Miljoenen schade door spoofing (bankhelpdeskfraude)

De meeste slachtoffers lijken te vallen onder klanten van ING. Volgens Betaalvereniging Nederland zijn de meldingen bij de banken over deze ‘helpdeskfraude’ sinds april bijna vervijfvoudigd, van 60 meldingen in april naar zo’n 300 in juli. Woordvoerder Berend Jan Beugel: “Het kan per bank en per maand enorm wisselen; de ene maand zijn het vooral klanten van één bank en een andere maand van de andere bank."

De afgelopen tijd werden honderden mensen gebeld door oplichters die zich aan de telefoon konden voordoen als een medewerker van de fraudehelpdesk van de bank. Met gebruik van ‘spoofing’, waarbij via internetbellen de beller zelf het nummer kan kiezen dat de ontvanger op zijn telefoon te zien krijgt, konden criminelen telefoonnummers van banken misbruiken. De beller dacht hierdoor met een echte medewerker van de helpdesk van zijn bank te maken te hebben.

Met het verhaal dat er vreemde transacties op de rekening van het slachtoffer getraceerd zouden zijn en de klant daarom tijdelijk zijn of haar spaargeld naar een veilige ‘kluisrekening’ moest overmaken, konden criminelen miljoenen euro’s buitmaken. De slachtoffers dachten hun geld over te boeken naar een voor hen geopende veilige rekening, in werkelijkheid maakten ze al hun spaargeld over naar de rekening van een ‘katvanger’.

ING en ABN AMRO zeggen schade van klanten door spoofing fraude niet te vergoeden omdat slachtoffers zelf het geld hebben overgemaakt. Een woordvoerder van ING: “Bij dit soort telefonische oplichting wordt de betaalopdracht door de klant zelf opgegeven en geautoriseerd. Er is dan sprake van een geldig gegeven betaalopdracht. Om deze reden is ING niet aansprakelijk voor de ontstane schade, als achteraf blijkt dat er sprake is van oplichting.” Rabobank vergoedt klanten die slachtoffer zijn geworden van oplichting met spoofing in de regel wel. Volgens een woordvoerder omdat “het voor de klant lijkt alsof het echt vanuit de bank komt en de identiteit van de bank door de oplichter wordt gebruikt."

Volgens NLdigital, branchevereniging van de digitale sector, werkt de telecomsector eraan om misbruik van belangrijke telefoonnummers door spoofing tegen te gaan: “Wij zijn in gesprek met de overheid, de politie, banken om samen te zoeken naar oplossingen. Daarnaast voeren we, samen met overheid en andere sectoren, landelijke publiekscampagnes om mensen alert te maken op fraude via telefoon, Whatsapp, sms of email."