Lange wachtlijsten in de ggz

Gespecialiseerde psychologen, psychiaters en ggz-instellingen kunnen sinds de bezuinigingen fors minder mensen opvangen. De zorgcontracten die verzekeraars hebben gesloten met ggz-behandelaars blijken vaak te krap waardoor veel behandelaars halverwege het jaar al aan het zorgplafond zitten en geen patiënten meer kunnen aannemen.

In onze uitzending van 24 mei 2014 hebben we aandacht besteed aan de vrijgevestigde GGZ behandelaars (psychologen en psychiaters). In onze uitzending van 20 september 2014 reageerden GGZ Nederland en Zorgverzekeraars Nederland op de wachtlijsten bij ggz-instellingen. Jacobine Geel, voorzitter GGZ Nederland, zegt: "Elke patiënt is er één teveel, maar ik wil wel nuanceren, want het is geen algemeen landelijk beeld. Wij horen van onze zorgaanbieders, de ggz-instellingen, dat er zich soms problemen in de regionale en speciale zorg voordoen. Dat moeten we goed in de gaten houden." Marianne Lensink, directeur ZN: "Er is een probleem, maar dit kunnen de verzekeraars oplossen. Ik heb het alle zorgverzekeraars gevraagd en zij zeggen dat zij bijna iedereen die op een wachtlijst staat kunnen helpen met bemiddelen."

In onze uitzending van 20 december 2014 vertellen we het verhaal van Margreet, een jonge vrouw die geconfronteerd wordt met lange wachttijden in deze gespecialiseerde ggz. Margreet heeft een complexe persoonlijkheidsstoornis. Eind deze zomer stort haar wereld en zoekt ze hulp. Via de huisarts en de crisisopvang krijgt ze een intakegesprek bij ggz-aanbieder Delta. Na het intakegesprek komt ze op een lange wachtlijst te staan voor een specialistische dagbehandeling. Het gaat steeds slechter met haar en ze heeft snel hulp nodig. Zij belt haar zorgverzekeraar Delta Lloyd en vraagt om zorgbemiddeling. Delta Lloyd zoekt naar oplossingen voor Margreet en belt met andere ggz-aanbieders. Helaas blijken de wachtlijsten voor deze behandelingen bij andere instellingen even lang of soms nog langer.

Op 19 november 2014 werd de Marktscan GGZ 2009-2014 aangeboden aan minister Schippers van VWS. In die marktscan werd niet alleen gekeken naar de betaalbaarheid van de ggz maar ook naar de transparantie van de kwaliteit van de zorg. In het bijzonder werd er stilgestaan bij de wachtlijsten in de gespecialiseerde GGZ.

De gegevens over de wachttijden zijn van de websites overgenomen, maar op veel websites zijn de cijfers van de wachtlijsten niet actueel. Je moet vaak bellen om de geactualiseerde cijfers te krijgen. De wachttijden die in het rapport zijn gepubliceerd zijn dan ook niet representatief voor de wachttijden bij ggz-aanbieders. Toch staat er in de brief met aanbevelingen aan de minister dat er wel degelijk wachtlijsten zijn:

Wij spraken met bestuursvoorzitters van twee grote ggz instellingen: Delta Lloyd en Atrecht.

"Wij hebben wachtlijsten en zijn hard bezig om die, voorde verwijzer en de patiënt, inzichtelijk te maken. Begin 2015 zullen we die op onze site publiceren en update houden. Wij willen de druk op de wachtlijst verminderen. Iedere patiënt die zich bij ons aanmeld en in behandeling komt blijf bij ons. Wij zijn verantwoordelijk voor de behandeling maar ook het traject voorafgaande aan de behandeling."

"Het is niet de eerste keer dat ik merk dat, ministerie of zorgverzekeraars, beleidsmakers geen goed beeld hebben van de werkelijkheid. Wachtlijsten doen zich voor op specifieke onderdelen daar wringt het. Vaak wordt het bij het beoordelen van de gezondheidszorg, gekeken naar de grote getallen, dan verspreid het zich in den Haag en dan zegt iedereen het is goed het is rustig maar het gaat dus niet goed."

De NZa zegt: "Er is meer en diepgaander onderzoek nodig om de wachttijden goed te duiden". De NZa zal over enkele maanden (eerste kwartaal 2015) met een nadere analyse van de wachttijden en met concrete cijfers komen.

Donderdag 18 december 2014 zou minister Edith Schippers reageren op de aanbevelingen uit dit rapport. Door de crisis in Den Haag over het zorgakkoord is dit debat verplaatst naar 20 januari 2015.