Olivijn is het groene wonder

Olivijn is het meest voorkomende mineraal op aarde. Het heeft een bijzondere eigenschap. Het bindt CO2 tijdens het verweren, vooral als het in aanraking komt met water. Dat is een natuurlijk proces waarbij kalksteen overblijft. Professor Olaf Schuiling doet al tientallen jaren onderzoek naar dit proces. Volgens hem is het één van de eenvoudigste manieren om CO2 uit de lucht af te vangen. Het is een veilig, natuurlijk en goedkoop proces.

Als olivijn fijn wordt gemalen tot zand werkt de opname van CO2 het best. Het uitstrooien van olivijn op bijvoorbeeld stranden zou een forse bijdrage kunnen leveren aan de afname van CO2 in de lucht. Volgens Schuiling gebeurt dat niet omdat olivijn niet sexy is en er moeilijk goede sier mee te maken is door politici. Die knippen liever een lint door bij een ondergrondse CO2-opslag, een oplossing die vele malen duurder is.

Na bijna een halve eeuw stug volhouden lijkt Schuiling eindelijk zijn gelijk te krijgen. Hij wordt geholpen door ondernemer Eddy Wijnker die een stichting en bedrijf, Green Sand , heeft opgericht om het gebruik van olivijn te stimuleren. Olivijn wordt inmiddels verkocht als speelzand. Op bijvoorbeeld de Violenschool in Hilversum ligt het in de zandbak.

Inmiddels zijn er een aantal gemeenten en bedrijven die interesse in olivijn tonen vanwege de CO2-compensatie die dat oplevert. Komend jaar wordt het in Rotterdam en waarschijnlijk ook in andere grote steden als brekerzand dat over nieuwe bestratingen wordt gestrooid gebruikt. Ook zijn er onderzoeken naar andere toepassingen op fietspaden en daken. Wijnker en Schuiling zijn bezig met de aankoop van een mijn op Groenland om aan de verwachte vraag naar olivijn te kunnen voldoen.

We zijn op bezoek bij kwekerij De Limieten in Huizen. De nieuwste ontwikkeling is dat olivijn nu ook voor consumenten beschikbaar komt als tuinaarde, potgrond en in bussen om mos tegen te gaan op het terras. Per jaar worden er 52 miljoen zakken tuinaarde en potgrond verkocht in Nederland. Nu zijn er zakken te koop waar ongeveer een kilo olivijn inzit. Eén kilo Olivijn breekt 1,25 kilo Co2 af als het verweert. Dat verweren zie en merk je niks van en dat duurt in dit geval ongeveer vijf jaar. Eén zak potgrond met olivijn kost niet heel veel meer dan een gewone zak potgrond. Dit voorjaar zullen de zakken potgrond en tuinaarde met olivijn beschikbaar komen in steeds meer tuincentra.

Kritiek is er van de Wageningse ingenieur René Rietra. Volgens hem zit er in olivijn veel meer nikkel dan van nature in de Nederlandse grond voorkomt. Die nikkel zou in de grond komen als olivijn wordt uitgestrooid. Volgens de Nederlandse wet kan olivijn dan ook niet gebruikt worden als kunstmest bijvoorbeeld. Schuiling brengt hier tegenin dat het natuurlijke nikkelgehalte in Nederlandse grond erg laag is, maar dat nikkel verder onschadelijk is. Volgens de Nederlandse wetgeving zou de helft van het oppervlakte van Duitsland uit schadelijke grond met een te hoog nikkelgehalte bestaan. Op de wereld is ongeveer één miljoen vierkante kilometer (dertig keer Nederland) waar olivijn rechtstreeks aan de oppervlakte ligt en waar miljoenen mensen wonen, gewassen verbouwen en het grondwater drinken. Rietra bevestigt dat direct contact met olivijn op geen enkele manier schadelijk is.