Meer huizen dan ooit te koop

Het huizenaanbod breekt record op record. In tien jaar tijd is het aantal te koop staande woningen ongeveer vijf keer zo groot geworden. De Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) spreekt inmiddels van een 'aanbodprop' die het herstel op woningmarkt tegenhoudt.

In het jaar 2000 boden NVM-makelaars ongeveer 28.000 huizen aan. In 2006 was dit opgelopen tot 80.000. Voor de financiële crisis in 2008 ging het om bijna 97.000 woningen. De stijging zette hierna verder door en de NVM meldde donderdag dat de teller in het afgelopen kwartaal op 144.000 woningen stond. De NVM heeft ongeveer 75 procent van de markt in zijn bestand. Het totale aanbod van te koop staande bestaande woningen bedraagt daarom naar schatting 193.000, het hoogste aantal ooit.

De verkoopduur van huizen is ook opgelopen. Het duurde de afgelopen drie maanden gemiddeld 136 dagen om een woning te verkopen. Vrijstaande huizen staan gemiddeld zelfs 228 dagen te koop, in de woorden van NVM-voorzitter Ger Hukker 'een zwangerschapsperiode'.

De NVM ziet in het grote aanbod een bedreiging voor de markt. ,,De prop zorgt voor jaren van instabiliteit en prijsdruk. Voordat de voorraad echt weg is, zijn we jaren verder.'' De makelaars verwachten daarom dat ook in 2011 geen sprake zal zijn van echt herstel op de woningmarkt.

Een ander zorgpunt van de makelaars is de inperking van de hypotheekverstrekking door de banken. Op 1 januari is het maximale bedrag dat consumenten kunnen lenen flink lager geworden. Vooral consumenten aan de onderkant van de markt voelen hiervan de gevolgen.

Verder hangt een aanscherping van de regels voor verstrekking van zogenoemde tophypotheken boven de markt. Dit zijn hypotheken waarbij de bank meer krediet verstrekt dan de waarde van de woning bedraagt. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) wil dat deze hypotheken aan banden worden gelegd en heeft hiervoor voorstellen gedaan. De banken hebben nog tot 1 februari de tijd gekregen om met een eigen voorstel te komen.

Toch is het totaalplaatje minder grimmig dan het op het eerste gezicht lijkt. De huizenprijzen zijn ondanks de crisis en de recessie de afgelopen jaren min of meer op peil gebleven. In het afgelopen kwartaal kostte een woning volgens de NVM gemiddeld 230.000 euro tegen 229.000 euro in de laatste maanden van 2009.

Hukker signaleerde bovendien een lichte opleving in de laatste maanden van 2010. Het aantal transacties lag met ongeveer 34.000 op het hoogste niveau in twee jaar tijd. ,,Je zou kunnen zeggen dat het iets van een 'Rutte-effect' is.'' Hij wees er daarbij op dat het nieuwe kabinet heeft besloten de hypotheekrenteaftrek ongemoeid te laten en een stringent economisch beleid te voeren.

De NVM-voorman benadrukte dat het belangrijk is dat de Nederlandse woningmarkt wordt hervormd. Daarbij zou zowel de koopmarkt als de huurmarkt moeten worden aangepakt. Hij zei dat belanghebbenden, onder wie de Vereniging Eigen Huis, de vereniging van woningcorporaties Aedes, de bouwers en makelaars zouden moeten proberen in overleg te raken tot voorstellen voor hervorming.

ANP