'NS werd voorgetrokken'

De NS is stelselmatig voorgetrokken bij het treinvervoer op de hogesnelheidslijn HSL-Zuid. Dat komt door de nauwe banden tussen de NS en het ministerie van Verkeer en Waterstaat, dat beslist wie er over het spoor mag rijden. Andere partijen hebben geen gelijke kansen gehad.

Dat zei Anne Hettinga, bestuursvoorzitter van Arriva Nederland, tegen de parlementaire enquêtecommissie Fyra. Vervoerder Arriva bood samen met de Duitse spoorwegen Deutsche Bahn op het binnenhalen van het treinvervoer over de hogesnelheidslijn, maar de opdracht ging naar NS, dat met een torenhoog bedrag van 178 miljoen euro was gekomen.

Faillissement
Hettinga viel bijna van zijn stoel toen hij hoorde van dit bod. Het zou onherroepelijk leiden tot een faillissement van de vervoerder, omdat het geld niet terug te verdienen was. Zelfs de ondergrens van 100 miljoen die Verkeer en Waterstaat had gesteld bij de aanbesteding, noemde Hettinga niet realistisch.

Na onderhandelingen ging de NS uiteindelijk veel minder dan 178 miljoen betalen om over de HSL-Zuid te mogen rijden. Voor Hettinga was dat het begin van een aantal voorvallen waaruit bleek dat de NS en het ministerie te nauwe banden met elkaar hadden. Toen HSA, de exploitant van de hogesnelheidslijn, in 2010 failliet dreigde te gaan, kwam Arriva met een eigen plan voor treinvervoer op de HSL. Maar dat verdween van de ene dag op de andere in de prullenmand, aldus Hettinga, terwijl de HSA werd gered.

Na het debacle met de Fyra kreeg de NS de gelegenheid alternatief vervoer te regelen, maar Arriva kwam toen ook met een eigen plan dat volgens Hettinga veel beter had uitgepakt voor de reiziger. ,,Tot mijn grote teleurstelling werd het achteloos terzijde gelegd. Het was het zoveelste bewijs van de veel te grote verstrengeling van ministerie en NS." Hettinga had er geen goed woord voor over dat ambtenaren met wie hij onderhandeld had, overstapten naar de NS. Hij noemde dat ,,verwerpelijk".

Op de hogesnelheidslijn zou de flitstrein Fyra gaan rijden, maar die was veel te laat klaar en moest na een paar weken alweer van het spoor omdat er veel mis mee was. De enquêtecommissie zoekt uit hoe het zover heeft kunnen komen. ANP