen verbruiken meer stroom dan spaarlampen. Een gemiddeld gezin bespaart door over te schakelen 25 tot 50 euro per jaar, zelfs als de hogere aankoopprijs van spaarlampen is meegerekend. Voor heel Europa is de besparing ruim 5 miljard euro. Als heel Europa de gloeilampen verwisselt voor spaarlampen, scheelt dat 40 terawatt aan stroom: het energieverbruik van 11 miljoen huishoudens oftewel evenveel als heel Roemenië in een jaar gebruikt.

PROBLEEM: Sommige mensen zijn juist blij met de warmere kleuren van gloeilampen dan het koele licht van spaarlampen. De spaarlamp is bovendien vol met kwik. Als een spaarlamp in scherven valt, komt de gevaarlijke kwikdamp vrij: de ramen van de kamer moeten direct open. De scherven moeten met een vochtige doek opgeveegd en de lamp moet bij het chemisch afval. De Europese Consumentenbond BEUC waarschuwde hier vorige week nog voor. Milieugroepen bepleiten verminderering van kwik in de spaarlampen.

IDEE: Het verkoopverbod van de gloeilamp past bij het EU-doel om totaal 20 procent energie te besparen in 2020. Dat moet het milieu helpen en ons minder afhankelijk maken van de grootste energieleveranciers, zoals Rusland en het Midden-Oosten.

BESLUIT: De Duitse bondskanselier Angela Merkel legde het idee begin 2007 voor aan haar collega-regeringsleiders. Die waren voor. Het kreeg daarna in 2008 grote steun van milieuministers en Europarlement.

Minister Jacqueline Cramer (Milieu) wilde in 2007 al een eigen Nederlands verbod op gloeilampen, maar dat mocht niet van Brussel. Alle EU-landen moesten de maatregel tegelijk invoeren.

De lampenfabrikanten zoals Philips en Osram steunen het uitfaseren van gloeilampen: ze produceren zelf liever spaar-, led- en andere lampen.

ANDERE BESPARINGEN: Tegelijk met de gloeilamp, pakt de EU ook straatverlichting aan. Die moet ook zuiniger. Elektrische apparaten moeten bovendien minder stroom verbruiken als ze in de stand-bystand staan. Ook de normen voor energieverbruik van bijvoorbeeld gebouwen en auto's worden strenger.

Bron: ANP